Bandscan Zakopane, Radio Alex

 
 Na południe od Krakowa rozciąga się niezwykła kraina. Z jednej strony owiana halnym i złą sławą trudnych warunków odbioru radiowego (i TV) w dolinach. 
Z drugiej - wystarczy tylko wejść z odbiornikiem na którekolwiek wzniesienie Podhala by zachwycić się niesamowicie dalekimi DXami. Oto radiowe wrażenia z wypadu do Zakopca.


Właściwie już w Krakowie zdumiało mnie kilka DXów: Samochodowe radio wyłapało sygnały z Wisły i Rabki z RDS, 100,2 Fest z RDS!, całkiem silne stacje małej mocy z Katowic (94,5, 88,1), Radio Bielsko 106,7 też z RDS. To być może zjawisko typowe w południowej stolicy, ale dla mnie - DXera z mazowieckich nizin, obce jest łapanie stacji z sąsiednich miast wojewódzkich z RDS na takim odbiorniku i w takich warunkach zabudowy.
Emisje małej mocy z grodu Kraka udało się "dowieźć" na automatycznym dostrajaniu co prawda tylko kawałek za Myślenice, ale po dotarciu do Zakopanego okazało się, że nie było to ich ostatnie słowo.

Kwatera, tania i wygodnie ulokowana bardzo blisko Krupówek, znajdowała się na parterze. Niestety - warunki dla dalekiego odbioru w wynajętym pokoju okazały się dosyć surowe.
Machanie 2-teleskopową anteną w pokoju w tej sytuacji okazało się nie mieć na celu uzyskanie najlepszego odbioru, ale wytłumienie zakłóceń z domu gospodarza (jakiś naturalizowany ceper w dodatku, a nie gazda). Ale nie ma tego złego... Sądzę, że bandscan sporządzony w tym miejscu można przyjąć za typowe, uśrednione warunki odbioru "na poziomie centrum miasta". A zatem jak z tym odbiorem jest?

Większość stacji dla Zakopanego nadawanych jest z widocznej z całego miasta Góry Gubałówki. Jest niewiele miejsc w naszym kraju, gdzie centrum nadawcze jest tak publicznie wyeksponowane i dostępne z bliska (trzeba oczywiście podejść pod górkę). Natomiast w porównaniu do innych miast w Polsce, wybór stacji w lokalnym eterze jest mało urozmaicony - są tylko główne stacje: Polskie Radio 1-3 (brak nawet "4ki"!), małopolskie Radio Kraków, RMF, Zetka, Radio Maryja, Eska, Radio Plus. Lokalne radio w Zakopanem to jedna, ale bardzo silna marka:

Radio Alex, które zapewniało nam podhalański folkowy klimat w eterze podczas pobytu w stolicy Tatr. Czym byłoby Zakopane i góry bez niego? Muzyka, która rozbrzmiewa na jego falach oraz klimat tej stacji jest jedyny i niepowtarzalny w skali kraju.

Najstarsza prywatna rozgłośnia radiowa jest jednocześnie - co podkreśla w swoim haśle - najwyższą stacją radiową w Polsce. Lokalizacja nadajnika na Kasprowym Wierchu ma wysokość blisko 1980m n.p.m, na którą zresztą dotarliśmy podczas tego wyjazdu, a gdyby nie siadł akku to dotarłby tu też tuner XDR i to by był dopiero bandscan! Zapewnia ona ogromny zasięg z mocą 1kW wypromieniowaną kierunkowo na północ. W Zakopanem zdarzają się miejsca, gdzie potrafi zaszumieć z powodu wielodrogowości, ale generalnie leci daleko.
W 2007 roku stwierdziłem, że w pogodne dni odbieram to radio w domu w Górze Kalwarii p./Warszawą na 9el Yagi wielokrotnie w ciągu dnia, zaś nawet lekkie tropo stabilizuje i wyostrza jego sygnał. Stacja miała wówczas gorszą niż obecnie jakość modulacji.
Co nie zmieniło się od wielu, wielu lat, to spiker odczytujący lokalne reklamy (zresztą nawet jest to sam założyciel radia) - angażujący się emocjonalnie w ich treść; oraz głosy spikerów w niektórych jinglach - przetrwały chyba jeszcze z lat 90. Zmieniło się za to logo i wygląda tak:
Po słowackiej stronie Tatr, odpowiednikiem Radia Alex, ale w ofercie słowackiego radia publicznego jest Radio Regina, nadające również dużo muzyki na ludową nutę.

Poniżej nagranie dla syćkich ceprów, coby sobie prowdziwego górolskiego radia posłucholi.
-Nie, żartuję, ja tez jestem "ceprem". Nagranie radia Alex złapanego na antenie Yagi w Górze Kalwarii p./Warszawą, 320 km od nadajnika na Kasprowym Wierchu.
W klipie wszystkie wspaniałości lokalnego folkowego radia: muzyka, ogłoszenia, reklamy, jingle, serwis RFI.

Pod względem mocy sygnału, tuż za lokalnymi stacjami plasuje się zlokalizowane 35km za zachód od Zakopanego słowackie RTCN Namestovo/Magurka (Orawa) i nadawane z niego cztery stacje publiczne Slovenskeho Rozhlasu - zazdroszczę mieszkańcom Podhala perfekcyjnego odbioru stacji z alternatywą - Radio_FM!

Daleki odbiór w Zakopanem - FM DX podczas tegorocznego wypadu...
Nie spodziewałem się że będę tu odbierał Św. Krzyż, a już na pewno nie z taką mocą. Sygnał z Gór Świętokrzyskich dociera jak burza 200km aż pod same Tatry na O=4 (na 101,4 z RDS!). Wow!
Na dobrą sprawę, z dostrojonym 88,2 RMF FM mogę przejechać aż 450km od domu pod Warszawą do stolicy Tatr bez przełączania! Nawet w pobliżu Bukowiny i Łysej Polany, samochodowy odbiornik dostraja świętokrzyskie stacje na automacie z RDS.

Prawie w komplecie pozbierałem w Zakopanem lokalne stacje z Krakowa. Co ciekawe, Krzemionki odbierane były nieco lepiej niż Malczewskiego, zazwyczaj obserwacje gdziekolwiek indziej dają odwrotne wnioski. Złapanie jednej z nich, najmłodszego krakowskiego radia  KRK FM na 102,4 wymagało wytłumienia LOC sygnału Radia Slovensko! Odbiór był jednak zaszumiony.

Pozostałe ciekawostki - co było i czego nie było - w formie graficznej:

- na 87,9 odebrałem Zet Gold   Beskidy szły wybiórczo: super Klimczok i Szyndzielnia, natomiast Magurka słabo (pomimo większej od nich mocy), oto profil do obu lokalizacji:

 poniżej Magurka (słabszy sygnał)

- złapałem też Kosice - Dubnik, wow! (choć kierunek wschodni szedł kiepsko - bez Bardejova, Stara Lubovna słabiutko, brak też chociażby wielu stacji z Krynicy)
- Częstochowa/Wręczyca - całkiem niezły DX, dystans podobnie jak Św.Krzyż, ale gorsza lokalizacja.

- zupełny brak Popradu/Kralovej Hol'i - wysokie Tatry tłumią go do zera, za to nieźle idzie Zilina/Krizava.
Tak wygląda ściana gór na kierunku z Zakopanego do najwyżej usytuowanego słowackiego nadajnika. Czerwoną linię, która zazwyczaj oznacza połączenie z nadajnikiem i jego odbiór pozostawiam dla orientacji. Odbioru nie było oczywiście, ale nie wykluczone, że pojawiłby się np. na Gubałówce.

Najdalszym DXem okazał się Jesenik @215km - wobec nieobecnej na 100,9 MHz Europy 2 (właśnie Poprad - Kralova Hol'a), grali Beatlesi. Zresztą, w ilu to już miejscach Jesenik okazuje się top-DXem:)
Zaimponował też, mimo że słabiutki, odbiór innych, nieco bliższych czeskich lokalizacji Ostrava/Hostalkovice i Valasske Mezirici/Radhost. Profil do Jesenika:

Jako najdalszy DX powinienem zaliczyć jednak scatterowy odbiór Wiednia @290km, którego sygnał na 89,9 MHz, jak to scatter. Pofalował on jednak tylko parę chwil. Bardzo mnie zaskoczył, ponieważ ten typ propagacji wymaga otwartego horyzontu...
Czytałem kiedyś o efekcie knife-edge - "ostrza noża", czyli zakrzywienia dalekiego sygnału od wierzchołków gór. W odpowiedniej odległości od nich pozwala on na odbiór sygnału, który w danej dolinie byłby wytłumiony w "radiowym cieniu" gór i "przeleciałby nad głową". Czy zadziałał on i tym razem...?

Tu mapki obrazujące kierunek z Zakopanego na Wiedeń:

Na jego ostatnim odcinku mamy pasmo górskie, którego niemal wszystkie szczyty zaliczył sygnał z Austrii:

Bandscan Zakopane
termin: 17-20 czerwca 2014
odbiornik: tuner Sony XDR-F1HD + dipol 2-teleskopowy "rabbit ears"
lokalizacja: Zakopane, ul. Witkiewicza
15 częstotliwości lokalnych
ODX: Jesenik/Praded @215km

MHz	Stacja	Nadajnik	kW	km	Rx
87,5	PR1	Częstochowa/Wręczyca	d	189	0-1
87,6	Kraków	Rabka/Luboń Wielki	ś	39	4-5
87,7	FUN	Kosice/Dubnik	d	117	2
87,8	RMF Classic	Kraków/Malczewskiego	ś	84	3
87,9	ZET Gold	Bielsko-Biała/Szyndzielnia	m	86	1-2
88,0	PR1	Szczawnica/Prehyba	d	46	3
88,1	RMF Maxxx	Zabrze/Komin	m	139	1-2
88,2	RMF FM	Kielce/Św. Krzyż	d	190	4
88,3	RDN	Krynica/Jaworzyna	m	69	0-2
88,4	Maryja	Bielsko-Biała/Magurka	d	81	3
88,5
88,6	PR2	Tarnów/Lichwin	d	96	3
88,7	Devin	Namestovo/Magurka	d	35	6 RDS
88,8	Wawa	Skawina/Komin	m	75	2-3
88,9
89,0	Impuls	Ostrava/Hostalkovice	d	141	0-1
89,1
89,2	RMF FM	Bielsko-Biała/Klimczok	m	85	3
89,3
89,4	PR1	Kraków/Chorągwica	d	74	4
89,5
89,6	?	tent. PR2 Krynica
89,7	Jemne	Namestovo	m	38	3-4
89,8	Antyradio	Będzin/Komin	m	131	1
89,9	R. Wien	Wien/Kahlenberg	d	289	scttr
90,0	Kraków	Szczawnica/Prehyba	d	46	3-4
90,1
90,2	Anioł Beskidów	Bielsko-Biała/Magurka	ś	81	1
90,3
90,4	PR2	Rabka/Luboń Wielki	ś	39	4-5
90,5
90,6	Maryja	Kraków/Nowa Huta	ś	87	3
90,7
90,8
90,9	PR2	Zakopane/Gubałówka	m	2	6 RDS
91,0
91,1
91,2
91,3	Złote Przeboje	Nowy Targ/Turbacz	m	29	2-3
91,4
91,5	PR1	Wisła/Skrzyczne	d	80	4
91,6
91,7	PR3	Częstochowa/Wręczyca	d	189	0-1
91,8
91,9	Radio _FM	Namestovo/Magurka	d	35	6 RDS
92,0	PR3	Krosno/Sucha Góra	d	143	1
92,1
92,2
92,3	PR1	Kielce/Św. Krzyż	d	190	4
92,4
92,5	Złote Przeboje	Kraków/Malczewskiego	ś	84	1-2
92,6
92,7
92,8	PR1	Zakopane/Gubałówka	d	2	6 RDS
92,9
93,0	RMF FM	Katowice/Kosztowy	d	116	3
93,1
93,2
93,3
93,4	PR1	Rabka/Luboń Wielki	d	39	4-5
93,5	Slovensko	Bardejov/Stebnicka Magura	d	93	1-2
93,5	Europa2	Martin	m	76	1
93,6
93,7	ZET Gold	Kraków/Krzemionki	ś	82	2
93,8	Złote Przeboje	Nowy Sącz/Wysokie	m	58	1
93,9
94,0
94,1	Frekvence1	Valasske Mezirici/Radhost	d	128	0-1
94,2
94,3
94,4
94,5	Sever	Zilina/Krizava	d	86	5
94,6
94,7	PR3	Szczawnica/Prehyba	d	46	3-4
94,8
94,9
95,0
95,1	Maryja	Nowy Sącz/Wysokie	m	58	3
95,2	Europa2	Namestovo	m	38	2
95,3
95,4	RMF FM	Tarnów/Św. Marcina	d	107	1
95,5	Maryja	Nowy Targ/Turbacz	m	29	3-4
95,6
95,7	ZET	Wisła/Skrzyczne	d	80	4
95,8
95,9
96,0	RMF FM	Kraków/Chorągwica	d	74	4
96,1
96,2	PR3	Kielce/Św. Krzyż	d	190	4
96,3	Maryja	Zakopane/Antałówka	m	1	6 RDS
96,4
96,5	Expres	Namestovo/Uhlisko	ś	29	4-5
96,6	Slovensko	Kosice/Dubnik	d	117	1-2
96,7	RMF Maxxx	Kraków/Malczewskiego	ś	84	1-2
96,8	Cro Dvojka	Valasske Mezirici/Radhost	d	128	0-2
96,9
97,0
97,1
97,2	Devin	Zilina/Krizava	d	86	5
97,3
97,4
97,5
97,6	CCM	Bielsko-Biała/Szyndzielnia	m	86	2-3
97,7	Eska	Kraków/Malczewskiego	ś	84	2
97,8	ZET	Szczawnica/Prehyba	ś	46	3
97,9	PR1	Katowice/Kosztowy	d	116	3
98,0
98,1
98,2	PR3	Zakopane/Gubałówka	d	2	6 RDS
98,3
98,4	Katowice	Częstochowa/Wręczyca	d	189	1
98,5
98,6
98,7
98,8
98,9	Radio _FM	Stara Lubovna/Kotnik	d	47	1
99,0	Cro Ostrava	Valasske Mezirici/Radhost	d	128	0-1
99,1	PR2	Nowy Sącz/Wysokie	m	58	2
99,2	FUN	Zilina/Krizava	d	86	5
99,3
99,4	PR3	Kraków/Chorągwica	d	74	4
99,5
99,6
99,7	PR3	Katowice/Kosztowy	d	116	3
99,8
99,9
100,0	Kraków	Zakopane/Gubałówka	d	2	6 RDS
100,1
100,2
100,3	Regina	Kosice/Dubnik	d	117	1
100,4	Regina	Namestovo/Magurka	d	35	6 RDS
100,5	Radiofonia	Kraków/Kopiec Kościuszki	m	84	1
100,6	Jasna Góra	Częstochowa/Wręczyca	d	189	1
100,7	Maryja	Rabka/Luboń Wielki	d	39	4
100,8	PR3	Wisła/Skrzyczne	d	80	4
100,9	Impuls	Jesenik/Praded	d	215	1-2
101,0	ZET Chilli	Kraków/Krzemionki	ś	82	2
101,1
101,2	RDN	Szczawnica/Prehyba	ś	46	2-3
101,3	Antyradio	Kraków/Krzemionki	ś	82	2
101,4	Kielce	Kielce/Św. Krzyż	d	190	5 RDS
101,5
101,6	Kraków	Kraków/Chorągwica	d	74	4
101,7
101,8	RMF FM	Zakopane/Gubałówka	d	2	6 RDS
101,9
102,0	PR2	Kraków/Krzemionki	ś	82	1
102,1	Radio _FM	Ruzomberok/Ulozisko	d	42	2
102,2	Katowice	Katowice/Kosztowy	d	116	3
102,3
102,4	Slovensko	Namestovo/Magurka	d	35	6 RDS
102,4!	KRK FM	Kraków/Malczewskiego	ś	84	2
102,5
102,6	Maryja	Tarnów/Morgi	d	99	3
102,7	Plus	Rabka/Luboń Wielki	d	39	4-5
102,8
102,9	TOK FM	Kraków/Krzemionki	ś	82	3
103,0	Katowice	Wisła/Skrzyczne	d	80	4
103,1
103,2	RMF FM	Szczawnica/Prehyba	d	46	3-4
103,3
103,4
103,5	Slovensko	Zilina/Krizava	d	86	5
103,6	RDN	Tarnów/Lichwin	d	96	3
103,7	Maryja	Katowice/Kosztowy	ś	116	2
103,8	Rock Radio	Kraków/Malczewskiego	ś	84	1
103,9
104,0
104,1	ZET	Kraków/Chorągwica	d	74	4
104,2
104,3
104,4
104,5
104,6	RMF Maxxx	Nowy Sącz/Wysokie	m	58	1-2
104,7	RMF FM	Rabka/Luboń Wielki	d	39	4-5
104,8
104,9
105,0	Antyradio	Bielsko-Biała/Szyndzielnia	ś	82	3
105,1
105,2	Alex	Zakopane/Kasprowy Wierch	ś	8	6 RDS
105,3	ZET	Kielce/Św. Krzyż	d	190	4
105,4
105,5
105,6	PR2	Katowice/Kosztowy	d	116	3
105,7
105,8	Lumen	Namestovo/Magurka	d	35	6 RDS
105,9	RMF FM	Częstochowa/Wręczyca	d	189	1
106,0
106,1	Plus	Kraków/Chorągwica	d	74	3
106,2
106,3	ZET	Zakopane/Gubałówka	d	2	6 RDS
106,4	L-Radio?	Liptovsky Mikulas (tent.)	m	35	1
106,5	RMF Maxxx	Kielce/Św. Krzyż	d	190	3
106,6
106,7	Bielsko	Bielsko-Biała/Szyndzielnia	ś	86	2-3
106,8	Eska	Zakopane/Gubałówka	m	2	6 RDS
106,9	Jemne	Zilina/Krizava	ś	86	3
107,0	Vox FM	Kraków/Malczewskiego	ś	84	1-2
107,1
107,2	Maryja	Kielce/Św. Krzyż	d	190	4
107,3
107,4
107,5
107,6	eM	Katowice/Kosztowy	d	116	3
107,7
107,8
107,9	Plus	Zakopane/Gubałówka	m	2	6 RDS
108,0

Kolejny bandscan z tych rejonów będzie z którejś górki 2000+m npm:)