Podczas wizyty w Londynie spodziewałem się wyłącznie doświadczeń ze stereotypowo angielską kulturą. Tymczasem, na ulicach rozbrzmiewał niemal każdy język i akcent świata, a w typowej dla mnie przestrzeni - na falach radiowych, brytyjskie BBC tonęło w morzu pirackich stacji dających możliwość poczuć się jak w Turcji, w Afryce, czy nawet... na Karaibach!
Wbrew powszechnej opinii, dziś to nie muzyka taneczna i imprezowa dominuje na pirackich falach Londynu, a muzyka i audycje społeczności o korzeniach daleko poza Wielką Brytanią. Stacje przedstawione w tym poście objąłbym uogólnionym określeniem "etniczne". By jednak szok kontaktu z dalekimi kulturami na pirackich falach Londynu był mniejszy, zaczniemy od czegoś przystępnego.
Łącznikiem między rozgłośniami z muzyką elektroniczną, opisanymi w poprzednim odcinku moich opowieści, a omawianymi dalej, będą:Pulse FM, Lightning Radio, OnTop, Flames Radio i Supreme FM.
-
Są one bastionami rytmów black/urban/hip-hop/r'n'b - muzyki ogólnie określanej "MoBO" - music of black origin, mająca początki w amerykańskich gettach. W wymienionych stacjach przeważają nagrania zza Oceanu lub wyprodukowane w UK, w stylistyce typowej dla USA. Spory udział ma także lokalna odmiana hiphopu - grime, w której brytyjscy MC's rapują do podkładów na typowych dla Wysp samplach 2step-owych, garage, funky i drum'n'bassowych. Ten gatunek można też usłyszeć w stacjach elektronicznych. Niektóre stacje, tak jak Devotion 108,0 MHz, specjalizują się właśnie w nim.Specjalnością warsztatową tych rozgłośni i ich artystów (DJs/MCs) są też: freestyle slam - czyli spontaniczne rapowanie do podkładu na żywo (słyszałem na Empire LDN), "battles" - bitwy na rymy między dwoma MCs, jak również sztuka beatbox, zamieniająca usta w instrument muzyczny. Raperzy mają też ciekawy, aktywny kontakt z publicznością (niektóre audycje to transmisje z imprez).
Ze swoim cockney'owskim akcentem, lub wręcz przeciwnie - typowym gangsta-amerykańskim, raperzy i MCs rymują historie, z których wynika, że realia życia po obu brzegach Atlantyku nie różnią się znacznie. Wszyscy jednakowo pracują na szacun na dzielni, ewentualnie zdobywają go siłą, wiecznie uciekają przed policją i pasjonują się zabronionymi substancjami.
Promocja muzyki, imprez i DJów upodabnia ich "misję" do stacji elektroniczno-tanecznych, a ich kolejnym, wspólnym mianownikiem są dominujące w obu, młode głosy.
Przechodząc do starszego pokolenia, napotkamy pirackie stacje radiowe kierowane do dojrzalszych słuchaczy - tzw. soulboys, grające... oldiesy black i soul z dużą dawką reegae i dancehall - RJR, MetroLove, Venture FM, Mystic Radio, The Rock (nazwa jest bardzo myląca :), Heart of Love (czy OnTop w ciągu dnia).Na jednej z nich, Mystic, usłyszałem słowa prowadzącego, na gospelowym podkładzie, niejako na potwierdzenie, z kim identyfikują się pirackie stacje: "Tysiące ludzi właśnie teraz na wodach wokół Włoch, starają się zrobić co tylko mogą, by znaleźć lepsze życie. Życzmy im powodzenia i bądźmy wdzięczni, że jesteśmy właśnie tutaj".
