Bandscan Bornholm

Bornholm fascynował mnie od dziecka. Ponieważ nic o nim wtedy nie wiedziałem, fascynujący na początku był sam fakt, że jest wyspą - pierwszą, z jaką miałem do czynienia, w dodatku zaznaczoną na wielu mapach Polski, choć nie należącą do kraju. Później pojawiło się radio i FM-DXy, gdzie sygnały z Bornholmu złapane pod Warszawą były wyczekiwaną, pierwszą oznaką tropo transbałtyckiego, przynoszącego odbiór z jeszcze odleglejszej Skandynawii. Pojawił się też rower, a wraz z nim marzenie, by zjeździć całą wyspę, gdyż wydawała się dla tego celu całkiem przystępna. Uzbierało się więc wiele powodów, by odwiedzić to miejsce, lecz ewentualną wyprawę odkładałem na "kiedyś na pewno".

flaga Bornholmu

Przypadkowo znaleziony w księgarni przewodnik po Bornholmie (w rewelacyjnej cenie, co musiało być znakiem z niebios), przypomniał mi o wielkich planach. Nie było siły - nie minęły od tej chwili dwa miesiące, jak ze swoim jednośladem, a w torbie z tunerem XDR i anteną-dipolem, płynąłem katamaranem z Kołobrzegu do Nexo.
Nie jestem impulsywnym, ani spontanicznym turystą. To musiało się kiedyś wydarzyć - ja i Bornholm byliśmy sobie przeznaczeni!

(Wrzesień 2015)

W kwestii emisji, jak i radiowego odbioru - zabrzmi to może jak okropny truizm, lecz wiele wynika dla Bornholmu z samego faktu, że jest on wyspą, i z jego położenia na Bałtyku. Nie sięgają tu nadajniki z Kopenhagi i Danii, za to panoszą się całkiem silne sygnały z południowej Szwecji, nieźle radzą sobie też polskie nadajniki z Wybrzeża.
Dla krajowych (w rozumieniu: duńskich) stacji radiowych funkcjonuje więc centrum nadawcze Aarsballe, z którego częstotliwościami dużej mocy (90,0, 96,2, 99,3 i 103,5 MHz) kojarzony jest odbiór wyspy w Polsce. Cyfrowa telewizja naziemna jest dla mieszkańców nadawana z drugiego, ponad 300-metrowego masztu Ro/Kongensmark. -Aż dwa wysokie maszty? Napiszę o nich w kolejnym poście (będą też jego zdjęcia!).

Aarsballe

Ponieważ Bornholm może wydawać się dosyć niewielki (jego dwie przekątne mają w linii prostej: Hammeren-Dueodde: 40km; Ronne-Svaneke: 30km, w obwodzie niemal równo 100km), a Aarsballe ulokowane jest mniej-więcej w jej centrum, byłem zdziwiony, gdy dowiedziałem się, że stacje publicznego Dansk Radio wymagały doświetlenia na północno-zachodnim cyplu! Nadajniki DR w Hammeren mają moc po 160W (0,16kW), co jest wielkością bardzo często spotykaną pośród stacji małej mocy ogólnie w całej Danii. Taką moc mają też rozproszone są w kilku miejscowościach wyspy nadajniki jedynej bornholmskiej stacji lokalnej (nie licząc bloków regionalnych na DR P4) - chrześcijańskiego Bornholms Kristne Narradio z siedzibą w Gudhjem. O ich lokalizacjach potraktuję szczegółowo również w jednym z kolejnych postów. BKN nadaje tylko kilka godzin programu dziennie w porze popołudniowej i wieczorem - w pozostałym czasie tylko nośną z RDS. Ja niemal zawsze na wyspie trafiłem na ciszę.

Po prawo fragment z dziennika "Bornholms Tidende" z programami dwóch lokalnych stacji radiowych.

A poniżej mapa wszystkich nadajników UKF FM na Bornholmie (DR, 24syv, Nova, BKN). Naniosłem też swoje QTH w Svaneke - miejsce, w którym zamieszkiwałem i prowadziłem nasłuchy:

Aarsballe: DR P3 - 90,0; DR P1/P2 - 96,2; DR P4 Bornholm - 99,3, 24syv - 103,5 MHz (30kW, pol H)
Ro/Kongensmark: Nova - 92,2 MHz (1kW, pol. V)
Hammeren: DR P4 Bornholm - 88,4; DR P1/P2 - 91,6; DR P3 - 93,7; 24syv - 97,3 MHz (0,16kW, V)
Osterlars: B.K.N. - 92,8 MHz (0,16kW, pol. V)
Aakirkeby: B.K.N. - 93,1 MHz (0,16kW, pol. V); Nova - 106,2 MHz (0,03kW, pol. V)
Nexo: B.K.N. - 98,6 MHz (0,16kW, pol. V); Nova - 104,6 MHz (0,1kW, pol. V)
Ronne: B.K.N. - 104,4 MHz (0,16kW, pol. V); Nova - 105,7 MHz (0,03kW, pol. V)
Allinge: B.K.N. - 104,9 MHz (0,16kW, pol. V); Nova - 107,4 MHz (0,04kW; pol. V)


Czego słucha się na Bornholmie?

Moja gospodyni na miejscu była wierną słuchaczką rozgłośni 24syv - dzięki niej wiem, jak czyta się po duńsku jej nazwę. Ma ona (rozgłośnia) ciekawą sytuację o tyle, że nadaje na falach przejętych od państwowego DR P2. Duńska rada medialna uznała, że radio kulturalne z muzyką klasyczną, jakim było P2, powinno ustąpić antenę bardziej rentownemu i potrzebnemu publicznie programowi. Celem było też "podniesienie poprzeczki" publicznemu DR poprzez zlecenie wypełniania misji publicznej nadawcy prywatnemu. W ten sposób DR P1 i DR P2 zaczęły dzielić czasowo częstotliwości dotychczas w całości zajmowane przez P1, a na zwolnionych zasobach powstało 24syv ("24/7") - radio słowne informacyjno-publicystyczno-kulturalne. Słupki słuchalności częstotliwości, na których pojawiła się nowa stacja, gwałtownie podrosły. Sądzę, że zabieg taki jest do przemyślenia w innych krajach.


Duński jest specyficzny. Jeden z najbardziej "sepleniących" języków Europy darzę ogromnym sentymentem po wycieczce na Bornholm. Znając dobrze niemiecki, radziłem sobie z jego zrozumieniem w piśmie, gorzej było w mowie, dlatego jeśli chodzi o "rekreacyjne" słuchanie miejscowego radia podczas jazdy rowerem, to lądowałem najczęściej na muzyczno-rozrywkowych rozgłośniach: komercyjnej Nova, lub publicznej P3. Obie mają bardzo zbliżony format i playlistę - niemal jak rodzima Eska lub RMF bez goldów i "eksperymentów" muzycznych.
Ambitniejszą muzykę można trafić na P4 (często klasyki i muzyka alternatywna) - i dobrze, że jest ona przeplatana regionalnym programem - w każdej prowincji Danii osobnym.

Duńczycy mają ciekawe pojęcie urozmaicenia... Wspomniana komercyjna Nova jest już co najmniej trzecią inkarnacją krajowej stacji komercyjnej, emitującej w Danii z nadajników dużej mocy piątej sieci (moce jak DR). Stacja na jej falach zmieniała się aż trzykrotnie w ciągu dekady! Pamiętam, że w 2005r. można było na nich usłyszeć Sky Radio, parę lat później zakupione przez inne media i przekształcone w rozgłośnię o nazwie... TV2 Radio! Nova nadaje w jego miejsce od ok. 2011 roku, początkowo jako Nova FM.

W planach jest uruchomienie na wyspie komercyjnego, lokalnego radia o roboczej nazwie "Bornholm-3" (są już nawet koordynacje częstotliwości: 89,6, 94,3, 106,6, 107,1). Mieszkańcy regionu są bardzo przedsiębiorczy, dlatego bardzo dziwne, że nie powstało ono do tej pory. W reszcie Danii jest całe mnóstwo małych, lokalnych stacji radiowych FM.

Do tego czasu, Bornholmczycy nie mają zbyt dużego wyboru w krajowym eterze radiowym. Nie wiem, jak słuchacze radiowi, ale telewidzowie szukają urozmaicenia spoza wyspy - dosyć częstym widokiem były rozbudowane zestawy anteny naziemne TV, jak na przykład ta, spotkana gdzieś w Klemensker albo Vestermarie. Przeanalizujmy od spodu:
- Na samym jej dole znajduje się dookólna antena radiowa do polaryzacji poziomej, o zaokrąglonym kształcie. Spotykana jest także w Polsce, gdzie jest określana "dipolem prostowanym na wiadrze". Skoro dookólna, to posiadacz anteny liczy na odbiór zapewne nie tylko z Aarsballe, ale także ze Szwecji, może też z Polski?
- Powyżej znajduje się 3-elementowa Yagi na III. pasmo VHF - do odbioru analogowego DR TV-1 na kanale E5 (176 MHz) z Aarsballe (skierowana na wschód).
- Nad nią wieloelementowa antena Yagi UHF w polaryzacji pionowej, służąca do odbioru DR TV-2 małej mocy w IV paśmie z Ronne, stolicy wyspy, na zachód stąd. Obie emisje analogowe dawno wygaszono, anteny nie zdemontowane.
- Tuż poniżej największej anteny - mała, wieloelementowa Yagi w polaryzacji poziomej na pasmo UHF (krótkie direktowy = wysoki kanał, 56 UHF) - kiedyś do analogowego TV2, aktualnie dla cyfrowej TV naziemnej, nadawanej z Ro/Kongensmark - kierunek pokłada się z 3-el anteną VHF na Aarsballe (wschód).
Na samej górze - wieloelementowa, silnie kierunkowa Yagi UHF do odbioru telewizji ze Szwecji z północy. Duży zysk zapewnia stabilny sygnał. Szwedzkie DVB-T można na takiej antenie odbierać z 2-3 lokalizacji, ale każda przez morze, w odległości ok. 120km


Wracając do radia: Pobyt na Bornholmie najbardziej kojarzy mi się z ciszą i spokojem, jakie słyszałem też na falach lokalnej BKN. Brak programu - cisza przez większość dnia na falach skromnej, lokalnej rozgłośni była bardzo  metaforyczna i dobrze oddawała nastrój na wyspie:)
A to oznaczało także szerokie pole dla DXów. Wolnych częstotliwości było pod dostatkiem!
Na wcześniejszej mapce ze wszystkimi nadajnikami Bornholmu naniosłem też swoje QTH w Svaneke, blisko wschodniego wybrzeża, w którym zamieszkiwałem i prowadziłem nasłuchy (ikonka przedstawia antenę 3-el na kratownicy, ja natomiast korzystałem ze zwykłego dipola 2-teleskopowego). Do najbliższych stacji miałem 5km (po drodze do Nexo), do Aarsballe - 15km, a do Ronne i Hammeren - 25 i 28km. Odbiór z dwóch ostatnich lokalizacji - słabych, a już dosyć odległych nadajników był już wyraźniej gorszy od pozostałych, pomimo, że to nadal jedna wyspa.
Po 28-ym kilometrze, odległości do nadajników UKF FM się urywają. Otacza nas morze! Kolejne następują dopiero po 110 kilometrze odległości! (nie licząc małej szwedzkiej lokalizacji Simrishamn w odl. 72km). Są wśród nich: silnie odbierane szwedzkie Horby i nadajniki z polskiego wybrzeża.
Co zaskakujące nieco - nie odbierałem Ystad. Być może to przez profil terenu na Bornholmie w jego kierunku?

Na początek - bandscan lokalny - pula stacji, które w Svaneke, na wschodnim wybrzeżu można odbierać na praktycznie każdym odbiorniku.

flaga Bornholmu

Bandscan Bornholm - Svaneke
zrealizowany od 19. do 22. 09.2015 (godziny wieczorne)
QTH: Svaneke, na zachodnich rogatkach miasteczka
odbiornik: tuner Sony XDR-F1HD
antena: dipol 2-teleskopowy "rabbit ears"

Skala ocen sygnału szkolna ("o=?").

MHz	stacja	o=?	tx	kW	km	info
87,6	SR P1	4	Simrishamn	0,3	72	SWE
87,9	PR4	3+	Kołobrzeg - Stramnica	0,5	114	PL
88,0	SR P1	3-	Vislanda	30	192	SWE
88,2	PR2	5-	Lębork - Skórowo Nowe	10	169	PL
88,4	DR P4	5	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
88,5	Maryja	5	Słupsk	10	142	PL
88,7	Zet	5-	Koszalin - G.Chełmska	1	125	PL
88,8	SR P1	5	Horby	60	116	SWE
89,1	SR P1	4+	Karlskrona	10	120	SWE
89,3	RMF FM	4+	Koszalin - Gołogóra	60	163	PL
89,5	SR P4	5-	Horby	5	116	SWE
90,0	DR P3	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
90,2	R.Kołobrzeg	1	Kołobrzeg - Stramnica	2	114	PL
90,3	SR P1	4-	Karlshamn	15	124	SWE
90,6	FaMa	2+	Słupsk	1	137	PL
91,1	Gdańsk	4-	Lębork - Skórowo Nowe	10	169	PL
91,6	DR P2	5	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
92,2	Nova	6 RDS	Ro - Kongensmark	1	15	BORNHOLM
92,4	SR P2	5	Horby	60	116	SWE
92,5	Koszalin	3	Białogard - Sławoborze	15	144	PL
92,7	Maryja	5	Lębork - Skórowo Nowe	10	169	PL
92,8	B.K.N.	6 RDS	Osterlars	0,16	10	BORNHOLM
	PR4	1	Koszalin - G.Chełmska	0,3	126	PL
93,0	SR P1	4+	Emmaboda	60	185	SWE
93,1	B.K.N.	5-	Aakirkeby	0,16	14	BORNHOLM
93,4	SR P2	4	Karlshamn	15	124	SWE
93,7	DR P4	5-	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
93,8	PR2	5	Koszalin - Gołogóra	60	163	PL
95,0	SR P2	4	Karlskrona	10	120	SWE
95,3	Koszalin	2+/3-	Słupsk	2	143	PL
95,4	VOX FM	3	Koszalin	0,5	124	PL
95,6	SR P2	3	Simrishamn	0,3	72	SWE
	SR P4	3	Emmaboda	60	185	SWE
95,9	Eska	3	Koszalin	1	124	PL
96,2	DR P1	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
96,4	RMF FM	4+	Białogard - Sławoborze	15	144	PL
96,6	Zet	4-5	Lębork - Skórowo Nowe	10	169	PL
96,7	SR P2	4+	Emmaboda	60	185	SWE
97,0	SR P3	5	Horby	60	116	SWE
97,3	24syv	4+	Hammeren	0,1	28	BORNHOLM
97,4	PR3	5 RDS	Koszalin - Gołogóra	60	163	PL
97,7	SR P3	3	Karlskrona	10	120	SWE
97,9	Mix Megapol		Simrishamn	0,2	72	SWE
98,2	PR2	4	Białogard - Sławoborze	15	144	PL
98,3	SR P3	4-5	Karlshamn	15	124	SWE
98,6	B.K.N.	6	Nexo	0,16	5	BORNHOLM
98,7	Szczecin	4	Białogard - Sławoborze	10	144	PL
99,3	DR P4	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
99,7	SR P3	3	Emmaboda	60	185	SWE
100,2	SR P3	3	Simrishamn	0,3	72	SWE
100,4	SR P4	5	Karlshamn	15	124	SWE
100,5	PR1	4+	Lębork - Skórowo Nowe	10	169	PL
100,7	SR P4	3	Karlskrona	10	120	SWE
100,9	RMF FM	4+	Słupsk	10	143	PL
101,4	SR P4	4	Horby	60	116	SWE
101,5	PR3	3-5	Białogard - Sławoborze	15	144	PL
101,8	SR P4	4+/5-	Emmaboda	60	185	SWE
102,0	Gdańsk	2+/4	Słupsk	1	137	PL
102,6	Plus	2+/4-	Koszalin - G.Chełmska	1	125	PL
102,7	SR P4	3	Simrishamn	0,3	72	SWE
103,1	Koszalin	5+	Koszalin - Gołogóra	60	163	PL (RDS?)
103,5	24syv	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
103,9	RMF Maxxx	2	Darłowo	0,1	114	PL, brak Ystad
104,2	Zet	3/4+	Białogard - Sławoborze	10	144	PL
104,3	PR1	3/5	Słupsk	2,8	143	PL
104,4	B.K.N.	4-	Ronne	0,16	25	BORNHOLM
104,6	Nova	6 RDS	Nexo	0,02	5	BORNHOLM
104,9	B.K.N.	3+	Allinge	0,16	24	BORNHOLM
	RMF FM	3+	Koszalin - G.Chełmska	1	126	PL
105,3	Zet	5-	Koszalin - Gołogóra	30	163	PL
105,7	Nova	5-	Ronne	0,1	25	BORNHOLM
106,0	PR1	4-/5-	Białogard - Sławoborze	10	144	PL
106,2	Nova	4-	Aakirkeby	0,03	14	BORNHOLM
106,3	PR3	4+	Lębork - Skórowo Nowe	5	169	PL
106,4	NRJ	3	Karlshamn	5	124	SWE
106,8	PR4	3/5	Słupsk	5	143	PL
107,4	Nova	3+	Allinge	0,04	24	BORNHOLM
	Maryja	4	Koszalin - G.Chełmska	1	125	PL
107,5	PR4	3+	Lębork - Skórowo Nowe	10	169	PL
107,9	PR1	5-	Koszalin - Gołogóra	60	163	PL

kapsel lokalnego browaru w Svaneke

Wykaz DX Bornholm (Svaneke)

Bornholm, znany mi z nasłuchów pod Warszawą i kojarzony niemal wyłącznie z tropo transbałtyckim, cechującym się silnymi i stabilnymi, odległymi FM-DX-ami ze Skandynawii, na miejscu zaoferował zgoła odmienne warunkami odbioru...

Królestwo scatterów!
Przeważnie słoneczna, acz wietrzna i przez jeden dzień nawet nieco deszczowa aura drugiej połowy września, uniemożliwiła wytworzeniu się typowego tropo przez większość dni mojego wyjazdu. W zasadzie była to kontynuacja warunków, jakie zastałem podczas tej samej wyprawy na postoju w Kołobrzegu.
Tam również, jak na tak słabe warunki, na paśmie stwierdziłem pełno nietrwałych sygnałów o zmiennej, chaotycznej silne sygnału ze znacznych odległości. Były to tzw. scattery - odbicia od przelatujących samolotów, lub refrakcja od punktowych ośrodków w troposferze o innych parametrach niż otaczające.
Na Bornholmie obserwowałem ich jeszcze więcej i z jeszcze większych odległości! Niektóre lokalizacje, jak np. Konin-Żółwieniec, czy Sierpc niemal nie zanikały; reszta "szalała" z sygnałem od zera do maksymalnych wartości podanych w wykazie. Najodleglejszym DXem była Częstochowa-Wręczyca, choć mi bardziej zaimponowały niemieckie nadajniki: Lobau, Chemnitz i Brocken, czy jeden przypadek odbioru Czechów. Czechy na Bornholmie!

Scattery z natury są jednak zmienne i pojawiające się spontanicznie. W tych surowych warunkach, spośród polskich lokalizacji można było polegać na dosyć silnych RTCN Koszalin-Gołogóra, Białogard-Sławoborze, nawet Lębork był odbierany stale (a to już 169km). Te lokalizacje faworyzowało też ukształtowanie terenu w miejscu nasłuchu - lekko wznoszący się na zachód, lecz zupełnie odsłonięty cały wschodni i północny horyzont. Choć prawdą jest też, że nie złapałem niczego z Kaliningradu, Litwy, ani Łotwy. Nie przy tych warunkach.
Lekkie tropo zaczęło pojawiać się ostatniej nocy nasłuchów dając odbiór z lokalizacji Farjestaden na innej bałtyckiej wyspie - szwedzkiej Olandii (@195km). W kategorii moc/dystans zwyciężyło TOK FM z Elbląga (89,2 MHz - 1kw @ 300km).


pogrubione - stacje bornholmskie

MHz	stacja	o=?	tx	kW	km	info, comments
87,5	PR1	2	Częstochowa - Wręczyca	10	539	scatter
87,6	SR P1	4	Simrishamn	0,3	72
	SR P1		Visby	60	339	scatter
87,7	PR1 (scatter)	3-5	Konin - Żółwieniec	30	370	niemal non-stop!
	MDR Figaro	4!	Chemnitz	100	524	scatter
	de pop?!	3-	unid			scatter
87,8	PR3	3	Żagań - Wichów	30	378	scatter
87,9	PR4	3+	Kołobrzeg - Stramnica	0,5	114
	Maryja	4!	Łódź	10	477	scatter
88,0	SR P1	3-	Vislanda	30	192
88,1	Koszalin	3	Wałcz - Rusinowo	3	231	scatter
	MDR1 S.-A.	4!	Wittenberg	30	397	scatter
	DR P1	3+	Aarhus	60	326	scatter
88,2	PR2	5-	Lębork - Skórowo Nowe	10	169
	NDR Kultur	3+	Rostock - Toitenwinkel	160	223	scatter
88,3	SR P1	3-	Vastervik	60	299	scatter
	Zet	3+	Zielona Góra - Jemiołów	60	310	scatter, +coś?
88,4	DR P4	5	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
88,5	Maryja	5	Słupsk	10	142
88,6	NDR Info	5-	Rugen - Garz	10	145	scatter
88,7	Zet	5-	Koszalin - G.Chełmska	1	125
88,8	SR P1	5	Horby	60	116
	R.Berlin	4+	Berlin - Scholzplatz	80	318	scatter
88,9	Plus	3+	Szczecin	15	201	scatter
89,0	RTL	3	Brocken	60	476	scatter
89,1	SR P1	4+	Karlskrona	10	120
89,2	NDR Kultur	4+	Schwerin	30	293	scatter
	TOK FM	2+	Elbląg	1	298	tropo DX!
89,3	RMF FM	4+	Koszalin - Gołogóra	60	163
89,4	DR P2	2+	Nakskov	30	252	scatter
	Maryja	3	Stargard Szczeciński	2	199	scatter
	MDR Figaro	2+	Dequede	10	341	scatter
	Zet	2+	Lubań - Nowa Karczma	60	433	scatter
89,5	SR P4	5-	Horby	5	116
	PR2	2+	Gdańsk	1	241	tropo DX!
89,6	NDR1 Welle Nord	1	Flensburg	25	361	scatter
	SR P1	3	Nassjo	60	281	scatter
89,7
89,8	MDR Jump	2	Chemnitz	100	524	scatter
89,9
90,0	DR P3	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
90,1
90,2	R.Kołobrzeg	1	Kołobrzeg - Stramnica	2	114
	Teddy	2+/3-	Berlin - Alexanderplatz	15	312	scatter
	DR P1	2	Holstebro	60	427	scatter
90,3	SR P1	4-	Karlshamn	15	124
90,4
90,5	NDR1 MV	4-	Helpterberg	100	208	scatter
90,6	FaMa	2+	Słupsk	1	137
	PR2	2-3	Częstochowa - Wręczyca	60	539	scatter
90,7	Plus	3	Gryfice	2	136	scatter
	Eska	3	Gdynia	2	225	scatter
90,8	Dradio Kultur	2	Cottbus	20	385	scatter
90,9	PR3	4	Wałcz - Rusinowo	30	231	scatter
91,0	NDR1 MV	5	Rostock - Toitenwinkel	100	223	scatter
91,1	Gdańsk	4-	Lębork - Skórowo Nowe	10	169
91,2	PR1	2	Żagań - Wichów	30	378	scatter
	NDR1 NDS	4	Dannenberg	25	359	scatter
91,3	RMF FM	3	Łobez - Toporzyk	10	169	scatter
91,4	Berliner Rdf.	3/4/5	Berlin - Alexanderplatz	100	312	scatter
91,5	MDR Jump	3	Brocken	100	476	scatter
	NDR Kultur	4-	Rugen - Garz	10	145	scatter
91,6	DR P2	5	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
91,7	RBB Kulturradio	4	Pritzwalk	10	296	scatter
	PR3	4	Częstochowa - Wręczyca	60	539	scatter
91,8	Zet	2	Świnoujście	10	146	scatter
	SR P2	1-2	Vastervik	60	299	scatter
91,9	NDR2	2+	Bungsberg	50	301	scatter
	Merkury	3	Konin - Żółwieniec	30	370	scatter
92,0	Szczecin	4	Szczecin - Kołowo	60	202	scatter
92,1
92,2	Nova	6 RDS	Ro - Kongensmark	1	15	BORNHOLM
92,3	PR1	3	Poznań - Śrem	120	358	scatter
92,4	SR P2	5	Horby	60	116
	RBB Kulturradio	3	Berlin - Scholzplatz	80	318	scatter
92,5	Koszalin	3	Białogard - Sławoborze	15	144
92,6	pop, nie DRP3	2	unid			Zet Łódź?
92,7	Maryja	5	Lębork - Skórowo Nowe	10	169
92,8	B.K.N.	6 RDS	Osterlars	0,16	10	BORNHOLM
	PR4	1	Koszalin - G.Chełmska	0,3	126	tent
92,9	Zet	3	Gryfice	10	136	scatter
93,0	SR P1	4+	Emmaboda	60	185
93,1	B.K.N.	5-	Aakirkeby	0,16	14	BORNHOLM
93,2
93,3	RMF FM	3-5	Bydgoszcz - Trzeciewiec	120	288	scatter
93,4	SR P2	4	Karlshamn	15	124
93,5	NDR2	2	Rostock - Toitenwinkel	40	223	scatter
	SR P2	1-2	Norrkoping	60	403	scatter
	RMF FM	1	Łódź	10	477	scatter
93,6	2 stacje	1	unid			Zet Ślęża, Active SE
93,7	DR P4	5-	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
93,8	PR2	5	Koszalin - Gołogóra	60	163
93,9	DR P3	2+	Kobenhavn - Gladsaxe	60	179	scatter
94,0	Mix Megapol	2+	Solvesborg	0,05	111	tropo
	NDR2	2	Heringsdorf	1	145	tent
94,1	SR P2	3+	Visby	60	339	scatter
94,2	NDR1 MV	2	Helpterberg	6,3	208	scatter
	polski pop		unid
94,3	RMF FM	4/5-	Sierpc - Rachocin	60	387	scatter
	RS2	3+/4-	Berlin - Alexanderplatz	25	312	scatter
94,4
94,5
94,6	RMF FM	2-3	Poznań - Śrem	120	358	brak Trelleborga
94,7
94,8	PR1	4-	Iława - Kisielice	10	315	scatter
	SR P4	3	Norrkoping	60	403	scatter
94,9
95,0	SR P2	4	Karlskrona	10	120
95,1						brak Ystad
95,2	Zet	3-4	Szczecin - Kołowo	60	202	scatter
95,3	Dradio Kultur		Schwerin	100	293	scatter
	Koszalin	2+/3-	Słupsk	2	143
95,4	VOX FM	3	Koszalin	0,5	124
	MDR Figaro	3+	Dresden	100	464	scatter
95,5	N-JOY	2	Rugen - Garz	10	145	scatter
95,6	SR P2	3	Simrishamn	0,3	72
	SR P4	3	Emmaboda	60	185
	Zet	4	Bydgoszcz - Trzeciewiec	120	288	scatter
95,7	PR1	4	Gdańsk - Chwaszczyno	120	226	scatter
95,8	R. Eins	3+	Berlin - Alexanderplatz	100	312	scatter
95,9	Eska	3	Koszalin	1	124
96,0	NDR Kultur	4-	Helpterberg	100	208	scatter
96,1	PR3	4	Sierpc - Rachocin	60	387	scatter
96,2	DR P1	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
96,3
96,4	RMF FM	4+	Białogard - Sławoborze	15	144
	PR3	3	Poznań - Śrem	120	358	scatter
96,5
96,6	Zet	4-5	Lębork - Skórowo Nowe	10	169
	RMF FM	3	Wałcz - Rusinowo	30	231	scatter
96,7	SR P2	4+	Emmaboda	60	185
	polski pop - Wawa?	2+	Toruń?	3	329	scatter, wytłum.P2
96,8	DR P4	2	Sonder Hojrup	60	295	scatter
96,9	Maryja	3+	Iława - Kisielice	7,6	315	scatter
97,0	SR P3	5	Horby	60	116
	Zet	3	Poznań - Mosina	30	342	scatter
97,1	Dradio Kultur	4	Helpterberg	30	208	scatter
97,2	SR P3	2	Visby	60	339	scatter
	RMF Maxxx	2	Rewal	0,1	119	scatter
97,3	24syv	4+	Hammeren	0,16	28	BORNHOLM
	Zet	4+	Sierpc - Rachocin	60	387	scatter
97,4	PR3	5 RDS	Koszalin - Gołogóra	60	163
	Dradio Kultur		Brocken	100	475	scatter
97,5	DR P3	3	Naestved	100	211	scatter
97,6	PR2	3+/5	Bydgoszcz - Trzeciewiec	120	288	scatter
97,7	SR P3	3	Karlskrona	10	120
	DLF	4	Berlin - Alexanderplatz	100	312	scatter
97,8
97,9	Zet		Wałcz - Rusinowo	60	231	scatter
	Mix Megapol		Simrishamn	0,2	72
98,0	NDR1 NDS	4	Torfhaus	100	479	scatter
98,1
98,2	PR2	4	Białogard - Sławoborze	15	144
98,3	SR P3	4-5	Karlshamn	15	124
98,4	RMF FM	4+/0	Gdańsk - Chwaszczyno	120	226	scatter
98,5
98,6	B.K.N.	6	Nexo	0,16	5	BORNHOLM
98,7	Szczecin	4	Białogard - Sławoborze	10	144
98,8
98,9	RMF FM	3	Konin - Żółwieniec	30	370	scatter
99,0						brak Ystad
99,1	NDR2		Helpterberg	100	208	scatter
99,2
99,3	DR P4	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
99,4
99,5	Plus	2	Słupsk	1	137
99,6	DR P3	2	Naestved	100	211	scatter
99,7	SR P3	3	Emmaboda	60	185
99,8	NDR2	2	Rugen - Garz	10	145	scatter
99,9	PR3	5-	Gdańsk - Chwaszczyno	120	226	scatter
100,0
100,1	PR PiK	4	Bydgoszcz - Trzeciewiec	120	288	scatter
100,2	SR P3	3	Simrishamn	0,3	72
	SR P4	3	Visby	60	339	2tx z P3
100,3	PR1	2	Szczecin - Kołowo	60	202	scatter
100,4	SR P4	5	Karlshamn	15	124
100,5	PR1	4+	Lębork - Skórowo Nowe	10	169
100,6	PR4	2	Łobez - Toporzyk	3	169	scatter
100,7	SR P4	3	Karlskrona	10	120
100,8	Antenne MV	2-3	Rostock - Toitenwinkel	130	223	scatter
100,9	RMF FM	4+	Słupsk	10	143
101,0
101,1	Maryja	3+	Złotów	10	235	scatter
101,2
101,3	Rockklassiker	3++	Farjestaden	1	195	tropo
101,4	SR P4	4	Horby	60	116
101,5	PR3	3-5	Białogard - Sławoborze	15	144
101,6	24syv	1	Naestved	100	211	scatter
101,7	Plus	4-	Gdańsk - Chwaszczyno	120	226	scatter
101,8	SR P4	4+/5-	Emmaboda	60	185
101,9	PR1	3	Wałcz - Rusinowo	30	231	scatter
102,0	Gdańsk	2+/4	Słupsk	1	137
	R.Impuls	2	Usti nad Labem - Bukova	100	400	scatter
	DLF	4-	Magdeburg	20	413	scatter
102,1	PR3	3+	Bydgoszcz - Trzeciewiec	120	288	scatter
102,2	DLF	4	Hoehbeck	94	332	scatter
102,3	PR3	4	Szczecin - Kołowo	60	202	scatter
102,4	PSR	4	Dresden	100	464	scatter
102,5	NDR1 MV	3-4	Rugen - Garz	50	145	scatter
102,6	Plus	2+/4-	Koszalin - G.Chełmska	1	125
102,7	SR P4	3	Simrishamn	0,3	72	+Vastervik?
	PR2	3	Iława - Kisielice	10	315	scatter
102,8	?		unid			DE/LT?
102,9	Maryja	3	Gryfice	10	136	scatter
103,0						brak Ystad
103,1	Koszalin	5+	Koszalin - Gołogóra	60	163	RDS?
103,2	Olsztyn	1+	Olsztyn - Pieczewo	120	382	scatter, +coś?
103,3	PR3	3	Heringsdorf	2	370	scatter
103,4	RMF FM	3	Lębork - Skórowo Nowe	7,1	169
103,5	24syv	6 RDS	Aarsballe	30	15	BORNHOLM
103,6	Merkury	3	Wałcz - Rusinowo	60	231	scatter
103,7	Gdańsk	5-	Gdańsk - Chwaszczyno	120	226	scatter
103,8	Antenne MV	3+	Helpterberg	100	208	scatter
103,9	RMF Maxxx	2	Darłowo	0,1	114	brak Ystad
	Nova	2	Naestved	100	211	scatter
104,0	NRJ	4-	Farjestaden	3	195	tropo
104,1
104,2	Zet	3/4+	Białogard - Sławoborze	10	144
104,3	PR1	3/5	Słupsk	2,8	143
104,4	B.K.N.	4-	Ronne	0,16	25	BORNHOLM
104,5
104,6	Nova	6 RDS	Nexo	0,02	5	BORNHOLM
104,7	Mix Megapol	5-	Karlskrona/Karlshamn	0,4	~120	tropo
104,8	PR4	4	Iława - Kisielice	5	315	scatter
104,9	B.K.N.	3+	Allinge	0,16	24	BORNHOLM
	RMF FM	3+	Koszalin - G.Chełmska	1	126
105,0	Zet	5	Gdańsk - Chwaszczyno	120	226	scatter
105,1	Maryja	2	Konin - Żółwieniec	30	370	scatter
105,2
105,3	Zet	5-	Koszalin - Gołogóra	30	163
105,4	Hitradio RTL	2	Chemnitz	100	524	scatter
	Mix Megapol	3	Farjestaden	3	195	tropo
105,5
105,6	Hitradio RTL	4-	Lobau	30	450	scatter
105,7	Nova	5-	Ronne	0,1	25	BORNHOLM
105,8	Ostseewelle	3	Helpterberg	100	208	scatter
105,9	RMF FM	1	Częstochowa - Wręczyca	60	539	scatter
	NRJ	2++	Kristianstad	1	116	tropo
106,0	PR1	4-/5-	Białogard - Sławoborze	10	144
106,1
106,2	Nova	4-	Aakirkeby	0,03	14	BORNHOLM
106,3	PR3	4+	Lębork - Skórowo Nowe	5	169
	Antenne Nds	3+	Torfhaus	100	478	scatter
106,4	NRJ	3	Karlshamn	5	124
106,5	Eska	2+	Łobez - Toporzyk	3	169	scatter
106,6	PR1	3+	Bydgoszcz - Trzeciewiec	120	288	scatter
	Antenne Bdbg	2	Pritzwalk	100	296	scatter
106,7	RMF FM	3	Szczecin - Kołowo	60	202	scatter
106,8	PR4	3/5	Słupsk	5	143	sc? tr?
106,9	Antyradio		Koszalin - G.Chełmska	0,5	126	tropo
	PR PiK	2+	Brodnica	10	353	scatter
107,0	NDR2		Robel	60	259	scatter
107,1	Zet	3-	Konin - Żółwieniec	30	370	scatter
	Dradio Kultur	1	Heringsdorf	0,5	145	scatter
107,2	Eska	1	Kołobrzeg	0,25	110	scatter
	BB Radio	3+	Cottbus	100	385	scatter
107,3	Ostseewelle	3	Schwerin	100	293	scatter
107,4	Nova	3+	Allinge	0,04	24	BORNHOLM
	Maryja	4	Koszalin - G.Chełmska	1	125
107,5	PR4	3+	Lębork - Skórowo Nowe	10	169
107,6	Lausitz	4	Lobau	30	450	scatter
107,7
107,8	PR1	2	Łódź	30	477	scatter
	Active	3	Sjobo	0,5	109	tropo
107,9	PR1	5-	Koszalin - Gołogóra	60	163
108

Tydzień po powrocie z Bornholmu wystąpiło niesłychanie silne, transbałtyckie tropo. Cóż ono zrobiło z moimi wynikami odbioru z Bornholmu... Pod Warszawą złapałem wtedy więcej duńskich i innych skandynawskich stacji, niż będąc tam na wyspie!

Z przyjemnością linkuję też raport Konrada z Płocka (fmdx.pl), który dysponuje wieloelementowymi antenami o doskonałych parametrach i podczas wspomnianych, fantastycznych warunków tropo rok później, podczas tego samego tropo pod koniec września 2016 złapał... prawie wszystkie stacje z Bornholmu. Brawo Konrad, mogłeś się śmiało poczuć, jak na wyspie, a nawet bardziej:)
Mimo swoich niewielkich rozmiarów, Bornholm jest bogaty w emisje UKF FM małej mocy. I również pomimo niewielkich rozmiarów nie ma nim punktu, w którym było by idealnie słychać je wszystkie. W pryzmacie tego, odbiór stacji małych mocy z wyspy u Konrada w Płocku imponuje jeszcze bardziej! Mi pod Warszawą udał się wtedy odbiór Novej 92,2...


Linkuję też inne bandscany z Bornholmu jednego z użytkowników forum Skywaves - solidnie opisane, wykonane w różnych częściach wyspy, często przy tropo. Uzupełnieniem do moich rezultatów, z zachodnich wybrzeży oraz rezultaty odbioru DAB.  BORNHOLM DX - Skywaves DX Forum