Na Litwie tygodników telewizyjnych w tradycyjnym rozumieniu nie spotkałem prawie w ogóle, na Łotwie półki i stojaki kiosków oraz saloników w mieście wręcz uginały się pod ciężarem tytułów prasowych, w tym bardzo wielu telewizyjnych przewodników. Ale w bardzo nietypowej postaci...
 |
| ciekawa okładka tygodnika informacyjnego "ir" |
Najbogatszą ofertę prasową na Łotwie mają saloniki skandynawskiej sieci Narvesen.
Oprócz bardzo wielu łotewskich i rosyjskich dzienników, tygodników (jeden ciekawy przykład obok), miesięczników, widziałem w nich też sporo międzynarodowych tytułów anglojęzycznych oraz niemieckich (m.in. TV Spielfilm). Dodatkowo, w Narvesen można zakupić wyroby papiernicze, pocztówki i inne pamiątki z Rygi, przekąski, słodycze i ciepłą kawę.
Zabawne, ale jeszcze do niedawna Google Translator tłumaczył "Narvesen" jako "Starbucks"! Mi oczywiście saloniki bardziej kojarzyły się z rodzimym "Empikiem" i pozytywnym zaskoczeniem była spora liczba łotewskich "empików" w centrum Rygi. Najlepiej wyposażony Narvesen stoi na rogu Kalku Iela i
Aspazijas Bulvaris.Nie trzeba być poliglotą, by w łotewskim saloniku prasowym odnaleźć tytuły większości przewodników telewizyjnych - "TaVa Programa", "TV un Radio Nedela", "TeleProgramma", "Laimiga Programma", "TeleVizija Programa", "Latvijskaja Televizyonnaya Programma".
Najważniejszy i jedyny na Łotwie magazynowy (później wyjaśnię) tygodnik telewizyjny można jednak bardzo łatwo przeoczyć! Jest on bowiem wykładany na wystawie obok kolorowych magazynów o show-businessie, znaczek "tv" na okładce nie jest tak wyeksponowany jak na innych przewodnikach, oraz - przede wszystkim - nosi bardzo osobliwą nazwę: Rigas Vilni - kojarzący się się z jakąś współpracą stolic Łotwy i Litwy.
Taka próba interpretacji dobrze pasowała do mojej wycieczki, podczas której odwiedziłem i Wilno i Rygę. Tytuł oznacza natomiast po łotewsku "Ryskie fale"/"Fale Rygi" (chodzi oczywiście o fale radiowe i telewizyjne) i ze względu na zasięg i historię, można o nim śmiało powiedzieć: łotewski "TeleTydzień", a nawet "Ekran".
"R.V." ma format A4 (nieco węższy od standardu A4), 80 kolorowych stron i przyjemnie śliski papier.
Część magazynowa jest bardzo telewizyjna i zawiera bogactwo informacji o nowościach i planach stacji TV, ciekawostki o jej gwiazdach i prezenterach, całostronnicowe, plakatowe reklamy nowości w kanałach komercyjnych, czasami telewizyjne porady techniczne, listy i ratingi nadesłane do redakcji przez telewidzów.
Uwzględniając prawdopodobieństwo, że magazyn trafi do domów wcześniej, redakcja poświęciła jedną stronę (widoczna powyżej) na wydrukowanie programu najważniejszych stacji na dwa dni poprzedzające start głównych listingów (poniedziałkowych) – w efekcie program 5 kanałów obejmuje 9 dni. Po raz pierwszy spotykam się z taką praktyką i oceniam ją bardzo pozytywnie.
Przewróciwszy dalej stronę trafiamy na, zajmujące z reguły 1-1,5 do 2 stron (resztę mogą zapełniać reklamy), omówienia najciekawszych programów pierwszego dnia tygodnia - dosłownie! Pirmdiena oznacza po łotewsku poniedziałek, a bardzo dosłownie: "pierwszydzień". Kolejne nazywają się: otrdiena, trisdiena, ceturdiena, piektdiena, sestdiena, svetdiena. Każdy kolejny dzień w Rigas Vilni wyróżnia się podwójną ramką wzdłuż brzegu strony o kilku odcieniach koloru, który patronuje na dany dzień.
Dalej pojawia się strona zapełniona 5 kolumnami z właściwymi listingami głównych stacji: LTV1, LTV7, LNT, TV3 i TV6. Spośród wszystkich 54 stacji telewizyjnych, drukowane są tylko loga tych pięciu. Na sąsiadującej naprzeciwko umieszczono omówienia ich seriali.
Dalsze dwie strony to listingi 8 głównych kanałów rosyjskojęzycznych (3+, TV5, PBK, RTVi, NTV Mir, RTR Rossiya (RTR Planeta), REN TV Baltija (-tytuły ich audycji podane po łotewsku).
Poniżej, na niebieskim tle i w mniejszym formacie podawany jest program 6 kanałów sportowych: dwóch Eurosportów, Extreme Sports, rosyjskiego hokejowego kanału KHL, Viasat Motor i kanału sportowego trzech nadbałtyckich republik Viasat Sport Baltic.
Sąsiaduje z nimi po prawo program łotewskiej stacji regionów Re:TV (jeden kanał nadający 0,5 - 1h bloki programowe dla poszczególnych regionów) stołeczny Riga TV24, młodzieżowy OTV, kablówkowy Kanals2, jedyny muzyczny kanał w Rigas Vilni - Mezzo oraz...
Aż się wzruszyłem jak to zobaczyłem.
Stację tę, jako nowoczesną, opozycyjną i liberalną, głoszącą znane w Europie, w samej Rosji "nieco" uciskane wartości współczesnej tolerancyjnej demokracji, darzę ogromną sympatią. Fajnie zapoznać się z łotewskimi tytułami znanych z jego anteny audycji:) Nie powinno jednak dziwić, że łotewski tygodnik telewizyjny podaje program małego, opozycyjnego kanału informacyjnego wielkiego sąsiada, wszak nie od dziś wiadomo że często właśnie na Łotwie lądują ci obywatele Federacji Rosyjskiej którym nie odpowiadają współczesne rządy Kremla.
Programu TV Dożd' na pewno nie znajdziemy w żadnym tygodniku w Rosji...
Wracając na Łotwę i do Rigas Vilni:
Kolejne dwie strony prezentują program stacji tv tematycznych umieszczony w 10 kolumnach, ciągiem, oddzielone jedynie różnokolorowymi belkami z nazwą każdego kanału. Po lewo znalazły się "filmowe", wszystkie rosyjskojęzyczne: CBS Drama, CTC (STS International), FOX, FOX Life, Illuzion+, Nashe Kino, Russkij Illuzion, TNT Film, TV1000, TV1000 Action, TV1000 Premium, TV1000 Russkoje Kino, E! Entertainment, Sony Entertainment, TV 21 (TV XXI).
Po prawo zaś kategoria "świat, wiedza, muzyka" i znów w większości kanały rosyjskojęzyczne:
Animal Planet, BBC Entertainment, CBS Reality, Discovery, Discovery Science, Discovery World, History, National Geographic, Viasat Explore, Viasat History, Ohota i rybalka oraz... dwa niemieckie: RTL i PRO7!
Po programie telewizyjnym na 7 dni, pod koniec numeru zamieszczono też repertuar państwowych stacji radiowych: LR1, LR2, LR3 i LR4. Ze względu na powtarzalność ramówki w roboczym tygodniu, program LR1,2 i 4 skrócono. Znajdują się one w polach oznaczonych kolorem markowym danej stacji. Za to szerzej, na każdy dzień rozpisany jest program LR3 - wymaga tego specyfika jej audycji z muzyką klasyczną.
Obok logo każdej anteny znajduje się też lista częstotliwości.
Parę ostatnich stron ponownie poświęcono zawartości magazynowej i rozrywce - krzyżówkom, dowcipom i horoskopom. Na koniec można przyjrzeć się stopce redakcyjnej, gdzie czekało mnie ciekawe odkrycie - w wydawanie tygodnika zaangażowana jest telewizja publiczna LTV, choć na łamach nie widać jej inicjatywy.
"Rigas Vilni"tygodnik
80 stron, papier magazynowy, śliski
54 kanały TV, 4 stacje radiowe
pierwszy dzień: poniedziałek (pirmdiena)
wydawnictwo: Izdevnieciba "Rigas Vilni"
Cena: 0,85 Euro (w 2014)
start: 1957! poniżej jedno z archiwalnych wydań!
- Tak wyglądał tygodnik Rigas Vilni w 1957. Podobnie też wyglądają współcześnie pozostałe łotewskie tygodniki telewizyjne! Rigas Vilni jest jedynym tygodnikiem drukowanym na kolorowym, magazynowym papierze - pozostałe na.. szarym, gazetowym!
Ale nie takim zupełnie smutnym... Przywiodły mi one wspomnienia piątkowych dodatków telewizyjnych do polskich dzienników z pierwszej połowy lat 90. Polski telewizyjny boom tamtego okresu szybko jednak wymógł lepszą jakość czasopism z ramówkami coraz liczniejszych kanałów oraz lepszy papier pod wywiady i omówienia programu.
...Czego niestety nie można powiedzieć o telewizji na Łotwie - w zaledwie dwumilionowym kraju, w dodatku ze społeczeństwem językowo podzielonym na łotewsko- i rosyjskojęzyczne, lokalna rozrywka z małego ekranu po prostu nie ma mocy stać się zjawiskiem masowym (być może ma to jeszcze przed sobą?).
Łotewskie gazety telewizyjne, choć w salonikach prasowych zajmujące osobny dział od dzienników i dystrybuowane osobno, w przeważającej liczbie również stanowią dodatki do prasy codziennej. Przewodnik "TaVa Programma" otrzymamy bezpłatnie kupując jeden z dzienników: "Neatkarigo Rita Avizi" (Niezależna Gazeta Poranna), "Rigas Aprinka Avizi" lub "Briva Daugava". Ja kupowałem je osobno, ponieważ były bardzo tanie.
TAVA Programma ("Twój program")- "tv, radio, seriale, rozrywka + 22 krzyżówki łamigł."
Poświęcając całą powierzchnię pierwszej strony na jedno duże zdjęcie nowego serialu, pierwszy omawiany tu "gazetowy" tygodnik całkiem nieźle stara się udawać, rzekłbym: pełnoprawne TV-guide'y.
Codzienny repertuar stacji telewizyjnych mieści się w całości na 2 sąsiadujących stronach ("facing"). Po prawo mamy cztery główne łotewskie kanały - dwa publiczne i dwa komercyjne: LTV1, LTV7, LNT, TV3, zaś pod spodem: Kanals2, TV5, 3+, TV6. Tę drugą grupę cechuje fakt, że często lecą na nich rosyjskojęzyczne audycje z łotewskimi napisami.
W układzie strony znajdują się również dodatkowe oznaczenia rodzaju programu - serial, film, programy dziecięce, programy z napisami i w języku migowym oraz oznaczenie "RU" przy niektórych pozycjach na kanałach z przewagą łotewskiego - LTV1, LTV7, Kanals2, TV5.
Co ciekawe, tytuły rosyjskich filmów i audycji są w "TaVa Programma" tłumaczone i podawane po łotewsku. Dotyczy to także w całości kanałów rosyjskojęzycznych i rosyjskich. A zatem mówiący cyrylicą widzowie (nawet do 40% mieszkańców Łotwy), muszą znać łotewski, by dowiedzieć się z tygodnika, co ma dla nich telewizja. Wynika to ze specyficznej historii kraju, o czym pisałem przy artykule o radiofonii nad Daugavą. Rosyjski nie jest w tym kraju językiem urzędowym, więc czasami nawet w komercyjnym obiegu, jak w tym przypadku - w tygodnikach telewizyjnych, poddawany jest pewnej dawce ostracyzmu.
Więcej stacji rosyjskich rozpisanych po łotewsku odnajdziemy na stronie obok - są to PBK (Pierwyj Bałtijskij Kanał = Pierwyj Kanał RU dla Łotwy), dalej Pirmais Eiropas (Pierwyj Kanał, 1TVRusEuropa, znany z satelity HotBird), KTV Krevija (w tym przypadku nie jestem pewny jaki to dokładnie kanał, może Rossija Kultura?), tworzony w Niemczech RTVi (HotBird), NTV Mir, REN Baltija, TVCi (TVCentr International).
Dalej już kanały tematyczne: TV XXI (produkowany na Łotwie kanał z rosyjskimi filmami, popularny też w samej Rosji), Illuzion+ (rosyjskie kino), TV1000, TV1000 Russkoje kino, MGM, NTV+ (kanał filmowy), E!Entertainment, Fox Life, Fox, TLC, National Geographic, Discovery, Discovery World, Discovery Science, Animal Planet, Viasat History, Viasat Sport Baltic, Eurosport, Eurosport2, Mezzo.
Pierwszym dniem w tygodniku jest sobota (sestdiena), dalej po kolei: svetdiena, pirmdiena, otrdiena, tresdiena, cetrudiena, piektdiena.
Strona 18 i 19 to całotygodniowy program radiowy stacji Latvijas Radio 1, Latvijas Radio 2, Latvijas Radio 3 (Klasika), Latvijas Radio 4 Doma Laukums (RU) i Kristigais Radio. Na spodzie strony wydrukowana jest lista "Radio kanalu frekvences" - ich częstotliwości w poszczególnych miastach. Po prawo w pionowej kolumnie na wysokość całej strony - program dziecięcego kanału Cartoon Network. Dziwne że trafił do działu z radiem - może jako do wycięcia i przekazania dzieciakom? Co ciekawe, jako jedyny kanał TV w całym tygodniku ma logo. Na koniec mamy jeszcze 4 strony krzyżówek, sudoku i innych łamigłówek, i horoskop.
Objętość: 24 strony i oferta - podstawowa. Czy warta swojej ceny, 0,50 Euro?
Kolejny tygodnik - "Tele Programma z Diadiej Miszej"- dla równowagi: w pełni rosyjskojęzyczny, można również nabyć samodzielnie (cena także 0,50 Euro), lub jako dodatek do gazet "Subbota" lub "Briva Daugava". Jest to tytuł należący do tego samego wydawnictwa, co omówiony przed chwilą "TAVA Programma", co uświadomiłem sobie trafiając w obu tygodnikach na to samo ogłoszenie, w dwóch wersjach językowych, zachęcające do prenumeraty.U "Diadi Miszy" czyli u "wójcia Miszy", pana-maskotki każdego wydania, stosowana jest zupełnie inna koncepcja listingowa - dla wygody rosyjskojęzycznych widzów. Ramówki zajmują aż 4 strony. Na pierwszej po lewo podawane są co prawda programy nadawców łotewskich, ale jako pierwszych tych z największym udziałem audycji po rosyjsku, a więc 3+, TV5 i TV3. Dopiero niżej w pełni łotewskie LNT, LTV 1 i 7 oraz TV6. Niespodzianka - na tej samej stronie, jeszcze nad łotewską tv państwową, znajdziemy program ukraińskiego kanału do zagranicy - 1+1 International oraz Bielarus24 dla białoruskiej diaspory. Jeszcze jedno nietypowe pozycjonowanie - na dole strony są dwa Eurosporty.
Po prawo odnajdziemy listingi stacji TV pochodzących z Rosji, regionalizowanych dla Łotwy i "Pribałtyki", do których dostęp dają tutejsze kablówki: Pierwyj Bałtijskij Kanał, RTR Rossiya Baltiya, NTV-Mir, REN Baltija, RTVi, TVCi, 1-yj kanał Vsemirnaja set', RTR Planeta, STS International.
Przerzuciwszy stronę dalej przenosimy się... wprost do Rosji. Tak pewnie wyglądają listingi w moskiewskich tv-guide'ach. Po lewo 8 największych kanałów federalnych. Obok nich kolumny z flagowymi stacjami tv platformy NTV Plus, poniżej - dziecięce. Większość z nich nie ma praw do transmisji na Łotwie, ale tutejsi rosyjskojęzyczni widzowie często korzystają ze sprzętu umożliwiającego ich odbiór - satelitarnych dekoderów NTV Plus i Trikolor, dużych anten satelitarnych do kanałów FTA na dalekowschodnich sputnikach (nawet na rzadko spotykane pasmo C!), lub poprzez internetowy streaming Kartina.tv oraz dom.tv. A skoro już je oglądają, to potrzebują przewodnika. Diadia Misza wychodzi im więc naprzeciw.
Ogólnie, rosyjskojęzyczne tygodniki TV w Rydze były dla mnie o tyle pożyteczne ponieważ pozwalały zrozumieć co nadaje łotewska TV narodowa - jej program był przetłumaczony na język, który znam.
Sytuowane na dalszej stronie kolejne rosyjskojęzyczne kanały tematyczne mają na Łotwie uregulowaną i pozytywną sytuację prawną - można je spotkać w miejskich kablówkach i na platformie satelitarnej Viasat. W tygodniku pogrupowane są w dwa działy: filmowe i poznawcze, w tej drugiej zaczynają się od Discovery, kończące nietypowo - na kanale Mezzo z muzyką klasyczną.
Tygodnik ma 36 stron, oprócz stanowiącego ich większość programu tv, wypełniają je artykuły o show-businessie i plotki, ogłoszenia, zajawki kulturalne i filmowe.
Najtaniej, bo za jedyne 36 centów można kupić (a nabywając dziennik Latvijas Avize dostać bezpłatnie) tygodnik Nedela Kabata - "Tydzień w kieszeni" (nazwa jest niestety dosyć myląca, bo gazetowe czasopismo zmieści się tam spodni dopiero po wielokrotnym złożeniu, a i tak jego noszenie nie będzie ani wygodne ani praktyczne). Ma 16 stron z kolorowym drukiem - tym wyróżnia się od reszty gazetek.
Dziennym programom tv towarzyszy też radio - kolumnę o całej wysokości strony na program swoich 4 stacji dostało Latvijas Radio.
Laimaga Programma, który jest niejako jego biedniejszą, czarno-białą, budżetową wersją przygotowywaną przez tę samą redakcję i wydawnictwo (jego logo jest umieszczone obok kodu kreskowego i ma wygląd "R" wpisane w sierp księżyca). Izvdevnieciva Rigas Vilni wydaje też szereg innych czasopism, m.in. Tautas Veselibas Avize, Patiesa Dzive, popularny plotkarski tygodnik Kas Jauns?, łotewskie wydanie OK! i miesięcznik Pastaiga.
W środku mamy 8 stron magazynu i 14 stron listingów - po dwie sąsiadujące na dzień. Jest czytelnie i przejrzyście, ale... dosyć nudno.
(ale szczęśliwie - "laimiga" to po łotewsku szczęśliwa)
Zastanawiające, że "Rigas Vilni" znalazłem dopiero ostatniego dnia wyjazdu. Zapewne stało się tak, ponieważ został szybko wyprzedany. Jak by wyglądał mój przegląd, gdybym nie znalazł największego na Łotwie tygodnika telewizyjnego? - O zgrozo, wówczas opinię łotewskim tv-guide'om robiły by wszystkie tygodniki na szarym papierze.
Aktualizacja 2017:
Do pięknej Rygi wróciłem na dwa dni w bieżącym roku. Przemiło było wrócić do "świata", który się poznało i polubiło w 2014r. Tym razem również skorzystałem z okazji, by zajrzeć do miejscowej prasy telewizyjnej.
Rigas Vilni w tym roku obchodzi 60-lecie, a jego wydawnictwo 20-lecie; nieco zmodyfikowało logo i zaakcentowało "TV" na okładce - pewnie przeczytali pierwszą wersję mojego przeglądu, gdzie na to u nich narzekałem.
Nie zmieniła się makieta ani układ 5 głównych kanałów, więc nie będę zamieszczał ich zdjęcia. Zmienił się za to zestaw kanałów na kolejnych stronach. Zakończył nadawanie rosyjskojęzyczny kanał TV5 (który pamiętam FTA z Siriusa), najbardziej jednak zasmuciło mnie zniknięcie ramówki na kanał publicystyczny TV Rain ("DOŻDJ").
Prasowa "przygoda" w Danii nauczyła mnie w poszukiwaniu programu sprawdzać też tygodniki plotkarskie. Bingo - zarówno "Kas Jauns" ("co nowego?") jak i "Vakaru Zinas" ("wieczorne informacje") mają po kilka stron programu. By dodać więcej magazynowego klimatu do tego przeglądu wstawiam i je:
tu program z "Vakaru Zinas":
Główny grzbiet MK-Latvija ma okładkę ze śliskiego, magazynowego papieru w dużym, magazynowym formacie, lecz pozostałe strony, tak jak i dodatek tv są gazetowe.
Nie sięgałbym po kolejny gazetowy przewodnik, gdyby nie bogactwo kanałów i sposób ich aranżacji na stronach. Przejrzyście i logicznie! Plus podgląd na ramówki stacji z Rosji. Razem aż 84 stacje - najwięcej na Łotwie!
Pierwsza para stron - omówienie po lewej i listingi na prawej. Kanały w rzędach:
Pierwyj Bałyijskij, NTV Mir Baltic, REN Baltija, RTR Bałtijskaja wersija, TVCI, RTVI
LNT, TV3, LTV1, LTV7, 3+, TV6
PRO100TV, Kanal2, STS Baltija, Detskij Mir, NTV-Serial, Pytanica,
TV XXI, RTVI-Teleklub
Kinopremiera, Nashe lyubimoje kino, Rodnoje kino, Mir, Dom Kino Premium, Dom Kino
Druga para - duuuużo kanałów!
Lewa strona:
Fox, Fox Life, Russkij Illuzjon, Illuzjon, Dożd' (dla mnie wow!!!), Kinokomedia
Sony, Sony Turbo, CBS Drama, AMC, Inter+, Telekafe
poniżej:
Animal Planet, Discovery Channel, Moya Planeta, National Geographic, Vremya, Karusel, Eurosport1, Eurosport2, KHL, Kuchnia TV, NTV-Stil, Ochota i ribalka
Prawa strona:
"Telekanaly Viasat"
TV1000, TV1000Russkoje Kino, TV1000Premium, TV1000 Action, Viasat Explore, Viasat History, Viasat Nature, Viasat Sport Baltic
"Sputnikovye kanaly svobodnogo dostupa" - Satelitarne kanały wolnego dostępu (no ciekawe, ja tu widzę sporo płatnych, lub poza legalną dystrybucją na Łotwie)
Pierwyj Kanał Evropa, RTR-Planeta Evropa, Belarus24,
ROSJA: Pierwyj Kanał, Rossija, NTV, REN TV, TV Centr, Kultura, STS, TNT, Cze, Discovery Science, National Geographi Wild, Disney, Kinosvidanye, Kinokomiks, Kinosemya, Kinoseria, Mużskoje kino, Kinohit, Nashe novoje kino, Yu-TV, Mezzo, Nasz Futbol, Match Futbol 1
No dobra, pokusiłem się też na dwie "gazetki":
W "Latvijas Tele Vizijas Programma" (mały napis "latvijas" w logo)
po raz pierwszy znalazłem sporą pulę kanałów niemieckich - po prawo:
"Latvijskaja TV-televizionnaya programma", (piszą, że najpopularniejszy przewodnik) choć jest rosyjskojęzycznym odpowiednikiem powyższego tygodnika (zabawna postać rysunkowa w log), ma zupełnie inną makietę.
U mnie zapunktował też ramówką dla kanału Dożd' na różowym tle XD.
W kolejnym odcinku, w ramach już ostatniego odcinka z serii "LV" przyjrzymy się telewizji cyfrowej na Łotwie.
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz