Dawne loga regionalnych oddziałów TVP

Z okazji powrotu Telewizji Polskiej do koncepcji kanałów regionalnych przyglądam się logotypom poszczególnych regionalnych oddziałów (OTVP) z czasów kiedy emitowały one w pełni samodzielne, pełnoformatowe programy o wiernej widowni i wysokiej oglądalności.



Kiedyś, kiedy nie miałem anteny satelitarnej, mieszkając w centrum kraju odbiór dalekiej stacji telewizyjnej, nawet regionalnej gdzieś z daleka Polski był ekscytującym spektaklem. Niektóre telewizje regionalne miały wówczas dosyć słabe nadajniki i by móc podejrzeć, co oglądają widzowie z innych regionów trzeba było liczyć na dalekie, silne nadajniki Dwójki, która retransmitowała audycje ośrodków regionalnych o poranku i wieczorem w długich blokach.

Bylem jeszcze dzieckiem i rzeczą która w dalekim odbiorze telewizyjnym intrygowała wtedy najbardziej to "znaczki" stacji tv. Pamiętam doskonale, ze jednym z pierwszych dalekich złapanych był znaczek TV3 z Bydgoszczy i PTV z Poznania (nawet nie zdawałem sobie sprawy z przyczyn dalekiego odbioru TV).

Każdy oddział regionalny TVP miał w latach 90-tych całkowicie własny program, przy czym ośrodków było o połowę mniej niż obecnie. Dopiero około 1995 roku pojawiło się kilkugodzinne pasmo wspólne. Mimo że pokazywane były te same seriale i programy, na ekranach różnych miast widniały różne loga.
Pomysł stworzenia marki "parasolowej" dla wszystkich ośrodków regionalnych zrodził się na początku lat 2000. Inicjatorem był ośrodek katowicki, do tego czasu chyba najczęściej zmieniający swoje logo i od początku istnienia zwący się "Trójka". W związku z tym zaczął się proces zmian w logo wszystkich regionów - w większości zamieniono je na nowe, z identyfikacją TVP3 i trzema kolorowymi pasami (ówczesne barwy TVP) i obramowaniem - "łyżwą", od spodu.
Graficznie nie było ono w najlepszym stylu. Wtedy jeszcze każda antena TVP, nie tylko Regiony, miały różne loga. Niektóre ośrodki dały opór wspólnemu logo regionów. Największy - chyba w Warszawie. Zdaje się jednak, że był to proces zmiękczania oporu, bowiem co kilka tygodni-miesiecy, warszawskie logo coraz bardziej traciło swój charakter.
Podobnie lokalne akcenty miały loga OTV Kraków, Wrocław i Szczecin - w miejscu trzech kolorowych pasków zamieszczono kolejno: pomniejszone logo "WOT", wrocławskie magnoliowe "W", krakowskie "K w koronie", a w Szczecinie - mewę.

Logo regionalnej trójki musiało zmienić się diametralnie, gdy TVP zdecydowała o ujednoliceniu logotypów wszystkich anten w 2003 roku. W tym czasie zostały uruchomione kolejne oddziały (Olsztyn, Opole, Lubuskie, Kielce), które dołączyły do poprzednich 10 (Warszawa, Kraków, Gdańsk, Poznań, Łódź, Białystok, Szczecin, Rzeszów, Bydgoszcz, Lublin). We wspólnym paśmie emitowano logo TVP3, na wzór dawnej jedynki, zaś w czasie audycji lokalnych dołączano pod nim nazwę miasta. Na materiałach reklamowych i handlowych TVP3 było utożsamiane z zielenią - biała grafika na zielonym tle.
Oznakowanie TVP3 zniknęło z ekranów po wprowadzeniu marki TVP Info w październiku 2007.

Jak historycznie przedstawiały się logotypy w poszczególnych regionach?
Dla mnie lokalnym OTVP był warszawski "WOT". Obserwacje pozostałych oddziałów lokalnych były związane z dalekim odbiorem telewizji naziemnej (DX).

WOT - Warszawski Ośrodek Telewizyjny

Warszawa - Warszawski Ośrodek Telewizyjny - w skrócie WOT. Wystartował z samodzielną anteną dosyć późno, bo dopiero w 1993 roku, wcześniej skupiając się na produkcji dla anten ogólnopolskich TVP. Logo samodzielnego WOTu od 1993 roku stanowiła przezroczysta, bezbarwna wersja grafiki znanej z pasma na TVP2, przedstawiająca malowane jakby mazakiem litery "WoT". Tak wyglądał ekran Wot-u w ówczesnych latach: na Dwójce (logo kolorowe) i antenie własnej (logo przezroczyste):

Później, pozostawiając je przezroczyste, logo wprowadzono w kosmetycznie innej formie - malowane jakby szerokim pędzlem. W materiałach marketingowych kanału miało ono kolor granatowy - jak po lewo, na ekranie zaś było zabarwione na żółto.

Taki kształt "WOTu" pozostał na długo, a widzowie bardzo przyzwyczaili się do niego i do nazywania warszawskiego kanału lokalnego "Wot" (w świadomości wielu pozostała nawet do czasu powstania TVP Info, a nawet do dziś).

Z tego powodu Warszawski Ośrodek Telewizyjny niechętnie przyjął nazwę
TVP3, zwłaszcza że stacja miała już swoją liczbę: WOT-51, od numeru kanału pasma UHF na któym nadawano program (i taką nazwę początkowo forsowano na antenie). Początkowo obok Wotu postawiono tylko trójkę - niestety nie dysponuję pełą klatką z tamtego okresu, więc po prawo tylko crop:

"Łyżwa" (dobrze ujete!) - biała ramka pod logo została dodana póżniej:

W dalszym etapie "urtrójkowiania" telewizji regionalnych powstało absurdalny logo-twór WOT TVP3. Podobnie przy regionalnym motywie pozostały oddziały w Krakowie, Gdańsku, Szczecinie i Wrocławiu. Nadal kanał był nazywany przez warszawiaków po prostu "Wotem", bez względu jak paskudne było nowe logo ekranowe:

A tak po kastracji z historycznego motywu wyglądało logo WOT (właściwie to już logo jakiejś TVP3 - jak wspomniałem, dla widzów ten kanał jeszcze na długo pozostał WOT-em).
O, prezenter zamknął oczy podczas łapania zrzutu ekranowego :-)

W 2003 roku zostały ujednolicone logotypy wszystkich anten TVP. Tak naprawdę był to konkurs, ale podobno nie wpłynęły żadne przekonujące prace (mimo, że propozycji było dużo!) i postawiono na upodobnienie wszystkich do najbardziej rozpznawalnego TVP1. W rezultacie, niektórzy mieli problem z ogarnięciem, jaką stację włączyli, a na kineskopach podczas oglądania wypalała się grafika "TVP" - już nie tylko od oglądania "Jedynki", ale też "Dwójki i "Trójki".

Od tego czasu, regionalne wariacje polegały już jedynie na dodaniu surowego napisu identyfikującego miasto-oddział TVP. To ograniczenie kreatywności do zera, wiec wybaczcie - nie będę się nim zajmował.
Obawiam się jedynie, że pojawią się pokusy w TVP, by do niego powrócić.

Za chwilę przejdziemy do kolejnych regionów. Mniej-wiecej w kolejności, w jakiej udało mi się je kolejno "złapać".

Ewolucję loga doskonale dokumentują zasoby "Logopedii"




TV3 - Telewizja Bydgoszcz

Telewizja Bydgoszcz ("TV3") emitowała pprogram z logo składającym się z przezroczystych, bezbarwnych liter TV z pochyloną cyfrą "3" przylegająca do jednego ramienia "V". Niektórym "trójka" bardziej przypominała "B" czy nawet "motyla". Było to pierwsze logo telewizji spoza Warszawy, jakie podczas tropo obserwowałem na swoim telewizorze.
Podobno wyświetlane było też w kolorze.

Oto kilka screenów z bydgoskich telewizorów:

TVG - Telewizja Gdańsk ("Trójka")

 Telewizja Gdańsk miala w swoim czasie jedno z najładniejszych logo w Polsce. Trzy litery TVG na trzech kolorowych "kulach" lub "pilkach" byly wyswietlane w prawym gornym rogu. Co ciekawe, przez dlugi czas TVG byla retransmitowana jako program lokalny poprzez olsztyński nadajnik TVP2, na ktorym zlapalem program gdanskiego oddzialu TVP po raz pierwszy.

PTV - Telewizja Poznań

Pierwsze logo tej telewizji z powodzeniem mogłoby stać się wzorem dla wszystkich kanałów TVP, zamiast obecnego logo w którym litery zamknięto w klatkach. PTV... byłaby to "Polska Telewizja"
Do rzeczy: logo poznańskiego OTV to trzy białe nieprzezroczyste i pochyłe litery PTV. Z lewej strony, nieco nachodzące na literę P znajdują się trzy kolorowe kreski - czerwona, zielona i niebieska. Logo zajmowało bardzo niewiele miejsca i wyświetlane było w lewym górnym rogu. Już jako nie Telewizja Poznań, a TVP3 Poznań, dostosowało swoje logo do standardów narzuconych wszystkim ośrodkom regionalnym TVP. Oto dwa screeny:
PTV w standardowym położeniu po lewo:

 Tu nietypowo: logo PTV z prawej strony!

TL - Telewizja Lublin (TVL)

Telewizja Lublin czyli TVL wyświetlała w prawym górnym rogu logo złożone z pochyłych liter T i L.Występowało ono w dwóch wariantach:

Kiedy program z Lublina był retransmitowany na antenie TVP2 w okienkach lokalnych, TL wyświetlało logo - jak niebieski wzór obok:
Były to ułożone z rombów i trapezów inicjały Telewizji Lublin.
-"T" pochylone w lewo, "L" w prawo i obie litery złączone w taki sposób, ze można było ze znaczka odczytać TVL - "V" było elementem wspólnym. Było to też jednocześnie logo marketingowe OTV w Lublinie.

W takiej formule jak żółty wzór obok (z dodatkowym "slashem" między T i L dla wzmocnienia czytelności skrótu TVL) logo pojawiało się, gdy lubelski oddział nadawał programy "pasma wspólnego" regionów.

Oddział nie wprowadzał żadnych lokalnych urozmaiceń do logo z szablonu TVP3 Regionalnej. Wraz z nastaniem epoki TVP3, typowo lubelskie akcenty telewizji regionalnej zastąpiono szablonowymi:

Dwie znalezione lubelskie stopklatki obrazują logo TL podczas retransmisji na TVP2.

 I ostatni screen drugim logo złożonym z węższych/cieńszych elementów powodujących że zamiast tylko TL widoczne jest TVL. Różnica jest baredzo subtelna, ale widoczna:

tb - Telewizja Białystok

Telewizja Białystok powstała dopiero około 1996-7 roku. Wcześniej TVP2 na Podlasiu i Suwalszczyźnie w pasmach lokalnych retransmitowała WOT z Warszawy. Od samego początku białostocka telewizja nadawała bardzo ciekawe dizajnersko logo w lewym górnym rogu - małe litery "tb" wpisane na lezący na wierzchu listek drzewa. Logo emitowane było w odcieniach zieleni (w dwóch screenach poniżej logo jest w prawym górnym rogu).
Powyższa grafika to tylko logo marketingowe - w znaczku ekranowym widniały tylko litery "tb" na zielonym konturze jednego listka (screeny to dokumentujące zamieszczam poniżej). Ta przyjemna dla oka identyfikacja zaniknęła po wprowadzeniu TVP3.

Telewizja Kraków

Telewizja Kraków - Po raz pierwszy zetknąłem się z nią podczas pasma lokalnego emitowanego na TVP2 z nadajnika na Św.Krzyżu - aktualnie w oknach lokalnych idzie z niego kielecka TVP. Oddział w Krakowie znaczył się tradycyjnym, królewskim krakowskim "K" w koronie i z ozdobami (motyw z drzwi katedry wawelskiej). Znak był biały i nieprzezroczysty z grubym, czarnym konturem (czarnym kwadratem stanowiącym tło) - umieszczone w prawym górnym rogu ekranu. Nieprędko z niego zrezygnowano - "koronowane K" zostało przemycone do późniejszych mutacji TVP3 dla krakowskiego oddziału, aż do czasu ujednolicenia znaczka we wszystkich antenach TVP.

Telewizja Wrocław

Telewizja Wrocław - Kiedy złapałem ich program po raz pierwszy, obraz był oznakowany trójkolorową literą "W" podzieloną na trzy części układające "kwiat" - wrocławską magnolię o białych płatkach i zółtym dnie. Było to jedno z najbardziej pomysłowych logosów ze wszystkich jakie miały ośrodki TVP. To logo stało się mniejszym elementem późniejszych znaków TVP3 Wrocław i zniknęło dopiero przy powstaniu TVP3 wzorowanego na TVP1.

Wrocławski oddział w ogóle oceniam jako bardzo innowacyjny w tworzeniu swojego identity - tutejsza TVP identyfikowana była jako "5-ka", miała do tego ciekawe logo - cyfrę 5 opisaną wokół kwadratu i koła. Inny motyw wrocławskiej telewizji to litera "W" sugerowana przez światła jupiterów/reflektorów. Brawo Wrocław! 

Kanał 7 - Telewizja Szczecin

 Sygnał szczecińskiej TVP odbierałem podczas propagacji
troposferycznej z nadajnika TVP2 w Gołogórze/Koszalin podczas pasm lokalnych lub podczas bardzo silnych propagacji na kanale 38.

Logo oddziału był kontur cyfry "7" z białym ptakiem (mewą) przelatującym przez jej środek. Po zmianie kanał był oznaczony pochylonym prostokątem stworzonym z trzech kolorów (RGB), na które nałożona była mewa, ta sama, która przelatywała po "Siódemce". To logo stało się wkrótce elementem znaczka TVP3 Szczecin, w którym lokalna identyfikacja była umieszczona w tym
samym miejscu, w którym umieściły ja oddziały w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu - czyli na lewo od liter TVP, oczywiście w dostosowanym rozmiarze.

Screen i znów moje zdziwienie - to logo też zapamiętałem w top-left?

Telewizja Łódź

logo handlowe oddziału w Łodzi

Logiem łódzkiej telewizji były trzy kolorowe (czerwone, zielone, niebieskie) kółka. Mało pomysłowe. Logo marketingowe miało jeszcze w nich czarne litery TVP i na dole dodatkowy czarny pasek z napisem "ŁÓDŹ" (jak obok), jednak nie wyświetlano tych elementów na ekranie. Trzy kolorowe koła zostały wprowadzone do pierwszych wersji ustandaryzowanego logo TVP3.

Telewizja Rzeszów

Zdaje się, że z odbiorem TV Rzeszów było u mnie najgorzej, gdyż to logo ujrzałem na ekranie jako jedno z ostatnich spośród regionów TVP. Pierwszy raz znalazłem je w gazecie z programem telewizyjnym "Telekino". Ten magazyn wychodził bardzo krótko, ale jego cehcą charakterystyczną było to, że publikował listingi wszystkich ośrodków lokalnych oddzielnie, podczas gdy inne czasopisma z programem TV skracały go, bądź publikowały jedynie program "pasma wspólnego". W Telekino logo było natomiast dosyc małe i musiałem kogoś poprosić, żeby mi wytłumaczył, co oznacza ta dziwna grafika po prawo od liter "tv" - tvRz.

"Tele3" - Telewizja Katowice

Mnie udało się odebrać TVP Katowice po raz pierwszy (via TVP2 Częstochowa), program był znakowany jedynie powyższym motywem z literami TVP i trzema poziomymi paskami.
Wydawało mi się, że pod spodem był też biały napis KATOWICE, ale to było już przy okazji kolejnego loga - jak na poniższych screenach (zauważcie zamienione kolory na literach V i P)

Potem katowicka telewizja postanowiła wrócić do skojarzenia z trójką. Na dalszym screenie załapał się kawałek kolejnego logo (na szczęście większy kawałek i reszty można się domyślić:)
Tak, tak, to właśnie z Katowic zdaje się przyszedł pomysł "trójkowania" reszty regionów. Poniższe logo, z ramką i "3-ką" stało się pierwowzorem pierwszego, wspólnego szablonu regionalnych logotypów.

Kolejne logo dostosowane do ogólnopolskiego szablonu. Napis Katoiwice pisany dyżymi literami i na całą szerokość logo (w innych regionach - bezpośrednio pod =TVP i po lewo od Trójki

...A wkrótce regionalne wariacje zaniknęły i katowickie logo zostało zastąpione przez kolejne i kolejne szablony TVP3 Regionalnej:

Jak widać, oprócz większej własnej ramówki, terenowe oddziały Telewizji Polskiej kiedyś w pełni samodzielnie kreowały swój logotyp, identy i wizerunek. Zrównywanie wszystkich logosów do jednego szablonu spowodowało utratę charakterystycznych motywów poszczególnych telewizji regionalnych, które widzowie rozpoznawali i z którymi utożsamiali swoje lokalne serwisy informacyjne.

Jeden z pierwszych logotypów katowickiego oddziału TVP.