Mowa jest oczywiście o ostatniej fali imigracji do Europy. Na pirackich falach słychać tymczasem głównie przybyszy i potomków przybyszy z dawnych kolonii brytyjskich:
Karaiby - Duża grupa stacji z klimatycznym programem obejmującym muzykę reggae, moombathon i kulturę rasta, kojarzącymi się bezpośrednio z Jamajką: Vibes FM (nr.1 jeśli chodzi o reggae!), CityLock Radio, Spice Radio 1, Muzik Radio. Reggae jest u piratów tak rozpowszechnione, że rozbrzmiewa także na wielu innych stacjach, nawet na elektronicznym Kool London i hip-hopowym OnTop.Afryka - Dla mnie największa egzotyka, gdyż tak na prawdę względnie niewiele nam o niej wiadomo, a do tego sama kultura Czarnego Lądu jest bardzo zróżnicowana i rzadko pojawia się w mainstreamie. Można było jej doświadczyć na falach Hot90, Surprise FM, Naija, WLBS, Jam FM, Omega, Galaxy (mix afro-karaibski).
 |
| Dywan-manifest Galaxy Radio |
Ponieważ stacje te służą dużym społecznościom i wielu pokoleniom, nie ograniczają się tylko do muzyki i w programie oferują szereg przeróżnych audycji mówionych. Równie egzotycznych, co ich muzyka.
W powyższych stacjach przeważają głosy z bardzo silnym akcentem jamajskim czy afrykańskim. Dodatkowo, mniejszości etniczne bazują na własnym słownictwie, slangu, skrótach i przekształceniach. W rezultacie zrozumienie go sprawia trudności, lub bywa zupełnie niemożliwe. Nierzadko, w afrykańskich stacjach, jak Naija i Surprise FM audycje prowadzone są w językach lokalnych Nigerii, czy Ghany.
Jeśli uda się jednak zrozumieć treść, przekonamy się, że głównym
tematem jest omawiana na różne sposoby filozofia życia. Audycje z
telefonicznym udziałem słuchaczy, dotyczące problemów ich społeczeństw,
osiedli oraz tych prywatnych, nadaje wieczorami SLR (South London Radio na 97.7MHz - czy to przypadek, że na skali stoi ono tuż obok legalnego talk-radio LBC 97,3?), Omega Radio na
104,1 całą dobę nadaje niemal wyłącznie dyskusje, programy dokumentalne i
publicystyczne (jak się dowiedziałem - głoszące idee zjednoczenia krajów
Afryki, tzw. panafrykanizmu). Podobną agendę ma Galaxy na 102,5, lecz
realizuje ją w bardziej rozrywkowej formie - grając ideologicznie
zaangażowane reegae. Jego prowadzący brzmią niekiedy, jak na maryśkowym
haju.
Na jak wiele swobody powalają sobie pirackie studia, miałem okazję usłyszeć na Mystic (98,1 MHz), gdzie zagrano kawałek popularnego gatunku moombathon ze słowami: "Kocham swoje ziele, jak ja kocham swoje ziele...".
Najbardziej w grupie "etnicznych" piratów spodobało mi się Buzz Radio miksujące popowe kawałki z reegae.
Dosyć często w Londynie na pirackich falach trafiałem na audycje mniej lub bardziej... religijne. Zaskoczeniem był fakt, że tylko na jednej stacji nadawano śpiew z wersetami koranu w języku arabskim (a dodatkowo wszystko wskazuje, że była to legalna emisja tymczasowa z okazji ramadanu). Większość stanowią przeróżne interpretacje chrześcijaństwa. Treść i forma, jak już zaznaczyłem, potrafi szokować:
Tworzona przez i dla przybyszy z Afryki stacja WBLS (103,0 MHz) - "Weekend Black London Station" / "World's Best Listening Station", w niektóre wieczory nadawała transmisję ze spotkania wiernych z pewnym natchnionym kaznodzieją.
Podczas pewnego bardzo emocjonalnego występu, gubiąc kolejne słowa, pastor z obłędem wykrzykiwał w kółko tylko dwa wyrazy, jak zdarta płyta. -Taka audycja mogła dostarczyć ciarek na skórze, jak przy słuchaniu transmisji z wariatkowa. A może były to... egzorcyzmy?
Za to bardzo przyjemnie słuchało mi się innego rodzaju audycji służących rozwojowi duchowemu - motywacyjnych w niedzielę rano na Concious Radio (102,0 MHz). Pamiętam, jak spacerowałem sobie po parku wokół Alexandra Palace i miło słuchałem słów prowadzącej w audycji motywującej. -Brzmiała ona pozytywnie, optymistycznie i pokrzepiająco, nie była zanadto obciążone religią.
W swoim RDS (dynamicznym), Concious Radio deklaruje, że jest stacją radiową dla całej rodziny.
Dopieszczone przez piratów afrykańskie audytorium, stara się do siebie przyciągnąć legalnie nadające na
94,0 MHz Voice of Africa. To tzw. community radio - jedna spośród 10 obecnych w różnych dzielnicach Londynu licencjonowanych stacji radiowych małej mocy (przewidziany zasięg obejmuje wg. koncesji jedną-dwie dzielnice), mająca wypełniać misję dla społeczności, nie przekazując treści komercyjnych i handlowych.Taki był pomysł Ofcomu - brytyjskiego regulatora medialnego, jako odpowiedź na etnicznych piratów w eterze FM. Jednak jedno radio dla wielu afrykańskich narodów to chyba zbyt mało. Legalną stację ma także mniejszość grecka na 103,3 MHz, podczas gdy liczniejsza od niej turecka - żadnej (były kiedyś, ale na falach AM, nie FM). Być może dlatego mamy aż cztery pirackie stacje z turkopopem i satyrycznymi audycjami, z dystansu komentujące życie nad Bosforem - Play FM, Radyo Umut, Bizim FM i Pozitif.
Spodziewałem się też rozgłośni arabskich lub z kręgu islamu - trafiłem tylko jedną, na 87,9, która prawdopodobnie nie była nawet stacją piracką, a legalną emisją małej mocy (RSL - Restricted Service License) z okazji trwającego wówczas ramadanu.
Imigracja z Bliskiego Wschodu, Chin i Indii nie musi piracić - nawet społeczności Hindi, Bangla i Urdu i Sikhowie mają własne, legalne stacje radiowe (FM, DAB, AM) i telewizyjne (na satelicie - Sky).
Z tego co wiem, Polacy na Wyspach też nie gęsi, swoich piratów kiedyś mieli (podobno na 101,4 i 99,3 w Ealing, zanim pojawiło się Select UK), a od blisko 10 lat, w DAB znajdziemy legalnie działające "Polskie Radio Londyn".
Tak samo jak społeczeństwo miasta, w ciągu ostatnich dekad zmieniła się demografia pirackiego eteru w stolicy Wielkiej Brytanii. Młodzieżowe stacje z elektroniczną muzyką imprezową (przedstawione w poprzednim poście), które były fenomenem na początku lat 90, przestały stanowić w nim większość. Nie wierzcie więc przewodnikom, którzy w Londynie obiecują wam tylko fish&chips, królową i czerwone budki telefoniczne. Nie wierzcie w reportaże o brytyjskich piratach skupiające się jedynie na imprezowej muzyce.
W kolejnej części - już ostatniego odcinka z Londynu przedstawię najbardziej szokującą, nieco mroczną stronę tutejszych pirackich stacji.
Poniżej składanka z moimi nagraniami wszystkich złapanych w Londynie piratów (ponad 60 stacji, czas trwania - 21 minut). Sądzę, że nie będzie kłopotu ze wskazaniem w niej stacji etnicznych:
Artykuł jest jednym z czterech w serii o londyńskich piratach:
Pirackie stacje radiowe w Londynie - intro i wykaz złapanych
Pirackie stacje radiowe w Londynie - rave & electronic beats
Pirackie stacje radiowe w Londynie - etniczni piraci
Pirackie stacje radiowe w Londynie - XXX
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz