Po czym można poznać dobry przewodnik książkowy po Pradze? Po tym, że raczej nie znajdziecie w nim nawet wzmianki o bohaterce dzisiejszego posta. Przeglądając je, doszedłem do wniosku, że najlepsze książki, pomimo bogactwa informacji o innych miejscach grodu nad Wełtawą, zupełnie ignorują wieżę telewizyjną na Zizkovie. Być może ich autorzy kierują się podobnymi opiniami, co sami mieszkańcy Pragi, którzy okrzyknęli poniższą budowlę najbrzydszym obiektem w mieście. Postaram się by mój artykuł wyjaśnił za co mogli nienawidzić telewizyjną wieżę, obiecuję jednak dostarczyć tyle samo, a nawet więcej powodów by ją polubić. Nie będzie obiektywnie, ponieważ mi na Żiżkovie się podobało- będzie za to obiektywem:) Wszystkie zdjęcia autorskie:) Pisałem już o trójnogiej "wieży Eiffla" na Łotwie, zaobrączkowanej wykałaczce w Barcelonie i lesie masztów radiowych pod Rzymem, tymczasem okazuje się, że jedyną w swoim rodzaju wieżę RTV można znaleźć znacznie bliżej polskich granic, w pięknym mieście do którego Polacy chętnie podróżują, nawet jeżeli tylko na jeden dzień.
Nie pamiętam dokładnie kiedy i jak dowiedziałem się o wieży u naszych południowych sąsiadów. Musiał to zapewne być jakiś artykuł napisany w dosyć krytycznym tonie: "taka szkarada w takiej ładnej dzielnicy?!". Przyjąłem więc, że dotyczy obiektu który dopiero ma powstać, a dołączone do niego zdjęcie, przedstawiające "rakietę" startującą spomiędzy czerwonych dachów, uznałem za fotomontaż lub symulację.
Podobnie pomyśli pewnie mnóstwo osób - na przykład ci, którzy po przybyciu do Pragi wysiądą z autobusu na placu Florenc, skąd już ładnie ją widać nad gęstą dzielnicą kamienic. By upewnić się, że futurystyczny widok to nie halucynacja spowodowana oparami absyntu spowijającymi miasto, warto podejść bliżej albo nawet do niej wejść.
 |  |  |
 |  |  |
Imponujące parametry. Dla mieszkańców okolicy budowla ma jednak dosyć kontrowersyjny charakter, na który wpływa zarówno sam wygląd, jak i miejsce postawienia oraz okoliczności powstania. Skąd biorą się tak ambiwalentne odczucia prażan?
Po pierwsze - całkowita niespójność z architekturą dzielnicy Zizkov. Po drugie - teren, na którym stoi nasz obiekt, w sporej części pochłonął obszar cmentarza żydowskiego. Choć jego większa część zachowała się, stłoczono na niej nagrobki i szczątki z zawłaszczonego hektara. Czy to żądne zemsty duchy opętały prażan i wypełniły nienawiścią do budowli? Czy wieża jest nawiedzona? Wiecie, oglądało się horrory klasy "B" o domach postawionych na indiańskich cmentarzyskach....
 |
| przez bramę żydowskiego cmentarza |
Noc dostarcza także patriotyzmu w największej możliwej skali - po zmroku "rakieta" podświetla się trzema kolorami czeskiej flagi.
Emisje z Zizkova ("Mahlerovy Sady"/"Praha-mesto")
Już w marcu 1991r. przeprowadzono pierwsze testy emisji z obiektu, a od otwarcia 17.2.1992 są one prowadzone regularnie. Analogowe kanały telewizyjne emitowano kolejno na kanałach:
CT1-k51, CT2-k41, Nova-k.37, Prima-k24 - wszystkie po 60kW, pol. H. Wyłączenie ich nastąpiło 30 kwietnia 2009, czyniąc z Pragi pierwszy, wyłącznie cyfrowy obszar w Republice Czeskiej. Co ciekawe, dla wielu prażan wieża jest głównym źródłem cyfrowego sygnału TV, choć technicznie stanowi jedynie "doświetlenie" dla nadajnika Cukrak (moce po 100kW, pol. H). Oto kanały i moce z Ziżkova:
Sit'1-k53, Sit'2-k41, Sit'3-k59 (te po 32kW, pol.V); Regio12-k.47, Regio8-k51 (po 5kW,V).
Dla radia wykorzystuje się zaś następujące częstotliwości UKF FM (każda 5kW, pol.H):
92,6 MHz - Cesky Rozhlas R.Regina
93,7 MHz - od 2005r. (przeniesione z lokalizacji Malesice) - Radio City 937
94,6 MHz - Cesky Rozhlas 1 (RadioZurnal) - licencja na nawet 50kW - za UKWTV.de 2004
96,6 MHz - Radio Impuls
102,5 MHz - Frekvence1
105,0 MHz - Cesky Rozhlas 3 (Vltava)
- Warto zauważyć, że Czeskie Radio nie nadaje stąd wszystkich swoich programów dla miasta.
 |
| ikonka z wieżą na schemacie linii metra |
Z Placu przy kościele i metrze do Wieży jest już tylko 300m. To dobrze, że tak blisko, aczkolwiek - w zależności od naszej uległości względem lokali oferujących wyborne lokalne piwo, dystans może się niechcący wydłużyć. Otóż Żiżkov, o czym też nie każdy przewodnik wspomina, to dzielnica o największym zagęszczeniu pubów i barów, jak mawiają niektórzy - jedyna dzielnica miasta, w której zachował się nieskażony turystami duch piwnej Pragi. Na ten temat polecam świetny artykuł p. Mariusza Szczygła, polskiego dziennikarza od lat mieszkającego w stolicy Czech - link znajduje się na końcu posta. To tak, żeby poczuć klimat dzielnicy. By jednak nie narazić się na kłopoty przy wejściu do wieży, wizytę w piwnych przybytkach Zizkova najlepiej pozostawić na później.
Czarne akcenty, z daleka wyglądające jak mszyce albo inne robaki oblezające trzon, widziane spod stóp wieży nabierają ludzkich kształtów (-dosłownie!). Kto wie - może to właśnie raczkujące dzieciaki, instalacja artystyczna Davida Cernyeho, zrobiły najwięcej dobrego dla wieży. Miały na niej spędzić tylko kilka tygodni w 2000r.; i nawet je początkowo zdjęto, zgodnie z planem. Powróciły, dzięki ciepłemu przyjęciu, w 2001 i zostały do dziś. Artysta w równie kontrowersyjny sposób przyozdobił także inne zakątki Pragi - np. na Kampie można z bardzo bliska się przekonać, że każdy "Raczkujący" to nie mały smyk, a aż trzymetrowy gigant!
Na parterze oprócz recepcji, na której kupujemy bilety na górę, stoi jeszcze gablotka z pamiątkami. Widziałem w niej figurki-repliki budowli w dwóch wariantach rozmiaru: dużym i małym. W obu niestety nie są tak wierne pierwowzorowi, jak bym oczekiwał, choć - to plus, niewątpliwie mamy do czynienia z rękodziełem. Szarpnąłem się jednak. Byłem już na tylu wieżach i ubolewam, że tak niewiele oferuje swoje figurki (właściwie, oprócz Pragi radiową pamiątkę mogłem dostać jeszcze tylko w Berlinie).
 | |
| Nowy adres wieży: stacja londyńskiego metra "Vaclavske Namesti", tuż obok berlińskiej Fernsehturm ...na mojej półce:) |
Kto bardziej niż figurek jest kolekcjonerem numizmatów, ucieszy się ze stojącego przed wejściem dyspensera wydającego monety wizerunkiem żiżkovskiej dominanty. Samoobsługowe automaty z żetonowymi pamiątkami znajdują się przy wielu innych praskich zabytkach, tak więc numizmatycy mogą z Pragi wyjechać z pustym portfelem... i jednocześnie pełnym:).
Po prawo przed wejściem stoi natomiast murowany kamień pod budowę obiektu.
Tuż przed wejściem do windy warto rozejrzeć się po ścianach, by odnaleźć wiszący certyfikat przynależności do stowarzyszenia "World Federation of Great Towers". Zizkovska wieża telewizyjna jest kolejnym miejscem z szacownej listy "Federacji Wysokich Wież", który odwiedziłem, chociaż zdziwiłem się, że została na nią wpisana dopiero teraz, w 2015r. (data na certyfikacie), dosyć późno.Praga nazywana jest miastem stu wież, dlatego nie dziwne, że ma własną ligę wysokich budowli, prowadzoną pod patronatem Muzeum Miasta Pragi. Należą do niej m.in.: wieża widokowa na Petrzynie (skąd także emituje się radio), Prochowa Brama, krańcowe wieże Mostu Karola i wiele innych. Nie należy natomiast.. .żiżkovska wieża telewizyjna! Długo oczekiwane członkostwo w światowej federacji jest z pewnością dobrym pocieszeniem po braku uznania we własnym mieście.
W drodze na górę można zatrzymać się na 66. metrze, czyli restauracji "Oblaka", a od niedawna także hotelu. W obu przybytkach jednak ceny są adekwatne do ich lokalizacji - wysokie.
 |
| tu jesteśmy! |
Najwyższe dostępne piętro, z trzema przestronnymi tarasami widokowymi, znajduje się na wysokości 93m. Wyżej jest już tylko poziom z aparaturą nadawczą. Ze względu na brak wzmianek w przewodnikach, tłumów na szczęście raczej tu nie ma (jak w Berlinie, brrr). Małe bistro znajdziemy także tutaj.
Widoki z nich dają kompletne 360 stopni panoramy Pragi. W tarasie od strony wschodniej urządzono lounge-room z wiszącymi fotelami. Tak wygodnie można podziwiać Pragę, choć z tej strony zabytkowych budynków praktycznie brak. Moją uwagę w krajobrazie tej części miasta zwróciły dwa bliskie sobie, wzajemnie kontrastujące wyglądem, budynki na skraju zielonego dywanu (to też nie park, a cmentarz!) - Palac Vinohrady (kiedyś Strojimport) i Crystal. Zaletą tego tarasu jest fakt, że przez większość dnia będzie znajdować się w cieniu.
Będąc na tym tarasie byłem zupełnie nieświadomy faktu, że daleko na horyzoncie, idealnie na kierunku wschodnim, powinna być widoczna para masztów średniofalowych Liblice. Koniecznie je odszukajcie! W pogodny dzień nie powinno być problemu, choć z odległości 31km dwa 355-metrowe nie będą imponować rozmiarem.
Dwa kolejne tarasy są wyeksponowane na południe i zachód.
Z południowego widać już kilka zabytków, np. Vysehrad, ale ze względu że jest to blog radiowy, polecam stąd skierować wzrok dalej na lewo i na horyzont. Tuż za miastem postawiona jest wysoka betonowa wieża nadajnika Cukrak. Iście legendarny obiekt w praskim eterze, który oczywiście również odwiedziłem, ale napiszę o nim w kolejnym poście. A teraz tylko wspomnę, że istnienie wieży Zizkov było uwarunkowane pewnymi wadami potężnego, to jednak nie idealnego zasięgu z Cukraka.
Dostrzeżenie wieży stojącej za miastem to wyzwanie dla wzroku; ja wyręczyłem się długim obiektywem aparatu foto. Nie będzie za to problemów z wypatrzeniem Nuselskeho Mostu w pobliżu wieżowca centrum wystawienniczego. Daleki widok trochę zmniejsza wrażenie jakie pozostawia podziwianie go z bliska - most przelatuje wysoko ponad całą dzielnicą; w dole pod mostem znajdują się ulice i domy. Z tego powodu upodobali go sobie samobójcy. Przejście nim to wspaniałe przeżycie. Pun intended.
Widok DXowy na Cukrak (wieża) i maszty średniofalowe na Zbraslavie (17,5km)
Taras od strony zachodniej to widoki praktycznie na same atrakcje i zabytki - Hradczany, Mala Strana, Stare Miasto, stadion na wzgórzu Strachov, wieża "Eiffela" na Petrzynie. Nie będę się o nich rozpisywał, wszystkie warto zobaczyć po prostu zwiedzając miasto. Daleko po prawo, w pogodne dni, na horyzoncie uwagę zwraca samotnie stojąca, wysoka Góra Rip ("Rzip", nie mam czeskich haczyków na klawiaturze). Dla Czechów to legendarne miejsce. Nie wszyscy dalecy turyści do niego docierają, więc prawdopodobnie będzie to nasz jedyny kontakt z tym wybrykiem na bądź co bądź równinnym terenie.
Gablotka z fantastycznym modelem wieży i makieta terenu pod nią:
 |  |  |
Na zdjęciu po lewo witam się z Wami z wieży. Natomiast na tym po prawo warto zwrócić uwagę na jeden szczegół - schodki i drzwi wejścia na taras na zewnątrz. Widziałem w Internecie sesje zdjęciowe modelek na tarasie nad restauracją, więc okazjonalnie bywa on udostępniony.
Poniżej - parabola na jednej z dwóch wieżyczek sąsiedniego budynku Międzynarodowej i Międzymiastowej Centrali Telefonicznej (Mezimestska Telefonni Ustrzedna), stojącego przy ul. Fibichovej, po drugiej stronie ulicy względem "rakiety". Również ciekawe miejsce związane z łącznościami na długie dystanse.
Na sam koniec polecam, patrząc z góry, rozejrzeć się dokąd moglibyśmy zajść po opuszczeniu Żiżkovskiej wieży.
Jedną z najnowszych atrakcji u podstawy Żiżkovskiego kolosa jest wielodołkowe pole do mini golfa.
Od północnej strony dobrą propozycją jest wzgórze Vitkov, skąd pięknie będzie widać odwiedzoną Jej Telewizyjną Wysokość (najlepsze światło dla zdjęć po południu i przed wieczorem). Z placu na Vitkovie z konnym pomnikiem też nieźle przedstawia się widok na Stare Miasto i Hradczany.
|
| Widok na Zizkov ze wzgórza Vitkov |
 |
| zauważona gdzieś na Vitkovie miniatura berlińskiej wieży telewizyjnej :) |
Jeżeli po zejściu z wieży telewizyjnej będzie jeszcze wcześnie, gorąco polecam wrócić do metra i cofnąć się dwie stacje do "Muzeum". Stąd bowiem mamy bardzo blisko do ulicy Vinohradskiej, gdzie pod numerem 12 znajduje się siedziba Ceskeho Rozhlasu, czeskiego publicznego radia. Miło znaleźć się w miejscu, gdzie powstają audycje, których kiedyś słuchałem na falach długich 270kHz ("RadioZurnal"), średnich 639kHz (dawniej "Stanice Praha"), krótkich (Radio Prague) i nadal słucham via FM-DX (CRo 1,-2,-3) oraz przez satelitę i Internet (Radio Wave).
 | |
| znak z częstotliwością CRo1 w Pradze |
By skompensować sobie rozczarowanie brakiem wstępu do pomieszczeń, w których powstaje radiowa magia, warto odwiedzić kolejne drzwi w tym samym budynku. Za nimi znajduje się "RadioServis - Oficialni prodejna Ceskeho Rozhlasu", oficjalny sklep Czeskiego Radia. Oferuje wszelkiego rodzaju wydawnictwa związane z audycjami CR i nie tylko. W oczy rzucają się przede wszystkim książki oraz flagowe czasopismo CR - Tydenik Rozhlas z programem rozgłośni CR i telewizyjnym; ale są też płyty CD, DVD, bilety, gadżety i wiele innych.
Spędziłem w nim bardzo dużo czasu szukając "czegoś ciekawego o radiu" i wybrałem książkę Jiri'ego Vejvody "Co vysila svet" ("Co nadaje świat") ze zbiorem felietonów o ciekawostkach i problemach radia w różnych krajach świata. Ze zrozumieniem czeskiego nie będzie problemu, co niewątpliwie jest zasługą Ceskego Rozhlasu, którego słuchałem wiele lat:) Tematyka stricte radiowa jest niestety mniejszością pośród oferowanych publikacji. Oprócz ww. książki, były jeszcze ze dwie - w tym jedna, jak pamiętam, nt. historii radia w Czechach od strony programowej. Tym bardziej, nie było książek o tematyce radiotechnicznej (nadajniki, przekaźniki, odbiorniki, anteny). Można takowe znaleźć w antykwariatach. W jednym takim, w dzielnicy Smichov, wygrzebałem poradnik odbioru dla czeskich widzów i słuchaczy z połowy lat 70tych:)
Milan Cesky - Prijem rozhlasu a televize.
Wybór starych czeskich książek poświęconych tele- i radiotechnice jest oszałamiający - o jego ogromie niech świadczy fakt, że osobną publikację poświęcono nawet kwestiom odbioru nowo uruchomionego Drugiego Programu CzTV w nowym paśmie UHF.
 |  |
Wracając do księgarni Ceskeho Rozhlasu, w ręce wpadła mi jeszcze jedna mega ciekawa lektura - Przewodnik po punktach widokowych na górach na terenie Republiki CZ ("Rozhledny..." wydawnictwa RadioServis). Tylko wyjaśnię, że na niemal połowie zainstalowane są nadajniki RTV. Zaimponowali mi Czesi - podobnie jak Niemcy, mają publikacje na niemal każdy temat! Długo się wahałem, lecz ostatecznie nie zdecydowałem się na jej zakup. Zbyt rzadko bywam w Czechach (teraz zresztą pierwszy raz:). Ale zdecydowanie sięgnąłbym po polski odpowiednik takiej publikacji, gdyby kiedyś powstał.
O czym był ten post?
-Aaaa...
Choć Zizkovska wieża nie może jeszcze zostać uznana za zabytek według definicji, za 20 lat, gdy już odpowiednio się zestarzeje, notka o niej będzie, zaraz za Hradczanami, obowiązkowym rozdziałem każdego przewodnika - wtedy już elektronicznego na czytniki przenośne i okulary Google. Tymczasem, dzięki futurystycznej Zizkovskiej budowli, powiew przyszłości prażanie odczuwają już dziś.
A w następnym odcinku:
Linki
Mariusz Szczygieł - Žižkov – Praga Pragi
Alternatywny Przewodnik po Pradze (polecam) - post o Żiżkovskiej wieży
Žižkovský vysílač - czeska Wikipedia
Žižkovská věž — Tower Park Praha (oficjalna strona budowli)
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz