2003 retro blog: radio AM, FM, TV i DX

Oto spojrzenie wstecz na radiowe i telewizyjne wydarzenia do... 2003 roku. 
-Nie, nie 2013. Do niego zaglądniemy za 10 lat. Niech to będzie nowa tradycja bloga. Tymczasem...

Mamy Rok 2003

Z telefonów komórkowych wielkości i grubości cegłówki grają monofoniczne dzwonki, muzycznym światem rządzą "The Rasmus" z ich "In the shadows". Tą i i inne mp3-ki ściągamy z megapowolnego internetu programem Kazaa. W tymże roku wychodzi pierwszy numer "Faktu", planeta Mars osiąga największe zbliżenie do Ziemi, Amerykanie łapią Sadaama Husajna. Ufff...

Ja natomiast zacząłem prowadzenie swoich radiowych kronik. Analogowych, pisanych odręcznie w kalendarzu-terminarzu książkowym. Pomogło mi to w dokumentacji i zapamiętaniu wielu wydarzeń z eteru (radiowego i telewizyjnego) - dalekich propagacji, uruchomień, wyłączeń nadajników i innych zmian. Bo choć obserwowałem je też już od paru lat, dopiero "kroniki" nadały mojemu hobby jakiś sens i kierunek. Notatki można analizować, uczynić dokumentem dla świata, a dla siebie - pamiętnikiem fajnie spędzonego czasu na nasłuchach. Poniżej znajdują się najciekawsze wydarzenia (nie wszystkie:) z radiokroniki 2003. Rok obfitował w wiekopomne wydarzenia na rynku radiowym i wspaniałe propagacje.


INFO: Wszystkie obserwacje prowadzone w Górze Kalwarii 
-niedaleko Warszawy
FM DX na radiu Grundig Music Boy 180   ->
TV DX na telewizorze Philips z anteną siatkową 
na wys. 13m.n.p.t.



5 stycznia 2003
Z nowego RTCN Przysucha - Kozłowiec zaczynają regularną emisję z dużą mocą kanały TV:
k.30 - TVP2 (lok.program Warszawa), k.47 - TVP1, k.57 - TVP3 (Warszawa).
Na 95,4 MHz tego dnia odbierałem też nośną, która po paru godzinach zniknęła i już nie wróciła.
W grudniu 2002 z Kozłowca testowano też częstotliwości 92,0, 102,9 104,8 i 106,9. Aktualnie nieaktywne, poza 106,9 na której nadaje Radio Radom, z tegoż miasta.


6 stycznia

Po 9 latach, Polsat dziś zmienia swoje logo. To rewolucja, bo wielu widzów przyzwyczaiło się do dawnego logo obecnego na ekranie od 1994 roku, składającego się z małego żółtego słoneczka z napisem POLSAT po prawo. Nowy logotyp wyeksponował element chrakterystyczny słonecznej stacji Solorza.
Po uważnym przyjrzeniu się stwierdziłem, że powierzchnia "słońca" to obracający się glob, promyczki zaś cyklicznie co jakiś czas "pulsują". Jak czas później pokazał, było to pierwsze logo z długiej serii przeróżnych wersji swojego logotypu, jakie wyświetlał Polsat, zmieniając je wręcz co kilka miesięcy. Moim zdaniem samo słoneczko, które zadebiutowało tego dnia było lepsze niż poprzenie. Poniżej stary i nowy ekran Polsatu:

Radio Mazowsze (95,8 Nowy Dwór Maz.) zmienia nazwę na "Rock Radio Mazowsze". Zmiana jedynie formalna - od jakiegoś czasu stacja nadaje więcej współczesnego rocka. W ogóle jest to szafa grająca bez audycji (później pojawił się w niej m.in. niejaki Makak:)). Przed ponad rokiem na 95,8 nadawało prawdziwe Radio Mazowsze, bardzo popularna lokalna rozgłośnia z Łomianek z różnorodną muzyką (m.in. disco-polo) i audycjami, prowadzącymi. Niestety, emisja szła ze słabego nadajnika.

logo z lat 1997-2001

,

15 stycznia i 9 lutego 2003 (tropo)
Oprócz typowo odbieranych u mnie podczas tropo RTCNów jak Chorągwica, Łódź, Wręczyca, Giżycko, Sierpc, Pieczewo, Krynice, Piaski, bardzo silnie odbierane były dziś wieczorem nowe stacje z RTCN-ów na południu:
Leżajsk (po raz pierwszy 95,0 Zet i 96,8 PR2),
Sucha Góra (90,5 Rzeszów), Tarnobrzeg (90,3 Rzeszów),
Rzeszów (103,8 Via).
Najciekawszym fenomenem wieczoru był premierowy odbiór małego lokalnego Radia Opatów 93,7 (około 130km ode mnie i tylko 0,25kW mocy) - usłyszałem dżingiel i sporą część programu. Radio ujęło mnie swoją poczciwością - jakby żywcem przeniesione z lat dziewięćdziesiątych. No i te śpiewane jingle!
Tajemniczy sygnał pojawił się na krótko późnym wieczorem, kiedy tropo się kończyło - muzyka pop (Sophie Ellis Bextor) na 87,8 lub możne 87,7 - najprawdopodobniej był to mój pierwszy odbiór słowackiego Funradia (silny nadajnik w okolicach Koszyc). Tym razem nie udało się jednak usłyszeć ID stacji, bo odbiór trwał zbyt krótko.
Podobne duże tropo powtórzyło się jeszcze 9 lutego - i tym razem zaczęło się po południu, trwało też do późnego wieczora. Ponownie złapałem Radio Opatów, nowymi odbiorami było kieleckie Radio Fama 100,8 (1kW); duży sygnał wykazywał RTCN Kalisz-Mikstat z którego udało się odebrać pierwszy raz Radio Centrum 106,4 FM.


28 lutego 2003 (tropo dukt brzegowy)
Środek zimy to z reguły nienajlepszy czas na powstanie silnej propagacji. Tak tez pomyślałem włączając telewizor tego dnia rano - nawet odleglejsze polskie stacje nie rozpieszczały sygnałami - nic zachwycającego. Coś jednak natchnęło mnie, żeby sprawdzić fonię w standardzie "zachodnim" (polskie stacje nadają fonie we wschodnim, dzięki czemu można z obrazem polskiej tv słuchać stacji np. niemieckiej na tym samym kanale kiedy jest propagacja). Na kanale 30 przy obrazie TVP2 z Kozłowca było słychać mowę w języku niemieckim. A to ciekawe... Zacząłem skanować dalej...
Na 33 ujrzałem słaby obraz TV2 z Danii. Była około 9:30 - dopiero początek tropo.
Około 10:15 tropo miało swoje maksimum na Niemcy - zwłaszcza Wittenberg, a wyłapane niemieckie stacje to: ARD, ZDF, MDR, NDR, ORB, B1 i kilka niezidentyfikowanych.
Potem stacje z Niemiec zaczęły trochę słabnąć i ich miejsce odbierałem stacje czeskie: CT1 i CT2 z Trutnova (kanały 23 i 40). Było to około południa i krótko po zniknięciu Czechów nastąpiła cisza w eterze. Dopiero o 13 zaczęły wychodzić nadajniki duńskie i szwedzkie (Horby - 43 SVT1).
TV2 z Danii zaczynała w tym czasie swój program po południowej przerwie w nadawaniu (typowe w telewizji skandynawskiej). Nadawała dłuższy czas plansze z programem dnia i podkładem jazzowym, następnie seriale w języku angielskim opatrzone duńskimi napisami (co mnie trochę zwiodło, bo już myślałem że złapałem Wlk. Brytanię).
O 15 ponownie wszystko przygasło, aż do 16 kiedy znowu pojawiła się Dania - tym razem TV2 już z większą liczbą nadajników. Najsilniejszy odbiór był początkowo na kanałach 40 i 30 (po południu przy pierwszym pojawieniu się Danii), następnie wieczorem z nadajników na kanałach 26 i 22.

-Już wtedy istniał serwis tropo Hepburna, a ja wiedziałem do czego służy:)


7 marca 2003
Od rana na ekranach programów TVP widnieją nowe "znaczki". Logotypy naziemnych kanałów Telewizji Polskiej zostały ujednolicone do szablonu znanego z TVP1 - trzy litery zamknięte w połączonych prostokątach, obok po prawo - numer porządkowy programu.
Co ciekawe, rewolucja jest rezultatem konkursu na logo ogłoszonego dla widzów jakieś dwa lata wcześniej - m.in. na stronach teletekstu TVP. Jak widziałem w internecie, propozycji było całkiem sporo i gdy wydawało się, że można zmienić logo na jakieś bardziej przyjazne, nowocześniejsze, komisja konkursowa Telewizji Polskiej ostatecznie "z braku dobrych propozycji" zleciła to zadanie opłaconym "fachowcom" grafikom.

TVP1, które prawie nie zmieniło swojego logo, jest teraz trochę "lżejsze". TVP3 Regionalna wreszcie osiadła na jakimś jednym projekcie, bo w ciągu ostatnich 2 lat zmieniała logo wielokrotnie i nie można było się do żadnego przyzwyczaić (co zapewne było impulsem dla zmian logo pozostałych anten). Najgorzej na zmianie logo wyszła TV Polonia, której logo stało się ciężkie - bardziej to sam napis niż logo, to dodatkowo wykrzywieniu uległa nazwa kanału: TV Polonia -> TVP Polonia.


13 marca 2003

Od paru tygodni na 91,4 pojawia sie i znika po kilku tygodniach ...Radio ZET. Słusznie podejrzewałem, że jest to harmoniczna 91,6 z Ryk. Wiele razy zgłaszałem sprawę do Radiopolski (wówczas pod adresem radiopolska.w.pl), dzięki czemu udawało się usterkę czasowo wyeliminować - bo sygnał 0,2MHz obok i tak wracał po paru tygodniach. I tak w kółko, jeszcze co najmniej do 2005 roku...


Na początku kwietnia 2003...
przestało nadawać na niemieckie Megaradio, które wystartowało gdzieś półtora roku wcześniej. Zakres fal radiowych w którym ze wzgledu na jakość modulacji dominują stacje informacyjne i gadane stracił tym samym bardzo fajną stację muzyczną - wówczas chyba jedyną dobrze słyszalną w Polsce stację muzyczną na MW z Europy Zachodniej. Dla mnie Mega radio było pocieszeniem po zniknięciu Atlantic 252 z fal długich. Stacje FM w Polsce grały wtedy bez polotu, poza tym ja muszę mieć coś "ekskluzywnego" tylko dla siebie, a zakresu AM nikt u nas nie słucha. Na Megaradio grano w ostatnich miesiącach m.in.:
Kosheen - Hungry, Tiziano Ferro - Perdono, Lasgo - Something, Jan Wayne - Because the night, Darude - Out of control, No Doubt - Hella good
Stację łapałem na wszystkich jego częstotliwościach - najsilniejsza na 576, 1431 i 1575, niektóre ze względu na małą moc były niezłym wyzwaniem. Oto wszystkie kHz:
576 (Schwerin-Wobbelin),
630 (Braunschweig Scheppau),
693 (Berlin-Zehlendorf),
738 (Hirschladen),
819 (Munchen) (uruchomiony dopiero co w styczniu)
945 (Munchen?),
1116 (Gera),
1386 ? (uruchomiony dopiero co w styczniu)
1431 (Wilsdruff),
1440 (Luxemburg),
1575 (Burg) - za dnia ok 20kW, nocą podjeżdżali do 600kW, co reklamowano na antenie jako:
 "Und wenn es dunkel wird, Megaradio auch auf 1575 - eine Frequenz deutschlandweit!"


16 kwietnia 2003
Chińskie Radio Międzynarodowe zainaugurowało swoją nową emisję dla Polski i Europy specjalnym wydaniem audycji "Skrzynka Listów", w którym przywitała słuchaczy na nowej częstotliwości - 1557kHz na falach średnich (emisja z terenu Litwy). W programie po krótce przedstawiono program CRI - jego cele i atrakcje.
Dzięki uruchomieniu tej częstotliwości, CRI zaczęło docierać do większej liczby polskich słuchaczy niż dotychczas, kiedy nadawało wyłącznie na falach krótkich. Z obu i tak mało popularnych w Polsce zakresów radiowych, to fale średnie można częściej spotkać w bardzo wielu odbiornikach.
A pomyśleć, że jeszcze trzy lata wcześniej trudziłem się ogromnie żeby złapać po raz pierwszy CRI po polsku na falach krótkich. Co nie było proste nie tylko ze względu na tłok stacji na paśmie, ale też wymowę języka polskiego u spikerów CRI. To było tak niezwykłe doświadczenie... chińskie radio z audycją dla Polaków.

A oto inauguracyjna audycja ChRM z tego dnia

Co by nie mówić o audycjach, CRI miał wspaniałe "kurtyny" muzyczne otwierające i zamykające każdy blok audycji

18 kwietnia 2003
Rozpoczyna nadawanie Radio Maryja na 94,2 z Radomia. Słyszane na o=3


23 kwietnia 2003
Z Tomaszem, kumplem-sąsiadem założyliśmy sobie "intercom" - radiowęzeł, poprzez który mogliśmy puszczać sobie muzykę jeden drugiemu. Transmisja odbywała się jednym cienkim kablem (żyłką z przewodu telefonicznego). Za przewód z drugim biegunem służył "naciąg" siatki ogrodzeń między naszymi domami. Linia transmisyjna miała około 100m długości.
Do dziś jesteśmy pod wrażeniem, jak nasze odtwarzacze i głośniki mogły przeżyć takie obciążenie.
Warto wspomnieć też, że przy przystępowaniu to "transmisji" należało zachować ostrożność, bo przewód na powietrzu zbierał ładunki i potrafił solidnie kopnąć prądem.
 

7 maja 2003

Wydarzenie niezwiązane z radiem, ale z moim innym hobby także zasłużyło na wpis w mojej kronice -
tego dnia obserwowałem przejście Merkurego przed Słońcem.
Zjawisko miało miejsce między godziną 10 a 13 CET. Więcej szczegółów tu.


9-10 maja 2003 (tropo)
Wieczorem wystąpiło silne tropo z zachodnią Polska (wielkopolska, lubuskie). Najciekawsze i nowe stacje: 93,0 Eska Poznań, 88,9 Maryja Sleza, 99,4 RMI Śrem, 100,9 Merkury Śrem, 91,9 Merkury Konin, 94,8 RMF Głogów (jeszcze nie Żagań!), 91,5 PR3 Lubań, 105,0 Bis Zielona Gora.
Kolejnego dnia rano można było zaobserwować, ze strefa propagacji przesunęła i skoncentrowała się na północny wschód. Nowe stacje złapane stamtąd: Suwałki: 96,6 PR3, 107,9 Maryja, 105,5 PR1, 95,1 RMF (tylko 1kW!) pozostałe lokalizacje: 105,1 Maryja (Ełk), 104,1 Białystok (Siemiatycze 1kW!), 102,7 Bis (Iława), 97,1 PR1 (Giżycko). Zasięg tropo z upływem czasu bardzo się skracał i pod koniec propagacji zauważyłem bardzo duzy poziom sygnału przy bliższych stacjach, np. 104,3 Plus Płock.


19 maja 2003 (Es)
Wieczorem pojawiła sie pierwsza zaobserwowana przeze mnie propagacja jonosferyczna w tym roku. Ponieważ w wakacje miałem dużo czasu, obserwowałem większość otwarć. Propagacja z 19 maja umożliwiła odbiór z Hiszpanii, Francji, Włoch i trochę Grecji. M.in. zidentyfikowane:
87,6 Catalunya Informacio (moja pierwsza styczność z jezykiem i kulturą Katalonii),
90,1 Rire&Chansons (Perpignan) - radio z muzyką i skeczami kabaretowymi, fajny pomysł!
Zaskoczyło pojawienie się stacji słowackiej na 92,9 ("predohra na hebrajske teme je do dnes stalou soucastou..." "pred koncom 20. storocia" "prve husle") - po latach udało się ustalić, że to nadajace z Serbii dla mniejszości słowackiej Radio Novi Sad 3.

Podczas tego i wielu kolejnych otwarć Sporadic E zaczyna bardzo podobać mi się muzyka z nagranych fragmentów odbioru różnych stacji radiowych. Było sporo zachodu z ich identyfikacją, ale mam je wszystkie do dziś i nadal lubię:) Takiej np. wokalistki Irene Nonis z Włoch stacje polskie na pewno nie grały:


26 maja 2003 (tropo)
Rano bardzo silne tropo podczas którego złapane został podstawowe stacje spoza regionu + nowe:
106,2 Radio BA ("bi-ej") - Białoruś wyparła lokalne radio Warszawa-Praga!, 106,7 Oko Ostrołęka, i....
96,8 Cesky Rozhlas3 Vltava! (Valasske Mezirici - hurrrrra! Mój pierwszy troposferyczny odbior z Czech!). Na TV w tym samym czasie: k.44 TV4 (Litwa - Taurage), k.45 TV4 (Litwa - Kaunas). Dodatkowo na k.55 niezidentyfikowana stacja z logo top-right.


31 maja 2003
Oglądałem moje trzecie częściowe (czy czwarte?) zaćmienie słońca. O tyle ciekawe, że Słońce wzeszło rano już (częściowo) zaćmione. Ponieważ było to tuż po 4ej rano - wstałem, popatrzyłem chwilę, popodziwiałem i wróciłem spać dalej. Jak wyglądało zjawisko
- filmik tutaj.


17 czerwca 2003 (Es)
Rano około 11ej odbierałem trochę Włoch, ale prawdziwy mega specjal nastapił po godzinie 17, kiedy pasmo otworzyło się na całą Wielką Brytanię. Stacji było bardzo, baaardzo wiele - zalały całe pasmo i liczebnością wielokrotnie przewyższyły lokalne polskie - zupełnie jakbym znajdował się w UK. Odpowiednie odcinki zakresu pokryły się nastepującymi sygnałami BBC i innych stacji z UK/Irlandii:
88-90 BBC R2,
90,2-92 BBC R3,
92,5-96 BBC R4, R.Scotland, Sheffield i inne lokalne.
96-98 lokalne komercyjne z UK - Metro Radio, Cool FM
98 - 100 BBC1.
MUF dosięgał swobodnie końca pasma. Trochę stacji było też z Irlandii i Francji (okolice Calais). Wszystko trwało do 21. Super!


23 czerwca i wiele dni później (beacon transbałtycki)

Na kanale 44 UHF, na którym nie nadawały wtedy polskie stacje TV, dostrzegłem jakąś słabiutką stację (leciał serial animowany, chyba Pokemon). Okazało się, że była to szwedzka "czwórka" (TV4 Sverige) nadawana gdzieś z południowej Szwecji.
Jak stwierdziłem później, TV4 pokazywała się na tym kanale nawet przy lekkim tropo (a czasem  i bez tropo) przez całe lato. Tego dnia stały odbiór nie osiągał poziomu umożliwiającego zatrzymania się (synchronizacji) obrazu - latał w formie pasków w poprzek ekranu, ale już innym razem przy silniejszym tropo pojawiał się stabilny śnieżący czarno-biały lub kolorowy obraz, dźwięk (w standardzie BG - zachodnim), a przy jeszcze silniejszej propagacji dekodował się teletekst.
Sygnał TV4 na czystym kanale 44-tym bardzo łatwo przedostawał się po wodach Bałtyku i wdzierał w moje podwarszawskie Mazowsze. Był w ten sposób moją latarnią - "beaconem" dla wskazania pojawienia się propagacji nad Bałtykiem.

24 czerwca i kolejne dni 2003

TVN w Warszawie zaczął nadawać od dziś też na kanale 33. Do tej pory wykorzystywał tylko kanał 21 - na samym początku pasma UHF TV. Był na nim obecny od samego startu jesienią 1997. Kanał 21 znajduje się tuż obok pasma analogowej telefonii radiowej NMT i na słabszych telewizorach telefonia powodowała zakłócenia podczas oglądania TVN (można było mając obraz TVN podsłuchiwać rozmowy telefoniczne!)
Na nowym kanale, na którym kiedyś nadawał w Warszawie analogowy Canal+ (wyłączony w 2001r.), wolnym od tych zakłóceń, TVN jest nadawany z ok. 2-sekundowym opóźnieniem względem starego.
25 czerwca TVN podawał info w formie napisów na dole ekranu o zmianie kanału w Warszawie z 21 na 33. Wg. tej informacji, 30 czerwca ma zostać zakończone nadawanie na 21, przez kilka kolejnych dni TVN przesuwa termin wyłączenia na 3 potem 5 lipca.
6 lipca na kanale 21 emitowana jest tylko czarna plansza z napisem "Prosimy o przestrojenie odbiorników na kanał 33". 7 lipca zniknęła emisja z k.21 - łapię tu słaba TVP2 z Elbląga kasujący się z Polsatem z Płocka i zakłócenia od telefonii. 15 lipca teletekst TVN informuje też o zmianie kanału w Łodzi - z 26 na 21.


27 czerwca 2003
Sporo się dzieje wśród lokalnych TV - ok. 15:45 na kanał 41 wrócił wyłączony w ub. r. kanał TV

Niepokalanów PULS - początkowo z kolorowymi pasami testowymi i fonią jakiegoś filmu, potem z własnym obrazem. Logo stanowi dwuwierszowy napis top-right: TV Niepokalanów, i niżej: PULS. Od 1 lipca kanał zmienia logo na widoczne tu po prawo:
Logo było ruchome - mała kulka "orbitowała" cyklicznie wokół większej.


28 czerwca 2003

dokładnie takie! -fot. Wiki

Do łączności z kumplem na osiedlu zaczęliśmy używać zabawkowych walkie-talkie. Na te 250m, na jakich były potrzebne, spisywały się całkiem nieźle. Choć obaj mieliśmy telefony komórkowe, rozmowy i smsy nie należały w tamtych czasach do tanich, wiec puszczaliśmy sobie znak - "sygnał" (nieodebrane połączenie) i przechodziliśmy na krótkofalówki.
Ponieważ pracowały one na 49,860 MHz, okazało się że walkie-talkie posłużyło mi też jako "system wczesnego ostrzegania" o mogącej urosnąć do wyższych pasm propagacji Sporadic E. Bardzo często na "krótkofalówce" pojawiały się przeróżne buczące, gwiżdżące, fluktuujące sygnały - nośne zagranicznych naziemnych kanałów TV niskiego VHFu. Sygnały pojawiały się pierw na walkie-talkie, a gdy były odpowiednio silne, zachodziło wysokie prawdopodobieństwo że propagacja dosięgnie też 88 MHz  i wyżej.
Przeważnie propagacja na walkie-talkie nie przeszkadzał, by pogadać z kumplem, ale np. 19 lipca propagacja odbierana na krótkofalówkach była tak potężna, że nie mogłem usłyszeć niczego, co mówił sąsiad!


19 lipca 2003 (Es)
Około godziny 11 zaczęło się bardzo silne otwarcie na 50-60MHz, w dolnym paśmie TV pojawiało się całe mnóstwo stacji, np: stacja z logo "1" - nie TV rosyjska, prawdopodobnie TVR1 Rumunia, TVR2 - fajne logo imitujące wzór witrażu! (Rumunia), TSR1 (Szwajcaria) z logo jak kostka go gry obrócona do widza  z jednym "oczkiem", TVE1 (Hiszpania). Na FM otwarcie nie było aż tak intensywne - dopiero po południu zaczęło tam dziać się ciekawiej - kierunek na Hiszpanię.

TV1 - Rumunia?

TVR2 (Rumunia)

Hiszpania

TSR1 Szwajcaria

15 lipca 2003 (radiolatarnia)
Ze względu na brak silnych stacji radiofonicznych w Polsce w zakresie fal średnich, za dnia najlepiej było słychać u mnie "stacje" nadające sygnały alfabetem Morse'a - powtarzane w kółko 2-3 litery/cyfry. To beacony, czyli radiolatarnie służące lotnictwu cywilnemu i wojskowemu do nawigacji. Ich lokalizacje jeszcze przez długie lata były dla mnie tajemnicą. Niektóre były silniejsze, niektóre słabsze, a kierunek nadawania zgrubsza można było wyznaczyć anteną ferrytową odbiornika.
Najsilniejszym takim sygnałem - i w ogóle najsilniejszą stacją w zakresie fal średnich pod Warszawą był beacon na z Mińska Mazowieckiego (ok. 40km od Góry Kalwarii) nadający w kółko znak FR na częstotliwości równo 580 kHz. Nadawał on tylko za dnia, na noc zamilkał by nie zakłócać przychodzących po zmierzchu stacji radiofonicznych AM z zagranicy. Zachowywało się tak wiele beaconów, ale nie wszystkie - często nocą można było usłyszeć niesłyszane dniem zagraniczne radiolatarnie. Ich częstotliwości nie pokrywały się z siatką częstotliwości, która zakładała odstęp 9kHz między stacjami radiowymi między 531 a 1620 kHz - Mińsk Mazowiecki emitował na 580 kHz, jakaś inna radiolatarnia na 642kHz, itd.
Cechą charakterystyczną beaconów było też to, że nigdy-przenigdy nie nadawały niczego poza znakiem Morse'a. I myślałem że to nienaruszalna zasada - aż do dziś, kiedy na Mińsku na usłyszałem słowa wypowiadane przez operatora stacji:
"Faktor 27a, tor sygnałowy na kanale czwartym"
Niestey, beacony zaczęły się wykruszać z fal średnich - jeszcze w 2001 roku za dnia w porze letniej odbierałem ok. 7-10 sygnałów na różnych częstotliwościach jednocześnie. Jakoś około 2004 roku wyłączono też Mińsk z 580kHz.


21 lipca 2003 (tropo)

Rano odebrałem stację muzyczną MUZ TV z Rosji (Kaliningradu) na k.32 - po raz pierwszy niepaństwowa stacja tv z RU! Puścili m. in. teledysk Placebo "Bitter end", ale tuż przed nim ruska popsę Via Slivki - Ty popał. Niezły kontrast!
Logo wyglądało jak po prawo, odbiór na o=3, bez koloru. Początkowo myślałem że to stacja ukraińska z przeciwnego kierunku (że niby złapana tyłem anteny).



21 oraz 22 lipca 2003 (mega-Es!)

O 17:15 dziwna propagacja Es zaczęła się na FM: Odbierane kraje to południowa Rosja i Ukraina. Należy pamiętać, że kierunek wschodni to pewna rzadkość via Sp-E powyżej 88MHz - mało stacji, małe moce i sama propagacja z jakiegoś powodu rzadko obiera tę stronę świata. Ale nie sam wschód był nietypowy - wszystkie sygnały wykazywały ogromne zniekształcenia dźwięku (fazowe).
Po raz pierwszy doświadczyłem odbioru kanałów R4 i R5 pasma telewizyjnego VHF1, które pokrywają się z UKF FM: Na 91,75 MHz słychać było fonię rosyjskiej telewizji Piervyi Kanal z co najmniej trzech lokalizacji jednocześnie (wzajemne minimalne opóźnienia skutkujące "echem") i dźwięk "buzz" modulacji wizji na 93,25. Na 99,5 fonia jakiejś ukraińskiej stacji TV.
Dzień później, 22 lipca po południu nastąpiło potężne otwarcie na FM. Pasmo było praktycznie nie do słuchania, do około 102 MHz przykrył je "biały szum" - nie z braku, a z nadmiaru stacji! Z masy sygnałów, podejrzewam że odbierane było jakieś pół kontynentu na raz, zrobiła się jedna ogromna szumiąca papka. Jedynie w górnej części pasma - powyżej 106 MHz można było wyodrębnić pojedyncze stacje.
W moich notatkach ze Sporadic E z tego dnia znalazła się też dziwną stacja na 99,4 którą opisałem jako"Litwa?" - ciekawe, co to mogło być. Zaś na 93,8 złapałem via Es Antenne MV - z Niemiec (tereny przygraniczne z Polską - ok 550km), to tzw. "shortskip" podczas Sporadic E, równie cenny i rzadki co najdalsze DXy Es.
NA VHF1 można było w kolorze oglądać włoski kanał Rai Uno nawet na antenie siatkowej (przeznaczona na UHF a nie niski VHF). O, jak mi się podoba ich logo z motylem (a jak się przyjrzeć - dwiema twarzami!)


9 sierpnia 2003
Radiostacja wprowadziła nowe jingle. Szkoda poprzednich, które ostały się ze starych dobrych czasów, a jedynie doklejono do nich słowa z bieżącego lajnera: "nove rytmy". Jeszcze latem 2003 Radiostacji słucham baardzo dużo, ale od jesieni - nowego roku szkolnego, z tendencją spadkową. Stacji oraz jej playliście poświeciłem osobny, obszerny post tu na blogu.


10 sierpnia 2003 (tropo)
Spadająca w nocy temperatura zaowocowała bardzo silną i niesamowicie ciekawą propagacją od wczesnych godzin porannych. Propagacyjnie dostępne były stacje z całego południa Polski, ze Słowacji (juhuuu, pierwszy i od razu tak trwały odbiór!) i Czech. Nowe stacje złapane tym razem:
87.7 Funradio (Kosice Dubnik, Słowacja) - prawdopodobnie pojawiło się kiedyś dwukrotnie jako unid, ale dopiero dziś sygnał był tak silny, ze udało się usłyszeć identyfikację (jingle) stacji;
89,5 czeskie "dobre rano" (RadioHrad Cas, Trinec, Czechy),
90,0 Radio Kraków (Szczawnica) m.in. z utworem "Kraków" Myslovitz & Marek Grechuta (super!),
92,5 Radio Wanda (250+km Kraków Rajsko tylko 0,1kW!!!).
Maksimum dobrego odbioru miało około 8:30, o 9:30 zniknęła większość dalekich stacji.
Tak wyglądał odbiór małego lokalnego (ale już sieciowego) Radia Wanda z Krakowa na 92,5 MHz - wówczas jeszcze tylko 100 Wattów mocy.
Może nie uwierzycie, ale krakowskie Radio Wanda ze słabego nadajnika złapałem pierwsze przed Radiem Kraków na 101,6 z 60kW - regionalną stację PR przywiało do mnie dopiero rok później!
Audycja "MannJana" posłużyła za identyfikator stacji z sieci Agory.


13 sierpnia 2003 i później
Właściwie, to już 13 lipca miałem wieczorem bardzo silną nośną na 104,5 i dziś kiedy ponownie złapałem jakiś sygnał w tym miejscu na skali, skojarzyłem fakty. Dziś ok. 11:25 nośna pojawiła się, ale na 104,4. Całe południe trwały testy z wykorzystaniem tonów kontrolnych, stereo i przeciwfazy. Po południu przez pół godziny szła muzyka w stylu oldies, a od 15ej nośna.
Kolejnego dnia też miały miejsce testy, ale muzyki było już trochę więcej - stacja nadal bez identyfikacji.
17 sierpnia po raz pierwszy usłyszałem ID "Sto cztery i cztery Gold FM". Nazajutrz zaczęli odzywać się spikerzy i dowiedziałem się kolejnych szczegółów - radio nadaje z ul. Senatorskiej - tam skąd Eska i używa lajnerów podobnych do Eski. Wygląda na to, że 104,4 Gold FM to ich druga stacja.
Oto jingle nowego radia w Warszawie:

październik 2003 - online
Pod adresem http://radyoslaw.w.interia.pl, pod nazwą "Radyosław" rozpoczyna działalność moja strona internetowa, głównie o dalekim odbiorze radiowo-telewizyjnym
Nie był to pierwszy "serwis" w internecie mojego autorstwa - latem 2002 wrzuciłem na "strony.wp.pl" mini-stronkę o nazwie "Beacon", skromniejsza i z wyglądu mniej amatorską od Radyosława, bo był to jakiś gotowy szablon (jak pamiętam w kolorze fioletowym). Od tamtego czasu jednak zaprzyjaźniłem się bardzo z pisaniem kodów HTML i teraz w 2003 postanowiłem zaoferować coś w pełni własnego wykonania.
Strona z czarnym tłem, po czytaniu której internauci dostawali prążków w oczach była stroną dzięki której mogłem opowiadać o propagacji, o tym co odbierałem na wszystkich zakresach. Ale nie tylko sprawy radiowo-telewizyjne budowały Radyosława. Było też trochę humoru, opowieści o muzyce, pozdrowień dla przyjaciół - byłem "pokemonem" zanim internet zaroił się od pokemonów, mało tego - przeczuwałem zaczątek social networks długo przed Myspace i Facebookiem -Nobla proszę!

W 2004 roku strona, nie zmieniwszy adresu rozwinęła się i zmieniła nazwę na DXRadio (.tk), potem na krótko zamieszkałem na "Republice.pl", potem na wykupionym abo postawiłem FMDX.pl, a od końca 2011 prowadzę tego bloga i przyznam - to najlepsza dla mnie forma.


17 października 2003
Na 95,4 MHz rozpoczyna emisję Radio Maryja ze Skierniewic - Bartników. Jeszcze w styczniu ta częstotliwość była testowana z Przysuchy - Kozłowca. Zrówno wtedy jak i dziś - odbiór super!

27 października 2003
Na 98,3 MHz o 20:00 zauważyłem emisję muzyki klasycznej - to przygotowujące się do startu radio RMF Classic, które na tej częstotliwości zamieniło w Warszawie Radio Zdrowie. Poleciał komunikat: "Już wkrótce przez całą dobę usłyszysz tu eremef klasik."
Radio Zdrowie wystartowało 1 stycznia 2002 i była to jedna z nietypowych rozgłośni w warszawskim eterze - nadawała przeważnie tylko muzykę pop i od czasu do czasu audycję "Radiowa akademia zdrowia" - zabawne przyznać, ale myślałem nawet że to jakaś sekta czy grupa religijna (chyba adwentyści taką wagę przykładają do odżywiania).
Parę tygodni temu po raz ostatni słyszałem tu muzykę, potem nośną i długi czas nic.
1 grudnia z pełnym programem wystartował RMF Classic.


8 listopada 2003 (tropo dukt transbałtycki)
Poprzedniego dnia wieczorem pojawiło sie całkiem silne tropo na FM i TV mogące być zaowiedzią dalszych wydarzeń, zwłaszcza że na k.44 posilniała szwedzka tv4 - mójbeacon - radiolatarnia z drugiego brzegu Bałtyku.

 Ten oto rekordowo potężny wyż nad Bałtykiem - aż 1045 hPa! zasponsorował mi wspaniałe DXy:
Dziś od rana na paśmie UHF bylo juz mnóstwo stacji ze Szwecji - klasycznie najsilniejszy Karlshamn (SVT2 na k.26 i tv4 na k.44), potem tez SVT2 na 22 i tv4 na 24.
Przed południem na k 31 można było usłyszeć łotewską TV3 z Rygi (obraz stanowiło TVP2 z Iławy) oraz złapać litewskie TV4, które miało takie same loga jak polska TV4.
Na k 54 i 55 obserwowałem dwie słabe stacje - zdawało mi się że bez logosów (później okazało się, że to prawdopodobnie były kanały z Finalndii - złapałem oba ponownie w 2004r.).
Około 16:00 na k 39 pojawiła się stacja w języku fińskim, ale nie z Finlandii:) To nadawana ze Sztokholmu stacja dla Finów w Szwecji - TV Finland - jej pomysłowe logo to białe "f" w niebieskim spłaszczonym owalu - bez podpisu).
W tym czasie SVT2 i TV4 obłożyły masę kanałów UHF!!!


Nasłuchy radiowe na FM tego dnia też były ciekawe, nowe stacje: 89,5 Radio Bieszczady (1kW z odległości 290km w domu na antenie teleskopowej!); 92,5 Cesky Rozhlas 1 RadioZurnal (Valssske Mezirici, Czechy).
Wieczorem na TV udało się złapać SVT2 na kanale 46 z bardzo dalekiej lokalizacji: Solleftea Multra (ponad 1200km). Nazajutrz na FM i TV nie było żadnej zagranicznej stacji, pozostało małe tropo.

Tak odbierała TV4 na wielu kanałach-
sorry, tylko dźwięk (za to same jingle!)

11 listopada 2003 (tropo dukt transbałtycki)
Skromna propagacja w pasmie UHF 10 listopada, mogła mieć związek z MEGATROPO sprzed dwóch dni. Odebrane słabe SVT2 i TV4 z bliższych nadajników na południu Szwecji.
Za to w Świeto Niepodległości, około 14:30 zauważyłem, ze przez TVP2 z Płocka na k. 39 przebija się

litewska jedynka ("L1" w logo). Litwa dziś dominowała na UHF - oprócz L1, inne dosyć silne to: TV3 (21), LNK (29), TV4 (45).
Na TV3 oglądałem talk-show w stylu naszych "Rozmów w toku", w którym strasznie zafrapowało mnie słowo "striptizoszokija" (lit. striptizo šokėjos). :)
Około 15:00 Litwa posłabła i zamieniła ją Szwecja z tv4 na kanałach 55, 23, 44, 43. Około 18:00 tropo znów wróciło na Litwę - wróciły poprzednie kanały oraz TV3 (k.50) oraz słabe L1 na k. 24 - jako "duchy" na TVP1 z Giżycka. 

12 listopada - Prawdopodobnie resztki tropo z poprzednich dni. Rano obserwowałem nadal L1 na kanale 39 i jakąś UNID stację na kanale 54  z Finlandii??? (-tak!) - o godzinie 7:04, zegar na ekranie tajemniczej telewizji wyświetlał 8:04! Nie udało się niestety dopatrzeć logo (albo brak) - za duże szumy. Wczesnym popołudniem złapałem dalekie "Czwórki" z trzech różnych krajów! Mianowicie:
22 tv4 (Gdańsk 1kW), 46 tv4 (Litwa), 44 tv4 (Szwecja), oraz:
55 coś-unid ???, k.12 Rossija, k.32 MUZ TV - lekko zmienił logo od ostatniego razu, kiedy złapałem ten kanał latem (na ekranie biały, nie czarny >.

Małe "transbałtyki" na TV obserwowałem też 4 , 10 i 18 grudnia.

O swoich odbiorach stacji telewizyjnych ze Szwecji w listopadzie napisałem do stacji TV4 (adres zaczerpnąłem z teletekstu, bo tak świetnie odbierał). 1 grudnia otrzymałem pocztą odpowiedź - list od pana Sven Erika Lundin'a. Pan Sven jest inżynierem w TV4 i w młodości także interesował się dalekim odbiorem TV i FM. Przesłał bardzo miły list, gadżet w formie podkładki pod mysz z czerwonym logo TV4 (jak po prawo) i płyte CD z ...danymi nadajników TV4 i SVT. Za wszystko jestem niesamowicie wdzięczny, gdyż pomogło mi to w dalszych DXach.


3 grudnia 2003 
Na 105,9 ku swojemu zdziwieniu złowiłem... Radio Rekord z Radomia! Odbiór całkiem, całkiem - wiele razy upewniałem się, czy to nie usterka mojego odbiornika, ale ostatecznie stwierdziłem, że ten sygnał faktycznie jest w eterze.
Radok Rekord nadaje na 106,2 i tak się składa, że ta częstotliwość jest już wykorzystywana w Warszawie, toteż o odbiór na 106,2 muszę mocno postarać się wytłumiając Warszawę - szukając w mieszkaniu miejsca, gdzie stacja warszawska przestaje odbierać.
Moje mgliste wspomnienia podpowiadają mi, że 105,9 MHz było wtedy rozpisane dla Ostrowca Świętokrzyskiego (może Radio Rekord testowało częstotliwość?).
Przypadkowo także dziś usłyszałem, że radomskie radio na 90,7 nie nazywa się już AVE, a Plus.

6 grudnia 2003
Spadł pierwszy śnieg! A telewizja Puls zmieniła logo (poprzednie utrzymało się na ekranie od wznowienia emisji w lipcu). Nowym logotypem jest duża zielona kula ze stylizowanym, zielonym napisem PULS pod spodem. Lokacja: top-right. 


11 grudnia 2003

W Liceum Ogólnokształcącym w Piasecznie im. I. Dywizji Kościuszkowskiej rozpoczął hałasowanie szkolny radiowęzeł - Radio Aktywne. Graliśmy głównie na dwóch najdłuższych przerwach (i czasami na krótszych, kiedy nauczyciele wypuścili naszą klasę odpowiednio wcześniej, żebyśmy zdążyli dobiec do "kanciapy"). Program podzieliliśmy, bo okazało się że gusta w ekipie są spolaryzowane - na przerwę "rockową" i hmm... nierockową na której leciało wszystko.
Jest to tak fajny temat, że kiedyś może poświecę mu więcej miejsca.
A po prawej nasze logo!


23 grudnia 2003
Radio Maryja w Warszawie "przesunęło" się o 0,1 MHz - z 89,1 na 89,0. Poprzednia częstotliwość kasowała się z Radiem dla Ciebie z Radomia na tej samej fali. Nadajnik RM został jednocześnie przeniesiony z komina na Kawęczynie na PKiN. Moc zmniejszona z 0,5kW na 0,1 kW.


26 grudnia 2003 (tropo)
Wieczorem miedzy godz 20 do 1:00 nasłuchiwałem ciekawego tropo z południem Polski i Słowacją. 87,7 znów odbierałem słowacki FUN (momentami silne), 95,0 Zet, 102,4 (momentami coś pod PR2 Warszawa - Puls Mielec?). Nowe stacje z Podkarpacia: 102,9 Rzeszów (Leżajsk Giedlarowa), 106,3 Maryja (Leżajsk Giedlarowa), 94,4 Maryja (Tarnobrzeg). 27 grudnia ze wszystkich stacji zostało tylko Radio Nadzieja (Łomża), które z silnym sygnałem otrzymywało się 2 dni.



...i taki oto był rok 2003 w mojej radiowej kronice! A za rok - 2004!