Bandscan Kopenhaga

Lokalizacja stolicy Danii na wschodnim krańcu królestwa powoduje, że w jej eterze słychać też mocne sygnały ze Szwecji. Niewiele stolic w Europie znajduje się podobnej sytuacji, gdzie fale sąsiadów docierałyby tak silne. Co jeszcze udało mi się złapać w paśmie radiowym FM w Kopenhadze?

W poprzednim poście opowiedziałem jak od strony programowej przedstawia się eter stolicy Danii. W tym zaś przedstawię skalę FM tego miasta od strony technicznej - kwestie odbioru bliskiego i dalekiego.

Publiczne programy DR P1/P2, P3 i P4 dla stołecznego regionu nadawane są na FM z dużą mocą z ponad 300-metrowego masztu Gladsaxe stojącego w zachodniej dzielnicy Kopenhagi (zdjęcia tego i wielu innych nadajników oraz anten znajdą się w kolejnych postach). W całej Danii emisja programów DR odbywa się łącznie z kilkunastu nadajników dużej mocy - w tak płaskim terenie, jakim cechuje się kraj, praktycznie nie wymagających doświetleń. To samo centrum nadawcze emituje również programy największych stacji komercyjnych - Nova, The Voice, Radio 24syv - odbywa się to tak samo dużą mocą - tyle, że w polaryzacji pionowej (odwrotnej względem stacji publicznych).

Pozostali duńscy nadawcy prywatni rozbudowują sieci opierające się na małej mocy w mniej lub bardziej korzystnych lokalizacjach. W samej Kopenhadze niektóre z nich można spotkać nawet w kilku miejscach na skali. Tutaj trzy lokalizacje rozgłośni The Voice z RDS:

A także trzy razy myRock z RDS:

Warto dodać, że po latach nadawania z zewnętrznych dzielnic, mniejsze stacje komercyjne niedawno (już po moim wyjeździe z Kopenhagi) dostały możliwość emisji z wysokich masztów stołecznych centrów nadawczych Gladsaxe i Hove (Høve, nazywane też København-Vest, 20 km od centrum stolicy), co bardzo poprawiło ich zasięgi.
Stała się również wielka sprawiedliwość dziejowa - otóż rozgłośnia Radio100 wreszcie nadaje w Kopenhadze na "swoich" 100,0 MHz, gdzie zamieniło stołeczne PopFM. W trakcie mojego pobytu w Danii, "100-ka" rezydowała jeszcze na 97,2 MHz.

W mieście pracuje też całe mnóstwo nadajników małej mocy, z których swój program emitują rozgłośnie społeczne i niszowe, opisane w poprzednim artykule. Na szczęście, mimo znacznej ich liczby, nie stwierdziłem zakłóceń między nimi.

P1, P2, P3, P4 ... P5, P6, P7!
Kiedy nasłuchując na miejscu częstotliwości 88,4 FM usłyszałem identyfikację programu: "P6", byłem przekonany, że była jakaś stacja komercyjna, której lokalizację pewnie odnajdę w wykazach dla Kopenhagi po powrocie. Nie udało się jednak jej zidentyfikować w ten sposób - podobnie, jak kolejnej usłyszanej nad Sundem - "P7 Mix" na 92,2! Nie znalazłem również naziemnego nadajnika z emisją DR P1 na 101,5 i jeszcze paru innych, które tam złapałem. Ponieważ podczas pobytu rezydowałem w kamienicy czynszowej, doszedłem do - jak się okazało - słusznego podejrzenia, iż po raz kolejny (po podobnej sytuacji w moich noclegach w Berlinie i Pradze) mam do czynienia z "promieniującą" instalacją telewizji kablowej.

Kanały P5, P6 Beat, P7 Mix należą do cyfrowej oferty publicznego DR, rozpowszechnianej w DAB, a analogowo na FM tylko w sieciach kablowych. Nie mając odbiornika cyfrowego, mogłem w ten nietypowy sposób spotkać i nieco poznać kolejne programy, a właściwie - "szafy grające" Danmarks Radio.

Szwecja bliska i daleka...
W parze ze szwedzkim Malmö na drugim brzegu cieśniny Sund (dun. Øresund), Kopenhaga tworzy duopolis - dwa miasta w dwóch krajach połączone bardzo bliskimi relacjami i imponująca morska przeprawą. Jak z zaskoczeniem jednak stwierdziłem, sygnały radiowe FM z partnerskiego miasta docierały do Kopenhagi zaskakująco słabe, jak na jedyne 34 km przez wodę. O wiele silniejsze i spolegliwe okazało się jeszcze odleglejsze centrum nadawcze Skanii - Hörby (@75km, moce nadajników po 60kW) . Emisje z centrum nadawczego w Malmö/Jagersro musiały być więc albo tłumione w kierunku zachodnim, bądź znacznie mniejsze, niż deklarowane 6kW.

RDS z Horby w Kopenhadze, jak lokalny

Najdalszym zidentyfikowanym spośród moich łowów w Kopenhadze był szwedzki Goteborg na 89,3 (SR P1), który z odległości 225km przyleciał w ramach małego tropo z kierunku północnego drugiego wieczoru.
Napisałem "zidentyfikowanym", ponieważ dwa nieustalone złapane tam sygnały mogły po potwierdzeniu odebrać pierwszeństwo Goteborgowi:
- bardzo słabe gadane na 99,2 mogło pochodzić z Hamburga (NDR Kultur) - brak innych w okolicy!
- jazz grający na 93,8 (obok LOC 93,9 P3) mógł być... z Polski - PR2 Koszalin.  o=4 scatter?
Drugie pod względem odległości, zidentyfikowane DXy pochodziły z leżącego na północ, podobnie jak Goteborg, szwedzkiego Halmstad (@125km). Ten nadajnik z różną jakością słyszałem codziennie.
Spośród dalszych sygnałów z terenu samej Danii, w Kopenhadze bardzo silnie i stabilnie w eterze prezentowało się Naestved (Næstved) stojące na południu Zelandii - tej samej wyspie, na której znajduje się Kopenhaga.  Co ciekawe, choć Næstved zlokalizowane jest bliżej niż szwedzkie Horby (67 vs 75km) i miało porównywalną moc (kolejno: 100 i 60kW), odbierałem je zauważalnie słabiej - z RDSem tylko na jednej częstotliwości spośród pięciu.

Pod względem DXów nie były to więc zbyt imponujące łowy - nie złapałem Bornholmu, Lolland ani Fionii - dwóch sąsiednich duńskich wysp, o wiele bliższych od Goteborga. Ale kto by się martwił o DXy w tak ciekawym, lokalnym eterze, jaki oferuje duńska stolica.

Szwedzka radiowa eksklawa
Identyfikując stacje z mojego bandscanu odkryłem bardzo ciekawą sytuację - nadajnik szwedzkiej stacji Guldkanalen na 104,7 odnalazł się... po duńskiej stronie Oresundu (na północ od Kopenhagi)! Ciekawe, co było tego powodem - brak częstotliwości w samej Szwecji (rejon miasta Halmstad), czy lepsze warunki dla pokrycia sygnałem szwedzkiego wybrzeża z duńskiego brzegu...

A oto już cały bandscan:


Bandscan Kopenhaga / Bandscan Copenhagen/ København
zrealizowany od 14.06 do 17.06.2017, godziny wieczorne i nocne

QTH: dzielnica Vesterbro, na 2 piętrze kamienicy, zwarta zabudowa
odbiornik: tuner Sony XDR-F1HD
antena: dipol 2-teleskopowy "rabbit ears"
Skala ocen sygnału: szkolna 1-6 ("o=?"):
1 - odbiór na granicy percepcji,
2 - dużo szumu, zrozumiałe tylko fragmenty,
3 - szumiące mono, wszystko zrozumiałe,
4 - niemal czyste mono,
5 - stereo, ale zaniki w niektórych pozycjach dipola
6 - st+RDS w każdym ustawieniu dipola.
Różne wartości w kolumnie o=? (jakość odbioru) oznaczają różnice w odbiorze w porównaniu kilku nocy.
Skróty w rubryce "comments": unid - stacja niezidentyfikowana; tent - tentative, przypuszczalnie

MHz	name	o=	tx	kW	km	comments
87,5
87,6	Cph local	6 no R	Brønshøj – Belalhøj	0,16	3
87,7	SR P1	2/4	Halmstad	60	125	Szwecja
87,8
87,9	SR P1	4+/5-	Malmo – Jagersro	6	34	Szwecja
88,0
88,1						brak Arhus, @153km
88,2						teraz Classic Rock
88,3	Rix FM	2+/3-	Landskrona	1	25	Szwecja, teraz NRJ
88,4	DR P6 Beat	5-/3+	kablówka!			kablówka!
88,5
88,6	DINRADIO	5 RDS	Birkerod			teraz Classic Rock, Hillerod,29km
88,7
88,8	SR P1	5 RDS	Horby	60	75	Szwecja
88,9
89,0						brak S.Hojrup, Fyn @138km
89,1
89,2	Radio 100	3	Tastrup	0,5	19	teraz Pop FM
89,3	SR P1	0/2	Goteborg!	60	225	scatter, tropo?
89,4	myRock	3	Hillerod?			teraz Pop FM Hillerod @29km
89,5	SR P4 Malmohus	4/5	Horby	5	75	Szwecja
89,6	Cph local	5-/4	Dortheavej 61 (Utterslev)	?	1
89,7						listed: Byens Radio, Ydre Norrebro
89,8	SR P1	4+/5-	Helsingborg	30	42
89,9	overmod	2+
90,0						brak Bornholmu:( @160km
90,1						+zakł od 90,4
90,2	Cph local	4+/5-	Ballerup/Pederstrup	0,63	14	+zakł od 90,4
90,3
90,4	Cph local	6 no R	Radisson Blu, Amager Bvd
90,5
90,6
90,7
90,8	DR P1	6 RDS	Gladsaxe	60	6
90,9
91,0
91,1
91,2	SR P2	3/4	Halmstad	60	125	Szwecja
91,3
91,4	NOVA	6 RDS	Gladsaxe	10	6
91,5
91,6
91,7	Retro FM	3++	Vellinge	1	37	Szwecja, teraz Rockklassiker
91,8		0				teraz The Voice, Hove
91,9
92,0						brak Skamlebæk @72km
92,1
92,2	DR P7 Mix	4+/5-	kablówka!			kablówka!
92,3
92,4	SR P2	5-RDS	Horby	60	75	Szwecja
92,5
92,6
92,7	myRock	5+RDS	Smorum	2	19	teraz Hove (Cph-Vest)
92,8	R.Helsingor	2	Helsingor	5	38
92,9	Cph local	6 no R	Frederiksberg – Zoo			carrier, oldies
93,0
93,1
93,2
93,3	SR P2	3+/4	Malmo – Jagersro	6	34	Szwecja
93,4
93,5
93,6	The Voice	2	Koge	0,5	33
93,7
93,8	jazz - nie PR2?	4	Koszalin, Gołogóra ??	60	327	tent.; "w V", raz? scttr?
93,9	DR P3	6 RDS	Gladsaxe	60	6
94,0
94,1
94,2
94,3
94,4
94,5	Cph local	5 RDS	Glostrup, Albertslund	0,32	10
94,6
94,7
94,8	DR P1	4	Naestved, Overup	100	67
94,9
95,0	SOFT	5-RDS	Farum		18	teraz Gladsaxe
95,1
95,2	Hvidovre Narradio	5 no R?	Hvidovre, Ishoj	0,2	8	relig.
95,3	Funradio	3	Svedala	4	42	Szwecja
95,4	SR P3	3+	Halmstad	60	125	Szwecja
95,5	Cph local	6 RDS	Gammel Kongevej 60
95,6
95,7	SR P2	4	Helsingborg	30	42	Szwecja
95,8
95,9	Retro FM	4-	Kavlinge	1,5	25	Szwecja, teraz Rockklassiker
96,0
96,1	THEVOICE	6 RDS	Gladsaxe	3,2	6	ex: Sollerod,Rudersal
96,2
96,3	?	|				retransmisja szumu?, raz
96,4
96,5	DRP4 KBH	6 RDS	Gladsaxe	60	6
96,6
96,7
96,8						brak S.Hojrup, Fyn @138km
96,9
97,0	SR P3	5 RDS	Horby	60	75	Szwecja
97,1
97,2	radio100	6 RDS	Glostrup	3,2	7	teraz Gladsaxe, Pop FM
97,3	SR P4	4	Halmstad	60	125	Szwecja, +carr. o=4 raz
97,4
97,5	DR P4	4+	Naestved, Overup	100	67
97,6
97,7	Cph local	6- no R	Fredriksberg
97,8
97,9
98,0	SR P3	3+	Malmo – Jagersro	6	34	Szwecja
98,1
98,2	Radio Køge	3+/4-	Køge	0,5	34
98,3
98,4	SR P3	4/4+	Helsingborg	30	42	Szwecja
98,5
98,6	Radio Nord	0/2+	Hordsholm			teraz MTV Radio, Hillerod
98,7
98,8
98,9	Cph local	6 no R	Righospitalet	0,16	2
99,0
99,1
99,2	gadane unid?	1/2				tent NDR Kultur Hburg
99,3
99,4
99,5
99,6	DR P3	4-	Naestved, Overup	100	67
99,7
99,8
99,9
100,0	Pop FM	6 RDS	Gladsaxe	77	6	teraz R.100
100,1
100,2
100,3
100,4
100,5	"P5"?	4+/5-	kablówka?			„pi fem”, kabel: Nova FM
100,6	SR DinGata	4-	Malmo – Jagersro	6	34	Szwecja
100,7
100,8
100,9	Cph local	5+RDS	Gladsaxe			Kanal Gladsaxe
101,0
101,1	24syv	3	Skamlebæk	5	72	teraz R4DIO 4
101,2						teraz PopFM Farum
101,3
101,4	SR P4	4+	Horby	60	75	Szwecja
101,5	DR P1	5-	kablówka!			kablówka!
101,6	24syv	4	Naestved, Overup	100	67	teraz R4DIO 4
101,7
101,8						teraz R.Soft, Amagerbro
101,9
102,0	SR P4	4	Malmo – Jagersro	6	34	Szwecja
102,1
102,2
102,3	24syv	6 RDS	Gladsaxe	6	16	teraz R4DIO 4
102,4
102,5
102,6	Guldkanalen	2	Lund – Staffanstorp	0,5	40	Szwecja
102,7	Retro FM	4	Landskrona	0,10	26	tent, (dnk pop!)
102,8	?
102,9	Cph local	6 RDS	Kastrup, Vandtarnet	0,16		teraz Brønshøj – Belalhøj
103,0						brak Arhus, @153km
103,1
103,2	SR P4	4	Helsingborg	30	42	Szwecja
	DR P3	4-	kablówka!			kablówka!
103,3
103,4	Cph local	6- no R	Amager Kastrup Vandt.			teraz ma RDS
103,5
103,6	Radio 100	5-	Olstykke	2	27	teraz myRock Gladsaxe
103,7
103,8
103,9	NOVA	5-RDS	Naestved, Overup	100	67
104,0
104,1	Radio 100	4-	Birkerod		18	teraz Hove (Cph-Vest)
104,2	Rix FM	3+	Lund	1	46	Szwecja, teraz NRJ
104,3	nośna w V	3				Fredensborg? 2kW @33km
104,4	myRock	5-RDS	Ishoj - Greve Strand	1,3	17
104,5
104,6
104,7	Guldkanalen	4	Karlebo – Kokkedal	2	26	szwedzka z terytorium DK
104,8
104,9	THEVOICE	6 RDS	Brøndby		9	teraz Amagerbro
105,0	Pop FM	3+	kablówka!			kablówka!
105,1
105,2	NRJ	4-	Malmo	5	28
105,3
105,4	The Voice	5 RDS	Gentofte	0,25	8
105,5
105,6	myRock	4/5RDS	Dragor, Amager	0,5	10	teraz Amagerbro
105,7	nośna	|| 4
105,8
105,9	Cph local	5 RDS	Rødovre	0,5	7	RDS: CPH FM
106,0
106,1	nośna?	1
106,2	Radio 100	3	Hillerod?			teraz myRock Hillerod
106,3	Cph local	6-RDS	Righospitalet	0,06	2	RDS: 106,3KBH
106,4
106,5
106,6	The Voice	3+	Roskilde	0,5	28
106,7	Rix FM	3+/4	Malmo	5	3+/4	+gadane o=1/2 RMF?
106,8	gadane	4	?			retransmisja czegoś z zakł. DR z pogodą morską, P1?
106,9	myRock	4+	Allerod, Lynge			teraz Pop FM Amagerbro
107,0	Retro FM	3?	Lund	5	46
107,1	Din Radio	5-	Ishoj - Greve Strand	0,8	17	teraz Classic Rock
107,2
107,3						teraz The Voice, Hillerod
107,4						teraz lo-pwr Lyngby & Malmo
107,5
107,6	DR P5	5-	kablówka!			kablówka!
107,7	R. Soft	3	Hvalso	0,5	45
107,8						teraz R.Soft, Hillerod
107,9
108,0

Ponieważ będąc w mieście nie miałem możliwości nagrywania eteru, za prezentację najważniejszych stacji i dźwięków tutejszej radiofonii posłuży poniższa kompilacja moich nagrań troposferycznego odbioru FM DX z całej Danii w Polsce.
Dwie z kopenhaskich częstotliwości dużej mocy udało mi się też złapać w domu, pod Warszawą (odległość 707km do Gladsaxe) - 90,8 i 93,9 z DR P1 i DR P3:


Kopenhaga pojawi się również w moim kolejnym bandscanie - Malmo, wykonanym kilka dni później. Będzie to bardzo ciekawe porównanie, chociaż po przemieszczeniu się tylko o 33km. Lecz zanim to, przygotowałem jeszcze dwa radiowe fotoreportaże z Danii!