Neapol - Bandscan pod wulkanem

https://xploradio.blogspot.com/2019/10/bandscan-neapol.html
Neapol to trzecie największe miasto Włoch i drugie, jakie po Rzymie odwiedziłem w tym kraju. Moje szczególne zainteresowanie nim wynika z faktu, iż blisko 3-milionowa aglomeracja leży u stóp najprawdziwszego wulkanu! Jak wygląda radiowy eter FM w tak niezwykłym miejscu? 


Zanim wybrałem się w podróż, Neapol często podróżował do mnie... Leżąca 1350 km od Warszawy stolica włoskiego regionu Kampania jest dosyć częstym celem w paśmie UKF FM podczas letniej propagacji z obłoków sporadycznych (propagacji jonosferycznej Es). "Częstym podczas sporadycznych" oznacza, że i tak trzeba nieco szczęścia i cierpliwości, by usłyszeć stacje radiowe z jego rejonu. W mojej karierze nasłuchowej SpE udało się to parokrotnie.
Pierwszy raz w 2004 roku, kiedy jednego razu z głośnika zagrało Radio Capri - to nazwa wysepki w Zatoce Neapolitańskiej. Odebrany w kolejnym letnim sezonie sygnał informacyjnej stacji Radio24 był mało ciekawy jeśli chodzi o sam program, ale zafascynował mnie lokalizacją - jak sprawdziłem, na złapanej częstotliwości 93,5 MHz pochodził on z nadajnika na... wulkanie! Anteny radiowe emitujące audycje dla Neapolu zainstalowane na Wezuwiuszu! Wow!
Z późniejszych nasłuchów oswoiłem się z nazwami takimi jak Camaldoli, Vico Equense/Monte Faito, czy Ercolano/Somma Vesuviana. Wszystkie one są nazwami trzech głównych ośrodków nadawczych programów radiowo-telewizyjnych dużej mocy dla Neapolu. Ze względu na ciekawą sytuację geograficzną, ta duża, nadmorska metropolia ma nie jedną lokalizację dużej mocy, a aż trzy! Fotoreportaże ze wszystkich trzech lokalizacji pojawia się w moich kolejnych postach:)

A teraz już o odbiorze na miejscu, jaki obserwowałem odwiedzjąc Neapol pod koniec września 2016.
Plakat poniżej:  Estate a Napoli 2016 ("Lato w Neapolu 2016", aczkolwiek był to już pierwszy tydzień kalendarzowej jesieni...)

Oznaczenie nazwy dzielnicy i ulicy w pobliżu miejsca pobytu - Monte Calvario to prawie jak w domu (moja podwarszawska Góra Kalwaria)!
Anteny na dachach w Neapolu:


Odbiór na miejscu
Pierwszy skan w Neapolu przeprowadziłem tuż po przybyciu na kwaterę, późnym wieczorem. Śledząc wydrukowany przed wyjazdem wykaz częstotliwości lokalnych dla miasta, od razu zwróciłem uwagę, że sygnały z najbliższego centrum nadawczego Camaldoli są znacznie słabsze od tych z Wezuwiusza i Monte Faito. Towarzyszył im również duży multipath - symptom wielodrogowego lub odbitego sygnału, przejawiający się np. zniekształconym sygnałem, "charczeniem". Mimo wielu prób, na większości z nich nie udało się też uzyskać RDS. Było to o tyle zaskakujące, że w linii prostej Camaldoli znajdowało się tylko 4 kilometry od miejsca zamieszkania, a emisje z niego prowadzone były mocami od kilku do nawet dwustu kilowatów!

Gdy rano słońce rozświetliło widok za oknem, zobaczyłem przyczynę tak słabego odbioru emisji z opisywanej lokalizacji. Choć owszem pokój i balkon znajdował się na drugim (lub trzecim piętrze), tuż obok osiedla wznosiła się pionowo kilkudziesięciometrowa, może nawet wyższa skarpa. Znajduje się na niej dzielnica Vomero i zamek St Elmo. Rzuca ona "radiowy cień" sygnałom z Camaldoli, które nie mogą docierać bezpośrednio, a tylko jako odbite z wielu przeciwnych kierunków. Nazwa dzielnicy, Monte Calvario, tak podobna do mojej rodzinnej miejscowości- Góry Kalwarii, okazała się bardzo przewrotna, jeśli chodzi o odbiór z Camaldoli, był to raczej dołek.

Podobny problem z odbiorem tych nadajników może mieć spora część miasta, w tym centrum i wybrzeże. Konieczne jest dodatkowe wsparcie. Uzasadnione jest istnienie jeszcze jednego źródła sygnałów dużej mocy. Tymczasem, oprócz Camaldoli, Neapol ma jeszcze dwie lokalizacje. Dlaczego? Postaram się to wyjaśnić w postach poświęconych trzem centrom emisyjnym dla Neapolu w kolejnych postach.

Poniższa mapka przedstawia ich usytuowanie i moją lokalizację mieście, w której prowadziłem nasłuch, odwiedzając miasto i okolice we wrześniu 2016



Sygnał wielu najważniejszych stacji niestety dubluje się, a niekiedy wręcz potraja w lokalnym eterze:
 

Camaldoli Monte Faito Vesuvio
RAI R1 89,3 94,1
RAI R2 91,3 96,1
RAI R3 93,3 98,1
RAI GR P (101,0) 91,0
RDS 89,8 107,5 90,5
RTL 102.5 102,6 102,3 106,2
Capital 104,8 104,4 104,6
Deejay 92,3
99,5
R Italia (96,8) (87,6) 96,8 87,5
Virgin (93,5) 93,5 93,7
R101 93,0 107,2 (+107,5) 96,6
R105
88,2 99,7
Margherita (100,7) 100,7 96,4
KissKiss 89,0 97,0 105,1
KK Napoli 103,0 99,2 (99,2)
KK Italia 94,6 95,9
Ibiza 97,5 97,3 94,8
m2o (88,0)
98,3
Subasio 100,2 106,5 106,5!
RCS
88,6 87,9
R Marte 97,7 + 97,9 95,6 95,6!
R Norba 92,5 92,7
Maria 91,9 + 105,6 90,0 98,8
Anni 60 104,3 101,75 104,1
Radicale 101,8 107,8 101,6
Radio24 103,5
103,7
MonteCarlo 98,6 91,6
Yacht +100,95+ 101,2
Punto Zero
102,0 (+106,7) 106,8
Amore 105,8
90,8
(w nawiasie częstotliwości, które nie były aktywne w trakcie mojego pobytu)

Z powyższego bandplanu można wywnioskować m.in. ciekawe aranżacje niektórych częstotliwości.
Na przykład: trzy główne programy publicznego RAI (skoordynowane zapewne jako pierwsze i najważniejsze) dzieli równo 2MHz - zarówno z Camaldoli, jak i Monte Faito. Z tego pierwszego obiektu stacje te rozmieszczone są na niższych częstotliwościach (89-93), z drugiego - nieco wyższych (94 - 98). Niestety, ze względu na tłok na paśmie, porządek regularnych częstotliwości RAI dostrzegalny jest dziś tylko na rozpisce.

Gdy na paśmie panuje ciasnota, nadawcy dążą do sytuacji, w której bliskie częstotliwości należą do jednej stacji - wtedy drobne dostrojenie poprawia odbiór, bez przemierzania całej skali.
We wszystkich 3 ośrodkach nadające klasyczne przeboje pop Radio Capital zajmują bardzo zbliżone częstotliwości:  104,4 - 104,6 - 104,8, a jedna z nich, którą zasłania wulkan, jest ponownie użyta dla tej stacji po jego przeciwnej stronie z jeszcze innego, czwartego nadajnika.
Podobną, jeszcze ciaśniejszą lokację wprowadziło Radio Italia - Solo Musica Italiana wykorzystując 87,5 i 87,6 (wcześniej 87,75) oraz katolickie Radio Maria 105,5, i 105,6. Niestety, o porozumienie wśród nadawców bardzo trudno i wymienione przykłady są wyjątkiem od reguły. Na zbliżonych częstotliwościach nadawane są różne programy.
Są też przykłady szczególnie chronionych emisji, nie mających kolizji w sąsiedztwie - bagatela - 0,1 MHz (a "zakłócający sąsiedzi" 0,2 MHz dalej mają bardzo małe moce) - należy do nich publiczny RAI i najpopularniejsza neapolitańska stacja komercyjna, KissKiss.

Zdublowane częstotliwości tj. Subasio na 106,5 i Marte 95,6 - przypisane zarówno do Monte Faito i jak i centrum na Wezuwiuszu, były prawdopodobnie wykorzystywane tylko w jednej z tych lokalizacji (obstawiam Monte Faito). Nie słyszałem efektów "2tx" na żadnej z nich, co byłoby nieuniknione w przypadku równoczesnej transmisji tego samego programu z obu lokalizacji. Być może drugi nadajnik na tej samej częstotliwości jest zachowany jako zapas na wypadek awarii lub konserwacji.

Gdy pojawiają się zakłócenia (od innych LOKALNYCH stacji), pozostaje mieć nadzieję, że system RDS AF przeniesie nas na alternatywną częstotliwość. A propos AF z Neapolu - przywołując moje FM DX w Polsce dodam, że czasami udawało mi się odbierać tutejsze lokalne Radio Camaldoli Stereo równocześnie na obu częstotliwościach: 87,9 oraz 88,6 MHz. Gdy sygnał był odpowiednio silny, działało przełączanie między nimi funkcją RDS AF! (system automatycznego "linkowania" częstotliwości tej samej stacji i wyboru wśród nich najlepszego odbioru)  - 1350 kilometrów od Neapolu! Co dodatkowo zabawne, Radio Camaldoli Stereo nie nadaje z kompleksu, który ma w swojej nazwie.

Równoległe emisje wielu stacji na wielu częstotliwościach wpływają na ograniczenie oferty programowej, choć nie można powiedzieć, by była ona uboga. Unikalnych programów jest zdecydowanie więcej niż np. w Warszawie. O tym, co można w nich usłyszeć, opowiem w kolejnym poście.

Znakomita większość stacji w Neapolu i Włoszech nadaje statyczny RDS z nazwą stacji.

Pasmo wypełnione jest sygnałami od deski do deski, czyli od 87,5 do 108,0 MHz włącznie. Odstęp 0,2 MHz między lokalnymi stacjami z tej samej lokalizacji przestał mnie dziwić po pobycie w Rzymie. Tam na zwykłym, domowym odbiorniku w ogóle nie usłyszałem szumu, stacje nachodziły na siebie, a ich wybór zależał niekoniecznie od pozycji wskaźnika, a pozycji anteny teleskopowej.
Na moim tunerze XDR każda częstotliwość zachowuje się jak osobny kanał, bez wpływu na sąsiednie i włoskie kolizje w lokalnym eterze na szczęście nie brzmią aż tak drastycznie, jak na odbiornikach klasy popularnej. Dzięki temu, można było lepiej eksplorować pasmo i nie przepuścić możliwości odbioru czegoś dalszego, na w miarę czystych częstotliwościach.

DXy?
Po skompilowaniu bandscanu (tabela poniżej) okazało się, że najdalsze sygnały w Neapolu odbierałem z odległości... tylko 49km! Zużycie częstotliwości w Neapolu, wspomniany cień radiowy od zachodu i łańcuch Gór Apenińskich od północy ograniczył daleki odbiór. Moje ODX-y pochodziły z okolic Salerno, skąd musiały się prześlizgnąć między Wezuwiuszem a Monte Faito - zarówno na paśmie, jak i na horyzoncie.
Niewiele mniej - 46km, ale trudniejszy profil miałem do nadajnika Vitulano/Camposauro w pobliżu Benewentu, skąd doleciał jeden sygnał.
Dosyć liczny był natomiast zbiór stacji złapanych z Mercogliano - Monte Vergine @42km (centrum nadawcze dla Avellino).


O Neapolu na blogu również w postach:
Piosenki, wróżenie z kart, jacht na Capri i amerykańskie wojsko - stacje radiowe w Neapolu



Bandscan Neapol (Napoli, Naples)
zrealizowany od 23. do 30.09.2016, godziny wieczorne i nocne
QTH: dzielnica Monte Calvario, blisko stacji metra Montesanto,
gęsta zabudowa, 2 lub 3 piętro (najwyższe)
odbiornik: tuner Sony XDR-F1HD
antena: dipol 2-teleskopowy "rabbit ears"
Skala ocen sygnału: szkolna 1-6 ("o=?"):
1 - odbiór na granicy percepcji,
2 - dużo szumu, zrozumiałe tylko fragmenty,
3 - szumiące mono, wszystko zrozumiałe,
4 - niemal czyste mono,
5 - stereo, ale zaniki w niektórych pozycjach dipola
6 - st+RDS w każdym ustawieniu dipola.
Różne wartości w kolumnie o=? (jakość odbioru) oznaczają różnice w odbiorze w porównaniu kilku nocy.
Skróty w rubryce "comments": unid - stacja niezidentyfikowana; tent - tentative, przypuszczalnie; listed... - w wykazach z parametrami...
Nie podaję mocy nadajników, gdyż są to często wartości nie odzwierciedlające rzeczywistej sytuacji.
 
MHz name o=? tx km comments
87,5 R ITALIA 6RDS Vesuvio 13
87,6



teraz R Italia, Monte Faito
87,7 TRBC Buon Consiglio 4+ Camaldoli 5 multipath, 87,75 pop ita?
87,75 pop ita


R.Italia smi, teraz na 87,6
87,8 R 101 5 Tramonti 38
87,9 R.C.S. 6RDS Vesuvio 13 R. Camaldoli Stereo
88,0 Capital 4++ Camaldoli?
teraz m2o
88,1 gadane? 4

Capri? R.Maria Ariola?
88,2 R105 6RDS Monte Faito 30
88,3 ita pop/rap 2


88,4 GLOBO 6RDS Vesuvio 13 teraz R.Cuore

classic house mx 3 Nocea Inferiore 36 teraz Sportiva
88,5




88,6 R.C.S. 6RDS Monte Faito 30 R. Camaldoli Stereo
88,7 Quinta Rete 4

teraz off
88,8 KISSKISS 6-RDS Tramonti 38 +teraz R.Napoli, Camaldoli
88,9




89,0 KissKiss 4+/5 Camaldoli 5 200kW!
89,1




89,2 KISSKISS 5RDS Lettere 31
89,3 Rai Radio1 5 Camaldoli 4 multipath
89,4 Antenna1 4+ Corbara 36
89,5 CENTRO 6RDS Vesuvio 13 Radio Centro Campania
89,6 Prima Radio 4 Camaldoli 4 multipath
89,7 m2o 3-4 Mercogliano 42 góra nad Avellino na wschód
89,8 unid napoletana


RDS Camaldoli?

newradionetwork.com
Caserta 29
89,9 Rai Radio1 4 Caserta 29 Caserta!
90,0 R.MARIA 6RDS Monte Faito 30
90,1 Radicale 4 Corbara 36
90,2 R NUOVO
SAN GIORGIO
6RDS Vesuvio 13 teraz Maria - zam. z 98.8
90,3 Rai Radio2 5+ Mercogliano 42
90,4 Kiss Kiss Italia 5+ Tramonti 38 lub Salerno
90,5 * RDS * 6RDS Vesuvio 13
90,6




90,7 SUBASIO 6-RDS Tramonti 38
90,8 *AMORE* 5RDS Vesuvio 13

Rai GR Parl. 5 Maddalioni 26
90,9




91,0 RAI GRPR 6RDS Monte Faito 30
91,1




91,15 house, R. Buenos Aires?
Somma Vesuviana 16 północny stok Vesuv.
91,2 R.Maria 4 Tramonti 38
91,3 RAI *Radio2 6RDS Camaldoli 4 5+?
91,4



czysta freq!
91,5 R. FM Music 4-/5 Tramonti 38 jeden dzień carrier
91,6 RMC 6RDS Monte Faito 30 RMC1 =Monte Carlo
91,7 RTL102.5 3/4 Salerno 49
91,8 R.MARIA 5RDS Lettere 29

Quinta Rete 3 Mercogliano 42 0,6kW
91,9 R.Maria 5 Camaldoli 5 multipath
92,0 KissKiss 4- Salerno 49
92,1 R.Sportiva 4- Camaldoli 5 teraz R.Freccia
92,2 DIVINAFM 5RDS Tramonti 36
92,3 Deejay 4+ Camaldoli 4 multipath
92,4




92,5 Radionorba 5+ Camaldoli 4 lokalne reklamy

Deejay
Caserta 29
92,6 m2o 5 Tramonti 38 multipath, Camaldoli?
92,7 R-NORBA 6RDS Monte Faito 30 nie //92,5!
92,8 gadane 3 Salerno 49
92,9




93,0 R 101 5+ Camaldoli 5 multipath
93,1 inBlu 4++ Portici 9 u stóp wulkanu
93,2 dance/house 93,25?
Cava dei Tirreni 42 New Generation, ~Salerno
93,3 R. Busola 24 5+ Corbara 36 i Mercogliano!

Rai Radio3 5+ Camaldoli 4
93,4




93,5 VIRGIN 6RDS Monte Faito 30 +SFN Camaldoli, Somma Ves.
93,6 TRBC Buon Consiglio 4 Mercogliano 42
93,7 VIRGIN 6RDS Vesuvio 13
93,8




93,9 R. QUINTA RETE 6RDS Vesuvio 13
94,0




94,1 RAI *Radio1 6RDS Monte Faito 30
94,2 R. MPA 4- Salerno 49
94,3 R. Napoli smi?
Camaldoli 5

R. Maria 5- Maddalioni 26 ~Caserta
94,4 VIRGIN 5RDS Mercogliano 42
94,5 Rai Radio1 2 Cava dei Tirreni 42 ~Salerno
94,6 KissKiss Italia 5+ Camaldoli 5 multipath
94,7




94,8 IBIZA 6RDS Vesuvio 13
94,85 Antenna2 5 Somma Vesuviana 16 omfg!^ z 94,8!
94,9




95,0 pop 5+

Caserta? Tramonti?

Kolbe - inBlu 4 Napoli 1 gadane, słabo!
95,1




95,2 ZETA ITALIANA 6RDS Monte Faito 30 teraz R.Freccia
95,3




95,4 STEREO 5 6RDS Monte Faito 30 teraz R. Zeta L'Italiana
95,5




95,6 *MARTE* 6RDS Monte Faito 30 i Vesuvio
95,7




95,8 oldies, queen 3+/4- Mercogliano 42 teraz ARC Rete 101
95,9 KKITALIA 6RDS Monte Faito 30
96,0




96,1 RAI *Radio2 6RDS Monte Faito 30
96,2




96,3 Antenna1 4- Somma Vesuviana 16 Monte Faito?
96,4 MARGHERITA 6RDS Vesuvio 13
96,5




96,6 R 101 6RDS Vesuvio 13
96,7 Subasio 3+ Mercogliano 42
96,8 R ITALIA 6RDS Monte Faito 30
96,9




97,0 KISSKISS 6RDS Monte Faito 30
97,1




97,2 KissKiss 4- Mercogliano 42 multipath
97,3 IBIZA 6RDS Monte Faito 30 listed Camaldoli
97,4




97,5 IBIZA 5+ Camaldoli 5 listed Monte Faito

R Italia 5 Mercogliano 42
97,6




97,7 R Marte 5 Camaldoli 5 loc1
97,8 Onda Verde 6RDS

off, teraz Mercogliano
97,9 R Marte 5 Camaldoli 3 loc2, off jeden dzień
98,0 Ibiza 3- Caserta 29
98,1 RAI *Radio3 6RDS Monte Faito 30
98,2




98,3 M DUE O 6RDS Vesuvio 13
98,4 Deejay 3 Tramonti 38
98,5




98,6 Monte Carlo 5 Camaldoli 5 multipath
98,7 R 101 3 Mercogliano 42
98,8 R.MARIA 6RDS Vesuvio 13 teraz R.N.San Giorgio, zam. 90.2
98,9




99,0 P.NUOVO 6RDS Monte Faito 30 Punto Nuovo
99,1




99,2 KKNAPOLI 6RDS Monte Faito 30
99,3 KissKiss Napoli
Tramonti 38 +gadane?
99,4 Subasio 2 Salerno 49
99,5 DEEJAY 6RDS Vesuvio 13
99,6




99,7 R105 6RDS Vesuvio 13
99,8




99,9 Rai Radio3 4 Tramonti 38
100,0 R Capri 5 Camaldoli 5 multipath
100,1




100,2 Subasio 5 Camaldoli 5
100,3




100,4 Magic
Mercogliano 42
100,5 * CRC *
TARGATO ITALIA
6RDS Vesuvio 13
100,6




100,7 MARGHERITA 6RDS Monte Faito 30
100,8 R Norba 5 Mercogliano 42
100,9




100,95 Yacht
Camaldoli 4
101,0




101,1




101,2 YACHT 6RDS Monte Faito 30 zm. RMC Sport, R.Cusano Cp
101,3




101,4 ANTENNA1 6RDS Vesuvio 13
101,5




101,6 RADICALE 6RDS Vesuvio 13
unid rnb pod Radicale ^, Mercogl.?
101,7




101,75 R Italia Anni60 6 Monte Faito 28
101,8 Radicale 3+ Camaldoli 5
101,9




102,0 *RPZ* 6RDS Monte Faito 30 R Punto Zero
102,1




102,2




102,3 RTL102.5 6RDS Monte Faito 30
102,4




102,5 RTL102.5 3+/4 Mercogliano 42
102,6 RTL102.5 4 Camaldoli 5
102,7




102,8 Evangelo 6RDS Monte Faito 28
102,9




103,0 KissKiss Napoli 5- Camaldoli 5 multipath
103,1




103,15 gadane ?



103,2 Antenna Campania 2 Santa Maria a Vico 28 ~Caserta
103,3 RAI Isoradio 5- Camaldoli
multipath
103,4




103,5 Radio24
Camaldoli 5 +SFN Tramonti!
Radio24
Tramonti 38
103,6 muzyka 3-

nadajniki 60km+
103,7 RADIO 24 6RDS Vesuvio

103,8 ita pop 3+ Cava dei Tirreni 41 teraz R 24
103,9 Rai 5 Classica 5 Camaldoli 4 multipath

Radio 24 3

off, intermod?
104,0 Extasi Radio 4 Angri 32
104,1 ANNI.60 6 RDS Vesuvio 13
104,2 R. Alfa 4/5- Nocea Inferiore 38 ~Salerno
104,3 R. FM Music 4 Somma Vesuviana 16

R. Italia Anni60 4 Camaldoli 5
104,4 CAPITAL 5RDS Monte Faito 30
104,5 R. FM Music 3

unid loc
104,6 CAPITAL 6RDS Vesuvio 13
104,7 R.Base 5- Corbara 36 "baze"
104,8 Capital 5- Camaldoli 5 multipath
104,9 KissKiss 4- Vitulano 46 Mt. Camposauro ~Benevento
105,0 R105 4+/5- Tramonti 38
105,1 KISSKISS 6RDS Vesuvio 13
105,2 R.Maria 5 Corbara 36
105,3 MarteDue 6RDS Vesuvio 13
105,4




105,5 * RDS * 5RDS Corbara 36

R.Maria 5 Somma Vesuviana 16 !!! vs. Camaldoli 105,6
105,6 R.Maria 5 Camaldoli 5 multipath
105,7 T R B C 5RDS Tramonti 38 TRBC Buon Consiglio
105,8 Amore 4+/5- Camaldoli 5 multipath
105,9 intermod Subas./Marte 4 Vesuvio 13 105,3+106,5
106,0 VIRGIN 6RDS Tramonti 38 teraz AFN+Freccia Napoli!
106,1




106,2 RTL102.5 6RDS Vesuvio 13
106,3 Ibiza 4- Corbara

106,4




106,5 SUBASIO 6RDS Vesuvio 13 +Monte Faito
106,6




106,7 Punto Zero
Tramonti 38 teraz też Monte Faito
106,8 *RPZ* 6RDS Vesuvio 13 R Punto Zero
106,9 KissKiss Italia 2/3 Mercogliano 42
107,0 AFNEAGLE 5+RDS Camaldoli 4 multipath, local ID: AFN Naples
107,1




107,2 R 101 6RDS Monte Faito 13 +Vesuvio R105!
107,3




107,4




107,5 * RDS * 6RDS Monte Faito 30
107,6




107,7 ita pop? 1

tent.  RMC Vietri sul Mare
107,8 RADICALE 6RDS Monte Faito 30
107,9




108,0 STUDIO EMME 6RDS Vesuvio 13

R.Alfa 4 Nocea Inferiore 37 ~Salerno

Trivia: Sygnały z nadajnika na wulkanie w lokalnym eterze obserwowałem już parę miesięcy wcześniej, w kwietniu 2016. Na Malcie odbierałem je z nadajnika Nicolosi na sycylijskiej Etnie! (@210km).

Brak komentarzy :

Prześlij komentarz