XPLORADIO: Bruksela - Atomium i radiowe widoki

https://xploradio.blogspot.com/2019/05/bruksela-atomium-i-radiowe-widoki.html

Jedna z najbardziej osobliwych budowli na świecie - Atomium - gigantyczny model cząsteczki żelaza, powiększonej ponad 150 miliardów razy, jest architektoniczną dominantą Brukseli, stolicy Belgii.
Choć jednym z jego najbardziej imponujących wymiarów jest wysokość, nie stało się ono niestety obiektem emisji radiowych. Znalazłem jednak sposób na wciągnięcie go w tematykę bloga - Atomium będzie punktem nawigacyjnym po innych obiektach w Brukseli i okolicach, które faktycznie służą radiu i telewizji. Znajdujący się na wysokości blisko 100m punkt widokowy na szczycie "atomu" oferuje niezłe możliwości ich dostrzeżenia.
Jak zawsze, wszystkie zdjęcia w artykule własne - zrobione podczas wizyty w Belgii w sierpniu 2016.

Kształt, konstrukcja i materiał wykonania Atomium robią niesamowite wrażenie, pobudzają wyobraźnię i zachęcają do przyjrzeniu się mu z różnych stron oraz zabawy z perspektywą.

Można do niego również wejść. Wręcz należy, gdyż oprócz tego miejsca, Bruksela nie posiada wysoko usytuowanych punktów widokowych. Dla turystów-radiowców będzie to jedyna szansa, by dostrzec obiekty radiowe zapewniające sygnały FM i TV w stolicy Belgii i jej okolicach.

widoki oczywiście nie z tej, a z najwyższej kuli

Czy to spacerując wokół Atomium, czy znajdując się już na wysokości widokowej, z pewnością docenimy walory okolicy, w której stanęła budowla. To część królewskiego parku Laken, wydzielona dla wielkiej wystawy Expo w 1958r., na okazję której powstało Atomium, jak również stojące obok hale wystawiennicze w budynkach art-deco. Późniejszą atrakcją na tym terenie stał się też stadion Heysel i park Mini Europa, gdzie można pospacerować między zminiaturyzowanymi symbolami państw Europy - np. londyńskim parlamentem, a niderlandzkimi wiatrakami. Tu człowiek może poczuć się jak olbrzym - dla przeciwieństwa względem "powiększonego" atomu żelaza. Siłą rzeczy, spory obszar zajmuje także parking samochodowy.
Teren Laken znajduje się na północno-zachodnich rogatkach Brukseli, dlatego panorama miasta widziana z Atomium koncentruje się na południowym i południowo - wschodnim kierunku. Radiowe obiekty stolicy, ale również te dalsze, można natomiast wypatrzyć wszędzie dookoła!

1. Wieża telewizyjna Sint-Pieters-Leeuw
Na początek proponuję odszukanie wieży telewizyjnej, którą przedstawiłem z bliska z poprzednim poście. Powinno to być jednocześnie najłatwiejsze zadanie, bowiem stoi ona niemal idealnie "w tle" Bazyliki na Kokelbergu - rzucającej się w oczy budowli z turkusowozieloną kopułą, 4km na południe od Atomium (nieco na południowy-zachód). Spiczasta wieża telewizyjna znajduje się czterokrotnie dalej, dlatego warunki pogodowe i przejrzystość powietrza, a nawet pora dnia będą miały duży wpływ na jej widoczność. Ze względu na południowy kierunek, przez większość dnia wieża będzie spowita we własnym, bądź co bądź kontrastowym, cieniu. Wieża tv w Sint-Pieters-Leeuw nie jest widoczna z innych miejsc w Brukseli, dlatego jeśli nie rozważamy wycieczki do niej autobusem podmiejskim (do czego namawiałem ostatnio), warto nawiązać chociaż ten kontakt wzrokowy z najsilniejszym i największym obiektem radiowym dla Brukseli.

2. Anteny na szczycie kopuły Bazyliki na Kokelbergu
Patrząc na wielką wieżę TV, zwróćmy także uwagę na wierzchołek bliższej bazyliki, która do tego momentu posłużyła nam tylko do nawigacji - tam również zainstalowane są anteny do emisji UKF FM. Z bliska można nie tylko by przyjrzeć się antenom, przykręconym do krzyża na kopule (za czasów mojego pobytu w Brux nadawane z nich było katolickie Radio Spes, aktualnie schlagerowe VBRO z mocą 50W = 0,05kW), ale także by popodziwiać architekturę samego kościoła, zbudowanego w stylu art-deco ze elementami brutalizmu.
2.1. Blok mieszkalny widoczny na wcześniejszych zdjęciach między Bazyliką a wieżą telewizyjną także nadaje programy radiowe FM! 101.9 R.Alma (0,3kW) A zatem zdjęcie c-c-combo!

3. Reyerstoren
Wracamy na Atomium i przesuwamy wzrok daleeeko na lewo od Bazyliki. Wieżowce omówię nieco później, gdyż pora teraz na kolejny charakterystyczny formą, brukselski wysokościowiec.
Zazwyczaj kształt "grzyba" przyjmują wieże ciśnień. "Ta", którą dostrzeżemy na południowym-wschodzie (na lewo od osi alei "wyjeżdżającej" spod Atomium) byłaby wyjątkowo ogromna, gdy uświadomimy sobie, ze stoi w odległości 8km. Reyerstoren to jednak nie wieża ciśnień.
Mieszkańcom Brukseli jest znana oglądana z ziemi z bliska, skąd wygląda jak głowa "kosmity" z "oczami na słupkach". W takiej formie pojawia się np. w grafikach z panoramą innych budowli miasta.
Służy natomiast celom technicznym dwóch publicznych nadawców Belgii, którzy mają swoje siedziby w biurowcach pod nią (kiedyś były to radiolinie do centrów nadawczych poza stolicą) - nie prowadzi emisji dla końcowych użytkowników, telewidzów, ani radiosłuchaczy. Stoi przy ruchliwym Boulevard Auguste Reyers 52 (najbliższa stacja premetro/tramwajowa: Meiser).

3.1.* Zadanie z gwiazdką.
Na horyzoncie, kawałek na lewo od grzyba Reyerstoren spodziewałem się wypatrzeć maszty centrum emisyjnego francuskojęzycznego nadawcy publicznego RTBF Wavre (odl. 24km). Nie powiodło mi się to, ale generalnie powinno być to do zrobienia - dlatego podpowiadam, gdzie patrzeć - może ktoś będzie miał lepszą widoczność. Maszty powinny być najlepiej oświetlone przez słońce późnym popołudniem, najgorzej - rano.

4. Tour Finances / Financietoren
Pozostałe anteny nadawcze w Brukseli umieszczone są na biurowcach, a nawet wysokich budynkach mieszkalnych. Emisje prowadzi się z nich nawet dosyć dużymi mocami, rzędu 10-30kW, co jest nieco dziwne w stolicy Unii Europejskiej, która tak bardzo lubi wchodzić w regulacje pro-ekologiczne.
W widocznej z Atomium panoramie centrum Brukseli wysokością ponad linię horyzontu wyróżnia się biurowiec Tour Finances, będący głównym emitującym wieżowcem w mieście. Patrząc z tej odległości (5km) ostrzeżemy oczywiście "szpic" z antenami (bez szczegółów), symetrię samego biurowca i być może, jeśli pozwolą warunki, także jego błękitny kolor. Ładnie prezentuje się on z ulic na północy miasta.
Z Tour Finances nadają głównie stacje RTBF: 88,8 - Pure FM, 91,2 - Musiq3, 93,2 - Classic21, 99,3 - Vivacite (te stacje mocą nawet po 10kW), a także jedna stacja flamandzka od VRT: 89,0 MNM. To chyba jedyny współczesny przypadek emisji programów publicznych dwóch społeczności językowych z jednego obiektu.

Tour Finances wychylający się zza budynków dziennika "Le Soir"

System anten Tour Finances - tuż powyżej połowy widać system dipoli dla DAB,
- co ciekawe, wyższa para tych dipoli jest odchylona ..ku niebu!

4.1. Na prawo od Tour Finances stoi biurowiec Belgacom - także z "tyczką" anten na dachu. Jak ustaliłem, nie prowadzi się z niego emisji radiowych UKF FM. Z bliska widoczne są anteny na inne pasma, a także przejście na wysokości do sąsiedniego bliźniaka.

połączone biurowce Belgacom - zdjęcie z jadącego pociągu :) Poniżej zbliżenie jego anten:

Przygotowując zdjęcia do tego artykułu, na lewo od Tour Finances (patrząc z Atomium), tuż obok innego wieżowca zauważyłem betonową wieżę telekomunikacyjną Etterbeek - nazwa z "eterem"! -pewnie chodzi jednak o coś innego. Znajduje się ona niedaleko stacji kolejowej Etterbeek, z której miałem jechać busem do wspomnianego wcześniej Wavre, ale zabrakło autobusów w rozkładzie i czasu. Nie zrobiłem też zdjęcia będąc wtedy bliżej niej. Na szczęście, jako nieoczekiwany szczegół utrwaliła się na panoramie Brukseli z Atomium. Niska, z dwoma talerzami - na prawo od biurowca:

Gdzieś jeszcze niżej, między zabudowaniami na bliższym planie schowała się lokalizacja przy Wetstraat 44 - jedna z największych osobliwości emisji radiowych Brukseli - tu z 10-piętrowego budynku nadaje się 2 stacje o sumarycznej mocy 15kW! (flamandzkie: 102,5 - QMusic i 103,4 - Joe FM). Tylko 1km od siedziby Parlamentu Europejskiego. Przechodziłem w tej okolicy i żadne anteny nie rzuciły mi się w oczy...
Co innego pewne dwa wieżowce u wylotu Avenue Louise do Boulevard de Waterloo.

5. Avenue Louise i Porte Namur
Widziane z Atomium, te dwa niemal równe wieżowce stojące na południowym wschodzie Brukseli - hotel i biurowiec "zlewają" się ze sobą (@7km). Tu na drugim planie (sztyce anten prawie prześwietlone):

I pojedynczo, z bliska:
Pierwszy z nich - La Tour Bleue (La Tour Louise) stoi pod adresem Boulevard de Waterloo 326.
Na dachu ma bardzo rozbudowany system 10 dipoli, emitujących łącznie 15kW dla dwóch najpopularniejszych walońskich programów: 102,2 - R.Contact i 104,0 - BelRTL.
Błękitny wieżowiec na tle jeszcze bardziej błękitnego nieba wygląda jak fantom...

Drugi wieżowiec - Tour de Bastion stoi nad stacją metra Porte Namur - ze skromniejszej liczby anten emituje 100,0 - Nostalgie i 103,7 - NRJ.

6. St. Gilles
Kolejny wysoki budynek z antenami UKF FM na dachu nie załapał się na zdjęciach z Atomium.
Stoi w dzielnicy St Gilles na południu stolicy (która jest najwyżej położonym rejonem n.p.m.), przy stacji premetro Albert. Ma 20 pięter. Nadają z niego: 101,4 - DH Radio, 104,7 - Fun Radio (największa moc - 5kW; pozostałe 0,1 -1kW), 106,8 - AraBel, 107,9 - TopRadio (ex.).

Mijałem go pewnego poranka spacerując trasą zabudowań w stylu art-nouveau (secesyjnych) w Brukseli.
Wykonałem jego zdjęcia z dwóch miejsc, lecz na żadnym nie widać kompletu anten - na jednym najlepiej prezentują się dipole na szczycie, na drugim - anteny poniżej nich, podczas gdy dipole zniknęły w płaszczyźnie masztu.

Tour du Midi
Zamieszczam "na zaś": Stojący niedaleko dworca Garde du Midi wieżowiec Tour du Midi nie stał się jeszcze obiektem nadawczym, ale ma na to spore szanse. Jest najwyższym drapaczem chmur w Brukseli, jeśli patrzymy na wysokość ścian budynku - absolutną wysokością ustępuje tylko błękitnej Tour Finances, która wygrywa właśnie dzięki antenom.

7. Wieża Mechelen
Radiowe obiekty można z Atomium wypatrzyć też na kierunkach przeciwnych Brukseli - na północ.
Z odległości 15km widoczny jest całkiem dobrze charakterystyczny pion wieży w Mechelen (wieży ciśnieniowej?).

Jadąc pociągiem do Antwerpii mijałem ją z dosyć bliska:

... jak również wracając - przy zachodzie słońca:

Anteny FM na wieży Mechelen nadają 4 flamandzkie programy:
96,7 Joe; 99,0 Randstad (teraz VBRO); 104,8 TOPradio; 107,9 - NRJ.

8. Maszty Wolvertem
Tajemniczą grupkę masztów - 3 niższych i jednego wysokiego, dostrzegłem na horyzoncie uniósłszy obiektyw ponad prawe skrzydło centrum wystawienniczego (trójkątny budynek w stylu art-deco stojący na jednej osi z Atomium). W tamtej chwili nie wiedziałem, z jakim obiektem miałem do czynienia - zidentyfikowałem go po powrocie. To średniofalowe centrum nadawcze w Wolvertem! Obie jego częstotliwości odbierałem kiedyś w Polsce: 927kHz (VRT R1 z wyższego, 190-metrowego masztu) i 1512kHz (RNW). Niestety, 10 miesięcy po mojej wizycie w Belgii, 26.06.2017 maszty wysadzono i zlikwidowano centrum. Cieszę się, że zdążyłem je zobaczyć, gdy jeszcze stały, choć od 2011 nie prowadziły już emisji.

9. Brussegem
W trakcie przeglądania zdjęć i porównywania ich do map z nadajnikami doszedłem do wniosku, że na północny-zachód powinien być widoczny jeszcze jeden pobliski obiekt nadawczy. Jeśli tak, mógł utrwalić się na zdjęciu centrum wystawienniczego - po jego lewej stornie (dla równowagi z Wolvertem:)

Sprawdziłem - rzeczywiście jest! Drobne i niepozorne, choć w odległości tylko 9km, ale jest. Gdybym o nim wiedział, pewnie dał bym większe zbliżenie - a tak nieco "przy okazji". W dodatku przelatujący ptak spowodował, że betonowa wieża ma jakby dwa piętra talerzy, zamiast jednego (poniżej pośrodku).

Z niskiego "słupa" w Brussegem (ciekawa nazwa, jakby połączenie Brussel i Egem - to drugie to centrum nadawcze w zachodniej Flandrii, z najwyższym masztem w kraju) nadawane są z mocą 2kW:
90,7 - VRT R2 (choć powinno tam być słyszalne z St-Pieters-Leeuw, to tylko 18km od 50-kilowatowego nadajnika!) i 95,2 - BRF (publiczny program niemieckojęzyczny). Oba są w kanonie sygnałów osiągalnych lokalnie w Brukseli (>mój bandscan).

Na tym zakończę przegląd widoków z Atomium i przegląd brukselskich obiektów nadawczych radia UKF FM. Aż boję się powiększać resztę zdjęć, bo zabawa mogła by trwać dalej... Ale tyle to i tak wiele.
Zwykli turyści mogą być rozczarowani widokami z tej fantastycznej konstrukcji - drzewiasty park, park Mini Europa, park..ing, panorama centrum bez żadnych zabytkowych szczegółów - no, może tylko bazylika Kokelberg. Za to miłośnicy radia mają dookoła całe mnóstwo celów i odkryć!

Na pożegnanie z Atomium kilka jego nietypowych zdjęć:

Historyczne z czasów Wielkiej wystawy w 1958r: