Londyn - Freeview (DVB-T w UK)

Z anteną w najprostszym wariancie - dipolu, nonszalancko zarzuconym na żyrandol w wynajmowanym pokoju, zdołałem w Londynie złapać wszystkie multipleksy SD tamtejszego DVB-T, zwanego Freeview. Jak wygląda i co oferuje cyfrowa telewizja naziemna w kraju, w którym jako pierwszym w Europie ta technologia pojawiła się w komercyjnej formie?

(czerwiec 2015) 

Dipol i kawałek kabla to nie wszystko - na wyjazd zabrałem też laptopa i tuner DVB-T w USB-stick, które umożliwiły mi podejrzenie parametrów emisji stacji tv z Freeview oraz zachowanie nagrań-"próbek".

Wyszukiwanie kanałów w Londynie zaowocowało odnalezieniem 108 serwisów - 76 kanałów TV i 32 radiowych, umieszczonych w multipleksach na 5 częstotliwościach. Nadawane są one z silnych, 200kW nadajników, z anten na wieży zwanej Crystal Palace (którą również odwiedziłem z aparatem - opis i zdjęcia w innym poście). W odległości niemal 20km, odbiór osiągał nawet 80% jakości na wspomnianym prostym dipolu (stabilny odbiór na tym tunerze od 40-50%)!

KANAŁ 22 UHF - 482 MHz
Sky News, Pick, Challenge, Dave, E4+1, Food Network, TBN UK, truTV, Really, Tiny Pop (/ADULT smileTV3), movies4men, Movie Mix, Create & Craft (/ADULT PARTY), Gems TV
talkSPORT, Insight Radio, Kerrang!, Magic, Kiss, KISS FRESH, KISSTORY, Classic FM, LBC

KANAŁ 23 UHF - 490 MHz
BBC ONE Lon, BBC TWO, BBC NEWS, CBBC/BBC Three, CBeebies/BBC Four, BBC Parliament, BBC RB 1
BBC Radio 1, BBC Radio 2, BBC Radio 3, BBC Radio 4, BBC R5L, BBC R5SX, BBC London, BBC 6 Music, BBC Radio 4 Ex, BBC R1X, BBC Asian Net., BBC World Sv.

KANAŁ 25 UHF - 506 MHz
5*, 5 USA, Channel 5+1, QVC, TJC, CBS Reality, QUEST, True Entertainment, ITVBe, ITV2 +1, CITV, ITV3, Channel 5+24, Drama

KANAŁ 26 UHF - 514 MHz
ITV, ITV2, ITV +1, Channel 4, Film4, More 4, E4, Channel 4+1, Channel 5,
Absolute Radio, Heart, Capital FM

KANAŁ 28 UHF - 530 MHz
4Music, Yesterday, Spike, Ideal World, 4seven, RT, QUEST+1, Al Jazeera Eng, CBS Action, Horror Channel, ITV4, Dave ja vu, QVC Beauty
heat, Smooth Radio, The Hits Radio, Premier Radio

KANAŁ 29 UHF - 538
London Live, QVC EXTRA, POP

Dwie rzeczy rzucają się w oczy.
Pierwsza to rozstaw multipleksów - aż 5 z nich, z programami SD zajmuje najniższe, sąsiednie kanały pasma UHF! Zwyczaj ten pochodzi jeszcze z czasów TV analogowej (kanały 23, 26 są bezpośrednio przejęte po TV analogowej - ITV i BBC1), kiedy dbano, by emisje były skupione na danym odcinku - wysokim, albo niskim pasma UHF (choć w analogu, ze względu na zabezpieczenia jakości obrazu, unikano emisji na sąsiadujących kanałach). Pozwala to na stosowanie anten wąskopasmowych o większym zysku niż szerokopasmowe. Przechadzając się po Londynie zwróciłem uwagę na takie właśnie anteny naziemne Yagi, jak na zdjęciu obok.

Druga rzecz, to liczba kanałów na pojedynczym MUX-ie... Jak to wszystko się pomieściło?
Zdziwiłem się bardzo, ponieważ wiedziałem, że Brytyjczycy nadają w starym systemie kompresji MPEG-2, a kanałów jest więcej, niż spotykanych w multipleksach DVB-T z nowszym systemem MPEG4 (np. w Polsce). Do tego jeszcze radio!

Dobrze, że odbierając Freeview na lapotopie, miałem możliwość podejrzenia na kulisy parametrów.
Wszystko się zgadza - są to emisje w MPEG2 ze zróżnicowanym bitrate - od 1 do 3,3 Mbps.

Muszę przyznać, że byłem również zaskoczony tym, iż mimo zastosowanego starego kodeka, jakość obrazu jak na kanały SD była całkiem przyzwoita!

Poniżej statystyki debitu multipleksów SD w londyńskim Freeview:

KANAŁ 22 UHF - 482 MHz

Skanowanie londyńskich multipleksów Freeview w ciągu dnia i nocą przyniesie nieco inne rezultaty, ponieważ takie jak CBeebies i CBBC dzielą czas antenowy z BBC FOUR i BBC Three, jak również w nocy aktywne są kanały dla dorosłych (przejmujące slot w multipleksie po którymś z dziennych kanałów teleshoppingowych, ale z innymi PID-ami).
Tutaj ponownie k. 22 UHF - 482 MHz, ale już w porze nocnej i z innymi kanałami

KANAŁ 25 UHF - 506 MHz

KANAŁ 26 UHF - 514 MHz
Multipleks z najważniejszymi kanałami komercyjnymi. Sądzę, że podobne parametry można zobaczyć na muxie BBC, którego statystyk z jakiegoś powodu niestety nie zachowałem.  

 KANAŁ 28 UHF - 530 MHz

KANAŁ 29 UHF - 538
Ostatni mux SD, zawierający kanał London Live.
Nadawany z innymi parametrami, niż pozostałe - ma przepływowość tylko 9Mbps (poprzednie - 27Mbps)

Zapping

Nie było wiele czasu by przyjrzeć się dokładnie programowi. Na ile jednak mogłem rzucić okiem, bardzo ciekawie przedstawiał się kanał London Live - codziennie rano z programem informacyjnym i wejściami reporterów na żywo z miasta, informacjami o utrudnieniach w kursowaniu metra i korkach. Nie miałem okazji przyjrzeć się reszcie programu, ale jeśli wierzyć zapowiedziom, nawet filmy fabularne nadawane na London Live obowiązuje kryterium, że ich planem zdjęciowym była stolica UK.

I pozostałe kanały.
BBC One i Two oczywiście nie mają logo ekranowego. Dlatego zamieszczam jeden zap BBC One.

W 2015-ym, kiedy byłem w Londynie, nadawało jeszcze BBC3. Po paru miesiącach zaniechano emisji w przekazie rozsiewczym, pozostał w streamie online.

BBC Four - ciekawy kanał dokumentalistyczny

...w porze dziennej ustępujący miejsca CBeebies:

BBC Sport na eventowym kanale "BBC Red Button". "Czerwony przycisk" służy emisjom okazjonalnym - najczęściej właśnie sportowym. BBC Sport nie funkcjonuje jako samodzielny kanał.

Kanały komercyjne z rodziny ITV
ITV (itv1), podobnie jak BBC i Channel4, przez bardzo długi czas nie wyświetlał logo ekranowego. Jednak od czasu zmiany własnego logotypu przed paru laty, pojawiło się ono na ekranie w bardzo przezroczystej formie: 

Na pozostałych kanałach ITV logo jest mocniej zaakcentowane:

Freeview obejmuje też kanały z przesunięciem czasowym (dubel z ramówką opóźnioną o godzinę).
Tutaj ITV2+1 

dziecięcy CITV

itvBe. Akurat wyjątkowo szła powtórka jakiejś starszej audycji w formacie 4:3

Również mój ulubiony brytyjski kanał (pół)komercyjny - Channel4 nie pokazuje logo ekranowego.
Zap pochodzi z czasówki Channel4+1, na której - dla odróżnienia - jest ono wyświetlane.

Pozostałe kanały z rodziny C4 - E4, 4seven, More4, i 4Music:

...Brakuje jedynie stacji Film4, która nie wyświetla logo, więc zap nie ma sensu.
Jako ciekawostkę dodam, że trafiłem na filmy na 4Music - np. Blair Witch Project.

Channel5 - zap z identem:

Komercyjna "piątka" wyświetla logo, które na kanale z przesunięciem czasowym wygląda jak zadanie matematyczne:

Na koniec przeróne kanały niszowe i tematyczne UKTV

Bardzo pomysłowo sprawę kanału z przesunięciem czasowym +1h rozwiązał kanał Dave. Zamiast Dave+1, jego czasówka nosi nazwę "Dave ja vu" - "już widziane"

Dave należy do rodziny kanałów UKTV. Ich loga to najczęściej proste, lekko podstylizowane napisy (Drama, Quest, Really, Gold). Najbardziej urozmaicone logo w rodzinie UKTV posiada kanał Yesterday:

Do pobrania próbka transmisji BBC One z londyńskiego Freeview w formacie Transport Stream:

http://www39.zippyshare.com/v/r1WH1UiR/file.html - (45sek, 11MB)

Nie miałem niestety dostępu do oferty HD - ta transmitowana jest w modulacji DVB-T2, której nie wspierał mój tuner. Ale patrząc na to, ile Brytyjczycy zdołali wycisnąć z MPEG2, sądzę, że mogę być spokojny o jakość.


Odbiór BBC i innych podstawowych brytyjskich kanałów na prostym dipolu był dla mnie dosyć ekscytującym doświadczeniem. Moja prosta, ale skuteczna "instalacja antenowa" w Londynie stanowi szokujący kontrast do tej, z którą kojarzony jest odbiór brytyjskiej telewizji przez satelitę w Polsce. Ze względu na ograniczenia wiązki satelitarnej, by móc w naszym kraju odbierać podstawowe angielskie kanały, nadawane jako niekodowane z Astry na 28,2E, niezbędny jest talerz o ogromnej średnicy - 1,5-3,0 metra!
W Wielkiej Brytanii te same wiązki z kanałami Freesat (czyli Freeview przez satelitę) odbiera się małymi, eliptycznymi antenkami o sitkowej powierzchni i średnicy zaledwie 50cm!