Będąc na wysokim tarasie widokowym w The City postanowiłem nikogo nie wyprowadzać z podwójnego błędu i – stojąc obok – przysłuchiwać się wrażeniom i zdziwieniom. Cieszy fakt, że obiekty, którymi zajmuję się na radiowym blogu, choć przez chwilę są przedmiotem zainteresowania oraz źródłem zagadek również dla laików:)
Z drugiej strony muszę przyznać, że sens bliskości dwóch wysokich wież telewizyjnych w Londynie także dla mnie jakiś czas temu stanowił zagadkę. A właściwie: dwie zagadki. Pierwszą z nich rozwiążę w dalszej części. Zdjęcia autorskie!
W Londynie miałem możliwość podziwiania "dwóch Eiffli" z wieżowca 20, Fenchurch Street - w poniższej panoramie widoczny najbardziej na prawo. Z poziomu obserwacyjnego SkyGarden na wysokości ponad 150m można skorzystać bez opłat dokonując rejestracji i bookując wizytę w wolnym terminie na oficjalnej stronie podniebnego ogrodu. Miałem taką możliwość w czerwcu 2015r.
A oto już widoki z wieżowca w kierunku południowym (zoom na dwie wieże). Jeżeli patrzymy skądś w The City, na pierwszym planie będzie niewidoczny tu w kadrze najwyższy londyński budynek - The Shard, dopiero po lewo od niego na horyzoncie ujrzymy nasze "dwie Eiffelki".
-Prawda, że bardzo sugestywny widok?
-Prawda, że bardzo sugestywny widok?
Pierwszą z dwóch wież "Eiffel'a" jest główne londyńskie centrum nadawcze radia i telewizji:
Crystal Palace
Jego zwyczajowa nazwa utarła się tak głęboko wśród londyńczyków, ze dziś bezwiednie używa się jej w odniesieniu do stacji nadawczej i niemal zapomina o nieistniejącej budowli, która nosiła ją oryginalnie.
Pałac Kryształowy - imponująca konstrukcja o 549m długości i 43m szerokości, praprzodek wszystkiego, co stoi dziś w The City, była pierwszym w historii prefabrykowanym (złożonym z gotowych elementów) żeliwno-szklanym budynkiem. Architektoniczna awangarda była godna okazji, na którą powstała - Wielką Wystawę Światową w 1851r. (dziś powiedzielibyśmy "Expo"), która odbyła się w londyńskim Hyde Parku..
Po zakończeniu wystawy, żal było Londynowi demontować pionierski Pałac - zdecydowano o przeniesieniu go z centrum do dzielnicy, w której będzie można go nawet powiększyć. Tak osiadł na wzgórzu Penge Peak w willowej dzielnicy Sydenham Hill w południowym Londynie. Przez 80 lat był tak samo wielką atrakcją, jak w czasie Wielkiej Wystawy. W 1936r. nastał jego niespodziewany koniec. O ironio, żeliwno-szklany budynek został bezpowrotnie zniszczony przez... pożar. Sam Winston Churchill, ówczesny premier Wielkiej Brytanii, powiedział o niepowetowanej stracie dla kraju i miasta: "This is the end of an age".
Rozpoczęła się jednak kolejna epoka - epoka mediów i informacji. O katastrofie mówiło m.in. BBC, które w tym samym roku rozpoczęło pierwsze regularne transmisje telewizyjne. Ich nadajniki znajdowały się daleko po przeciwnej stronie Tamizy, w północnym Londynie, na budynkach Alexandra Palace (o tym obiekcie pod koniec tego postu). Pamięć o zasłużonym Crystal Palace nie zaniknęła i została utrwalona w nazwie dystryktu i paru znajdujących się w nim obiektach.
Jednym z nich stała się nowa stacja nadawcza BBC, wybudowana w 1956r... na "zgliszczach" Pałacu Kryształowego - dwadzieścia lat po pożarze. Przeniesiono na nią transmisje radia i telewizji z wspomnianego Alexandra Palace. Osiągnąwszy wysokość 219m znów zapewniła sławę tej części Sydenham jako najwyższa budowla w mieście (dziś już nie nosi tego tytułu), a całemu Londynowi - o wiele lepsze pokrycie radiem i telewizją.
Emisja telewizji BBC od początku istnienia centrum nadawczego Crystal Palace aż do 1985 roku była prowadzona na bardzo niskim kanale VHF stosowanym tylko w Wielkiej Brytanii - oznaczonym "B1" o częstotliwości fonii 41,5 MHz i częstotliwości wizji 45MHz, przesyłającej 405 linii obrazu. Warto zwrócić uwagę na to, że częstotliwość nośnej audio była niższa niż nośna video, nietypowe dla europejskich systemów analogowej telewizji!
Bardzo niska częstotliwość nadawania dosyć często nabierała cech bardziej typowych dla fal krótkich (poniżej 30 MHz), co za pośrednictwem wielokrotnego odbicia jonosferycznego, umożliwiało sygnałom z Crystal Palace na dosyć częste, propagacyjne podróże na ogromne odległości! Już w rok po uruchomieniu, sygnał telewizyjny BBC z Crystal Palace dotarł aż na Antypody (17000km) Donosi o tym artykuł australijskiej prasy z 1957r..
Telewizja przeżywała w latach 50-tych oraz 60-tych błyskawiczny rozwój, w związku z czym wieża transmisyjna już w pierwszej dekadzie funkcjonowania zaliczyła takie skoki technologiczne jak wprowadzenie emisji 625 liniowej, kolorowej PAL i wprowadzenia pasma UHF. Emisje telewizyjne na kanale B1 w standardzie 405 linii utrzymywano jednak aż do 1985r.
Tak wygląda dzisiejsza lista emisji radiowych FM z Crystal Palace:
88,8 MHz - BBC R2 (4kW)
91,0 - BBC R3 (4kW)93,2 - BBC R4 (4kW)
94,9 - BBC R.London (4kW)
96,9 - Capital Xtra (0,03kW)
98,5 - BBC R1 (4kW)
100,6 - Classic FM (4kW)
104,9 - RadioX (ex. XFM) (4kW)
105,8 - Absolute Radio (4kW)
Na wieży zawieszone były również anteny średniofalowe do wypromieniowania następujących częstotliwości:
558 kHz - Spectrum Radio, 720 kHz - BBC Radio4, 1035 kHz - Kismat
Cyfrowa epoka zaczęła się tu bardzo wcześnie - BBC w systemie DAB zaczęło regularnie nadawać już w 1995 roku. Analogowa telewizja została z kolei wygaszona 18 kwietnia 2012. Tak przedstawiały się jej częstotliwości:
23 - ITV, 26 - BBC1, 30 - Channel4, 33 - BBC2
(każdy kanał emitował po 1000kW ERP!)
Przy aż tak dużych mocach i dominacji na skali w Londynie, trudno uwierzyć, że techniczny status emisji radia BBC z Crystal Palace, to jedynie doświetlenie zasięgu centrum nadawczego we Wrotham (gdzie 177-metrowy maszt emituje aż 250kW na każdy program dla całej południowo-wschodniej Anglii).
Charakterystyka większości emisji z Crystal Palace, z racji usytuowania w południowym Londynie, kształtowana jest na północ. Z tego powodu, zasięg uzupełniają gap-fillery, po naszemu: przemienniki i doświetlenia (drugiego stopnia!) - najbliższe, dla radia FM, usytuowane jest w Kenley, zaledwie 10km na południe od Crystal Palace. Już po powrocie z Londynu dowiedziałem się, że 1,5km od miejsca mojego pobytu w Walthamstow znajdował się 9-wattowy przemiennik dla DVB-T. Przeprowadzone tam próby z londyńską naziemną telewizją cyfrową Freeview) wykazały jednak, że będąc tam odbierałem multipleksy z Crystal Palace.
Historyczną datą dla centrum nadawczego była też 19 czerwca 2015, kiedy odwiedziłem je wraz z aparatem foto. Wizyta przy głównym centrum nadawczym jest wpisana w plan zwiedzania każdego miasta, do którego podróżuję.
Gdy dotarłem na miejsce, byłem pozytywnie zaskoczony, że wieża dla jednej z najbardziej zurbanizowanych metropolii Europy stoi w bardzo zielonej okolicy, nadal w jej ścisłych granicach. Wieża stoi na zachodnim skraju parku, na szczycie wzgórza, którego zielona część opada w kierunku południowo-wschodnim. U jej stóp otaczają wieżę rozległe tereny rekreacyjne, na których można napotkać spacerowiczów, biegaczy, grupy londyńczyków grających w anglosaskie gry zespołowe, np. rugby. Leżącą jeszcze niżej część zajął kompleks sportowy National Sports Centre oraz stadion FC Crystal Palace, całkiem nieźle radzącego sobie w Premier League. Z jego murawy widać wieżę.
Przez większą część dnia, światło będzie sprzyjające dla zdjęć obiektu (o ile nie będzie padać, w końcu to Londyn). Sytuacja z dziennym oświetleniem pogarsza się późnym popołudniem i zupełnie psuje pod wieczór. Można wtedy podejść wieżę od zachodniej strony, opuszczając teren parku i maszerując wzdłuż jego ogrodzenia ruchliwą trasą A212. Jest to też porada dla chcących z jeszcze bardziej bliska zapoznać się z infrastrukturą zamontowaną na górze. Otoczenie z tej strony nie będzie już tak przyjemne i ciche, ale trasa "zwiedzania" będzie przebiegać w najbliższych punktach przy wieży, ponieważ po stronie parku teren centrum nadawczego jest dosyć rozlegle ogrodzony.
Spojrzenie na detale techniczne:
Operatorem obiektu jest Arqiva, brytyjski odpowiednik polskiego Emitela.
Sam wierzchołek wieży z systemem UHF dla Freeview:
Poziom z antenami pasma II. VHF-FM. Widoczne anteny z promiennikami w kształcie rombu - do emisji w polaryzacji kołowej:
Szczyt wieży pod ostrzejszym kątem:
Symetryczna struktura kratownicowa wieży. Długość boku kwadratowego przekroju podstawy to aż 40 metrów!
Yagi na pasma gdzieś około 140-170MHz
To antena, czy stelaż po niej?
I jedyne nie moje zdjęcie w tym artykule:
Wieża Crystal Palace widziana z kosmosu (Google Earth)
Niespełna 1,5km na południe znajduje się nasz kolejny cel. Widać go na poniższym zdjęciu wykonanym z Crystal Palace Park. Zdjęcie "drugiej Eiffli" - Croydon tower, zrobiłem z tego samego miejsca, co wszystkie powyższe.
Do wieży Croydon można dotrzeć w około 20 minut z Crystal Palace Park idąc pieszo wzdłuż jezdni A212. Przemierzając tę trasę łatwo zapomnieć, że to nadal Londyn. Wydaje się, że trafiło się do mniejszego angielskiego miasteczka pełnego mieszkańców o przeróżnym pochodzeniu.
Zmierzając do wieży Croydon, warto obrócić się za siebie. Czeka na nas taki widok Crystal Palace:
Wieżę Croydon opisuję w kolejnym odcinku radiowo-telewizyjnego przewodnika po Londynie.
Zanim jednak dotrzemy do pobliskiego Croydon, proponuję jeszcze szybką teleportację z południowego do północnego Londynu. Znajduje się tam wspomniany wcześniej budynek Alexandra Palace.
Jeżeli londyńskie wieże Crystal Palace i Croydon, którym poświęcam tu najwięcej uwagi, pozostawią u kogoś niedosyt obiektów nadawczych, lub nieistniejące pałace kryształowe okazały się rozczarowujące, koniecznie musi odwiedzić Alexandra Palace - miejsce z historyczną wieżą antenową, nadal istniejącym pałacem z muzeum oraz atrakcyjnym parkiem.
Pierwsze regularne emisje telewizyjne BBC prowadziło w latach 30. XX wieku właśnie stąd, z istniejącej do dziś wieży antenowej na dachu bardzo dużego i przestrzennego "Ally Pally", jak pieszczotliwie określają pałac miejscowi. Jego wnętrza kryją prawdziwe doświadczenie potęgi i historii emisji RTV - muzeum historii telewizji, kładące nacisk na popularyzację faktu, iż właśnie stąd przeprowadzono pierwszą na świecie transmisję telewizji wysokiej rozdzielczości!
Z uśmiechem czyta się słowa "high definition" obok daty 1936r. umieszczone na okrągłej, niebieskiej tablicy pamiątkowej na ścianie. Mowa jest jednak o standardzie 405-linii, którego wprowadzenie stanowiło prawdziwą rewolucję dla jeszcze wcześniej stosowanych systemów.
Mając w kieszeni urządzenie o znacznie lepszych parametrach wideo niż dawne BBC, któremu poświęcona jest ekspozycja, wizyta w muzeum na pewno pozwoli nabrać respektu do pionierskich czasów telewizji.
Współcześnie z Alexandra Palace nadawane są tylko 2 programy UKF - oba z nadajników małej mocy:
96,9 MHz - Capital XTRA
103,3 MHz - London Greek Radio
oraz doświetlenia dla emisji cyfrowych DAB i Freeview.
 |
| grafika z plakatu z zapowiedziami wydarzeń kulturalnych w Ally Pally - fragment przedstawiający anteny |
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz